EKOLOJİ VE TURİZM - Deneme Sınavı - 23

Ekosistem veya tür toplulukları ekolojisi (sinekoloiji), bir ekosistem içerisinde bulunan çeşitli türlerin ya da tür topluluklarının çevreleriyle arasındaki ilişkileri araştırır. Doğru cevap C'dir.

Uyum (adaptasyon), canlıların ortamlarında başarılı bir şekilde yaşamasını sağlayan kalıtsal ya da kalıtsal olmayan değişikliktir. Doğru cevap E'dir.

Canlıların yaşadığı, özelliğini ve niteliğini fiziksel olarak algıladığı ortama fiziksel çevre denir. Doğru cevap C'dir.

Modifikasyon, canlılarda çevresel faktörlere bağlı olarak görülen kalıtsal olmayan özelliklere denir. Doğru cevap B'dir.

Kommünite, belirli bölgede yaşayan çeşitli hayvan ve bitki türlerine ait populasyonların oluşturduğu topluluktur. Doğru cevap D'dir.

Ortamlarıyla madde ve enerji alışverişi olmayan sistemlere izole sistemler denir. Doğru cevap B'dir.

Turbalık; göl ve bataklıklardaki bitki türlerinin zamanla çürümesi ve kalorisi düşük kömür haline gelmesi ile oluşan yerlere denilmektedir.

Karasal ekosistemler; tundra, orman, savan, step, dağ, çöl olarak sıralanabilir.

Tektonik göller; yerkabuğunda meydana gelen kıvrılma kırılma ve çökme şeklindeki olaylar sonucu meydana gelen çukurların suyla dolması ile oluşurlar. Aral (Asya), Tanganika (Afrika), Baykal (Asya) ve Lut (Asya) gölleri ile Türkiye’deki Sapanca, Uluabat, Manyas, Akşehir, Beyşehir, Seyfe, İznik ve Tuz Gölü örnek verilebilir.

Fiyort Tipi Kıyılar; buzulların aşındırması ile oluşan vadilerin deniz suları altında kalması ile oluşurlar. Norveç kıyıları örnek olarak verilebilir.

Deniz dalgalarının sürüklediği materyalleri koy önlerinde biriktirmesi ile oluşan göllere kıyı-set gölleri denir. Lagün ve sahil baraj gölü olarak da bilinen bu göllere İstanbul’daki Büyükçekmece, Küçükçekmece, Terkos ile Adana’daki Akyatan Lagünü örnek olarak verilebilir.

Karbon dioksit üretimi yapan olayları; canlıların solunumları, karbonatlı kayaçların ayrışmaları, yanardağ faaliyetleri, ölen canlıların çürümeleri, fosil yakıtların yanması ve orman yangınları şeklinde özetleyebiliriz.

Karadeniz’de akarsularla sürekli taşınan organik maddelerin artışı ve kapalı bir deniz olması nedeni ile oksijen miktarının gittikçe azalması sonucu 150-200 m’den daha derin bölgelerde oksijenli solunum yapan canlılara rastlanılmamaktadır. Bu derinlikten sonra sadece oksijensiz solunum yapan mikroorganizmalar gözlenmektedir. Bu özelliği ile Karadeniz, dünyanın en büyük hidrojen sülfür rezervidir.

Deniz ekosistemlerinde göller gibi su kütlesinden oluşan kısım pelajik, kıyıdan en derin kısma kadar olan tüm dip kısımları ise bentik bölge olarak adlandırılmaktadır.

Yeryüzündeki okyanuslar Atlantik (Atlas), Pasifik (Büyük), Hint, Arktik ve Güney okyanusu olmak üzere beş tanedir. Dünyanın en büyük ve en derin okyanusu ise Pasifik okyanusudur.

Doğaya ve çevreye insan merkezli yaklaşımlar, insanlığın geri dönülmez bir uçuruma doğru sürüklendiği 1960’lardan itibaren sorgulanmaya başlanmıştır. Bu zamandan sonra geçen sürede, doğa bilimlerinde ve birçok uygulamalı disiplinde olaylara ekolojik (bütünsel) bakış açısı yaygınlaşmaya başlamıştır.

Ekoloji kelimesini ilk kez 1869 yılında Haeckel bir kitabında kullanmıştır.

Birey Ekolojisi (Otoekoloji) yalnızca bir türe ait birey veya bireylerin ortamları ile olan ilişkilerini araştırırken Sinekoloji bir ekosistem içerisinde bulunan çeşitli türlerin ya da tür topluluklarının çevreleriyle arasındaki ilişkileri araştırmaktadır.

Oksijen canlıların temel yaşam kaynağıdır ve yeryüzü oluşum sürecinde atmosfer yapısında serbest oksijen bulunmadığından canlılar için gerekli koşullar oluşmamıştır.

İlkel yeryuvarındaki okyanuslarda meydana gelen değişiklikler sonucunda ilk önce basit, daha sonra bunlardan daha karmaşık yapılı moleküller türeyerek organik çorba denilen yapılar ortaya çıkmıştır. Bu yapı daha da karmaşık bir hal alarak fotosentez yapamayan ancak fermantasyon yoluyla yaşamlarını devam ettirebilen ilkel organizmalar ortaya çıkmıştır. Ardından bunu takip eden jeolojik devirler süresince ortam koşullarındaki değişimlere paralel olarak fotosentez yapan bitkisel organizmaları, hayvansal organizmaların ortaya çıkması izleyerek milyonlarca yıldır süregelen yaşam serüveni devam etmektedir.