EKOLOJİ VE TURİZM - Deneme Sınavı - 19

Çevre koruma faaliyetleri olarak verilebilecek bazı örnekler:
• Atmosferin korunması (iç ve dış havanın, iklimin, ozon tabakasının korunması, hava kirliliğinin önlenmesi)
• Hidrosferin korunması (sucul ekosistemlerde kirliliğin azaltılması, içme ve kullanma ile yeraltı ve yüzeysel suyu kaynaklarının korunması, su ve atık su yönetiminin yaygınlaştırılması, su döngüsünü bozacak işlemlerin gerçekleştirilmemesi)
• Litosferin korunması (gübre ve pestisitlerde organik ürünlerin seçilmesi, erozyonla ve çölleşme ile mücadele, toprağın doğal yapısının korunması, atık yönetimi ile kirliliğin engellenmesi)
• Biyosferin korunması (tüm fauna ve flora elemanlarının korunması, nesillerini yok edecek faaliyetlerin engellenmesi, gürültü, koku ve görüntü gibi biyosfere zarar veren estetik kirliliğin azaltılması, ulaşım ve çevre planlarının doğaya uyumlu yapılması ve uygulanması)
• Çevre koruma adına tüm dünya insanlarının eğitilmesi ve bilinçlendirilmesi.

Bitki türlerinden verilebilecek en güzel örnek sevgi çiçeğidir (Centaurea tchihatcheffii) ve dünyada sadece Ankara Gölbaşı civarında bulunmaktadır

Türkiye’de çok sayıda türün değişim gösterdiği beş farklı “mikro gen merkezi” bulunmaktadır. Bu merkezler ve bazı bitki türleri; Trakya-Ege (buğday türleri, nohut, mercimek, adi fiğ, kavun), Samsun-TokatAmasya (baklagil, yem bitkileri ve meyve türleri), Kayseri (badem, asma, elma, armut, yonca), Güney Doğu Anadolu (sakız kabağı, baklagil, kavun, karpuz, yem bitkileri) ve Ağrı çevresi (kayısı, vişne, kiraz, elma, kavun, baklagil ve yem bitkileri) dir

Türkiye sulak alanlar açısından karşılaştırıldığında Avrupa kıtası ve Ortadoğu ülkelerine göre daha zengin konumdadır. Kızılırmak ve Yeşilırmak Deltaları (Samsun), Köyceğiz Gölü (Muğla), Hazar Gölü (Elazığ), Fırtına Deresi (Rize), Yumurtalık Lagünü (Adana), Balıkdamı (Eskişehir), Erzurum Ovası, Doğu Beyazıt Sazlığı (Ağrı), Çıldır Gölü (Ardahan), Gediz Deltası (İzmir), Yüksekova Sazlığı (Hakkari) sulak alanlarımızdan sadece birkaçıdır

Sultan Sazlığı Milli Parkı Kayseri'de bulunmaktadır.

Muğla'dadır.

Ozon Tabakasının Korunması Sözleşmesi (Viyana, 1985): Sözleşme, gelişmekte olan ülkelerin ihtiyaçlarını ve özel koşullarını göz önünde bulundurarak ozon tabakasını korumak için imzalanmıştır.

Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi (Rio de Janeiro, 1992)
Brezilya’nın Rio de Janeiro kentinde düzenlenen dünyanın en büyük çevre konferansı olarak bilinen Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı’nda imzalanan üç büyük sözleşmeden birisi Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi’dir.

Sulak alanların önemini ve işlevlerini
aşağıdaki şekilde özetlemek mümkündür:
• Pek çok türde bitki ve hayvan çeşitliliği olduğundan zengin gen rezervuarlarıdır.
• Bulundukları bölgedeki insan ve diğer canlı türlerine su ve besin kaynağı
durumundadırlar.
• Doğal dengenin sağlanması ve biyoçeşitliliğin korunmasında üstün özellikleri vardır.
• Su rejimini düzenlemek ve iklimi kararlı hale getirme yeteneğine sahiptirler. Bu şekilde küresel ısınmanın etkilerini azaltma konusunda büyük katkıları vardır.
• Organik ve inorganik maddelerin arıtılmasında rol oynarlar.
• Turistik ve rekreasyonel kullanım şeklinde hem dinlenmeye yönelik psikolojik katkıları hem de ekonomik getirisi olan alanlardır.
• Uygun sulak alanlardan ulaşım için yararlanılmaktadır.

1971 yılında İran’ın Ramsar kentinde imzaya açılan “Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanlar Sözleşmesi” (RAMSAR Sözleşmesi)’ne Türkiye 1993 yılında taraf olmuş ve Göksu Deltası, Burdur Gölü, Manyas Gölü, Sultan Sazlığı, Seyfe Gölü, Uluabat Gölü, Kızılırmak Deltası, Akyatan Lagünü, Gediz Deltası, Meke Gölü, Yumurtalık Lagünü, Kızören Obruğu, Kuyucuk Gölü bu sözleşme kapsamında koruma altına alınmıştır.

Petrol, kömür ve doğalgaz gibi fosil kaynaklar yenilenemez kaynaklar olup hızla tükenmektedir. Bir diğer yenilenemeyen enerji kaynağı ise nükleer santrallerde kullanılan uranyum, plütonyum gibi radyoaktif maddelerdir ve dünyadaki elektriğin yaklaşık %20 si bu elementlerdeki enerjinin ortaya çıkarılmasıyla üretilir. Doğru cevap E’dir.

Antropojenik: İnsanoğlunun neden olduğu etkiler. Doğru cevap A’dır.

Stratosfer, yatay hava hareketlerinin görüldüğü, su buharı olmadığından dolayı dikey hava hareketlerinin oluşmadığı atmosfer tabakasıdır. Doğru cevap D’dir.

Atmosferdeki karbon dioksit ise hayvanların ve geceleri bitkilerin solunum olaylarından, okyanuslardan, volkanik faaliyetlerden, fosil yakıtlardan ve endüstriyel faaliyetlerden kaynaklanmaktadır. Ancak, günümüzde atmosferdeki karbon dioksit miktarının gittikçe artması dünya açısından büyük tehdit oluşturan küresel ısınmaya neden olmaktadır. Doğru cevap C’dir.

Atmosferdeki partikül maddeler; volkanlar, okyanuslar, karasal tozların ve polenlerin rüzgarla dağılımı gibi doğal olaylar veya ısınma, ulaşım, tarımsal faaliyetler, endüstriyel tesisler, madencilik ve inşaat gibi insan aktivitelerinden kaynaklanmaktadır. Doğru cevap D’dir.

Atmosfere salınan çeşitli gazların sera etkisi yaratması ile yeryüzündeki sıcaklığın artışına küresel ısınma denir. Doğru cevap A’dır.

Küresel ısınmaya neden olan başlıca sera gazları arasında oksijen yer almamaktadır. Çünkü Doğal ve temiz olarak kabul edilen havanın bileşiminde, yaklaşık % 78 azot, % 21 oksijen yer almaktadır. Doğru cevap E’dir.

İnsektisit, böcek ilacı olarak bilinen, böcek ve haşereleri etkileyen zirai mücadele ilaçlarından bir pestisit çeşididir. Doğru cevap D’dir.

Kompostlama: Biyokimyasal olarak ayrışabilen organik atıkların uygun sıcaklık koşullarında mikroorganizmalar (bakteri, mantar, aktinomiset, protozoa, vb.) tarafından ayrıştırılarak stabil (kararlı) ve çevreye zararlı etkisi en aza indirgenmiş ürüne dönüşmesi işlemine denir. Doğru cevap C’dir.

Katı atıkların değerlendirilmesi ve uygun bertaraf yöntemlerinin kullanılmasının başlıca ekolojik ve ekonomik önemi arasında küresel ısınmaya neden olan gazların toplanarak sera etkisinin azaltılması yer almaktadır. Doğru cevap A’dır.