EKOLOJİ VE ÇEVRE BİLGİSİ - Deneme Sınavı - 7

Çayır ve meralar iklim değişikliği nedeni ile karbondioksitin sera etkisinin artmasına değil azaltılmasına katkıda bulunur. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Biçenekler, ilkbahar mevsiminde otlatmadan sonra tekrar büyüyerek biçilen çayırlardır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Çayır bitkilerinde kök, sap ve sülük bulunmaz. Meralar ise kök-saplı ve
sülüklü bitkilerden oluşmaktadır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Hayvanların merada az otlaması merayı tehdit etmez. Ancak aşırı otlatma, erken otlatma ve kontrolsüz otlatma meraları tehdit eden unsurlar arasındadır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Seçeneklerin tamamı mera ıslahında kullanılan metotlardır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Bitki topluluklarının düzenli bir biçimde birbirini takip ederek mevcut alanı kaplamasına, diğer deyişle, belli bir zaman periyodunda belli bir alanda farklı bitki türlerinin birbirini izlemesi, zamanla zayıf türlerin yerini baskın (dominant) türlerin almasına ıralı değişim ya da süksesyon denir.

Reaksiyon aşaması; tepkimenin, türlerin etkisi ile habitatın değişiminin görüldüğü basamaktır.

Toprak oluşumu ile birlikte likenlerin yerini kara yosunları alarak ortamda baskın hale gelirler. Karayosunları; üzerlerine düşen tohumların çimlenmesine yardımcı olur, mineral madde depolar, erozyonu önler ve hayvanlara besin kaynağı oluştururlar.

Yüzme evresi; derinliğin yaklaşık 20 cm’lere kadar azaldığı yerlerde nilüfer (Nymphaea sp.), su sümbülü (Eichhornia sp.), su mercimeği (Lemna sp.) gibi yüzen bitkilerin alana yerleşerek öncü türlerin yerini alma evresidir.

Ayrıştırıcılar; genelde bakteri ve mantarlar olup ölü protoplazmik kompleks bileşikleri daha basitlerine parçalarlar.

Biçenekler; ilkbahar mevsiminde otlatmadan sonra tekrar büyüyerek biçilen çayırlardır.

Meralar ise otlatmaya uygun alanlardır. Diğer şıklarda çayırların özellikleri verilmiştir.

Aşırı otlatma tanımı için meranın bir mevsimde ürettiği bitkinin % 60’ından fazlasının hayvanlar tarafından tüketilmesi kabul edilmektedir.

Hezaren; bünyelerinde çeşitli oranlarda bulunan toksik maddeler nedeni ile tüketildiğinde hayvanların bünyelerinde olumsuz biyokimyasal ya da fizyolojik değişikliklere neden olan, zehirli olarak tanımlanan bitkilerdendir.

Mera parsellerindeki bitkilerin durumuna ve ekolojik koşullara göre uygun olarak otlatmanın sağlanmasına üniform otlatma denir. Hayvanların mera üzerinde sevk ve idaresini uygun bir şekilde temin ederek üniform otlatma sağlanır.

Genelde süksesyonlarda; • nudasyon (yerleşme ortamının oluştuğu başlangıç evresi), • göç (bitki üreme organlarının gelişme alanına taşınması), • yerleşme (çimlenme, büyüme ve üreme olaylarının gerçekleşmesi), • rekabet (dayanıklı türlerin duyarlı türlerin yerini alması ve baskın hâle gelmesi), • reaksiyon (tepkime; türlerin etkisi ile habitatın değişimi), • kararlılık (klimaks ya da doruk bitki örtüsünün meydana geldiği kararlı yapı), basamakları görülmektedir.  Doğru cevap C’dir.

Doğal yollarla oluşmuş bitki örtüsünün yangın, tarla açma, otlatma, erozyon gibi nedenlerden dolayı tahrip edilmesi sonucu oluşan alanlarda zamanla yeniden bitki örtüsünün gelişmesine subser denilmektedir. Tahrip olan alanlar terk edildiğinde, yapısı ve içeriği bozulmuş toprak üzerinde bölgenin florasına uygun bitki türleri yavaş yavaş gelişmeye başlar. Öncelikle tek yıllık, sonra iki yıllık ve daha sonra Gramineae familyasına ait çok yıllık bitki türlerinin gelişimi, ikincil (sekonder) süksesyonu oluşturmaktadır. Doğru cevap C’dir.

Sinekoloji: Bir ekosistem içerisinde bulunan çeşitli türlerin ya da tür topluluklarının çevreleri ile arasındaki ilişkileri araştıran bilim dalıdır. Doğru cevap C’dir.

Çayırlar genellikle düz ve taban suyu yüksek olan taban arazilerde oluşmuştur ve bu tür arazilerde toprak uzun süre nemli olduğundan vejetasyonda suyu seven bitkiler hâkim durumdadır, bitki örtüsü sık ve yüksek boyludur. Bu tür bitki örtüsü sıkı bir çim kapağı oluşturarak toprağı sıkıca tutmakta ve aktif büyüme döneminde yapraklar tüm yüzeyi kapatmaktadır. Biçilerek değerlendirilen bu alanlardan elde edilen ot kış aylarında hayvanlara verilmektedir. Toprak yaklaşık biçim zamanına kadar ıslak olduğundan otlatma açısından elverişli değildir. Bu dönemde yapılacak otlatma hayvanların çiğnemesinden dolayı toprağın sıkışmasına, bu da toprak yapısının bozulmasına neden olmaktadır. Doğru cevap D’dir.

Meralar, taban suyunun bulunmadığı veya derinde olduğu meyilli ve engebeli alanlarda oluşmaktadır. Engebe sebebi ile yağış sularının bir kısmı sızarak veya yüzey akışı ile kaybolmaktadır. Doğru cevap B’dir.