EKOLOJİ VE ÇEVRE BİLGİSİ - Deneme Sınavı - 5

Doğal çayırlar bulundukları yerlere göre dört sınıfta incelenmektedir. Dağ çayırları, yayla çayırları, orman çayırları ve biçenekler.

İstilacı bitkiler: Hayvanlar tarafından severek tüketilmeyen, otlatma alanları içerisinde istenilmeyen, lezzetsiz, dayanıklı çabuk gelişen ve yabani ot olarak adlandırılan türlerdir.

Engebeli, meyilli, taban suyu derinde, otsu veya çalımsı bitki türlerinden meydana gelen vejetasyon ile kaplı, evcil ve yabani hayvanlar için doğal otlatma alanları mera olarak adlandırılmaktadır.

Çayırlar, genellikle düz, taban suyu seviyesi yüksek, yılın bazı dönemlerinde su basan, sık ve uzun boylu kendine özgü bitki türleri bulunan ve biçilmeye uygun alanlardır.

Bitki topluluklarının düzenli bir biçimde birbirini takip ederek mevcut alanı kaplamasına sıralı değişim ya da süksesyon denir.

Suyun yetersiz olduğu durumlarda başlayan süksesyonların farklı  gelişim safhalarına kseroser denir.

Sığ göller, bataklıklar, havuzlar veya herhangi bir sucul ortamda başlayan süksesyonun safhalarına hidroser adı verilmektedir.

Çayır ve mera ekosistemlerinin belli başlı ögeleri şu şekilde sıralanabilir;Abiyotik (cansız) maddeler; toprak, su, kaya, çevrede bulunan temel organik ve inorganik bileşikler,Üreticiler, ototrof organizmalar; fotosentez yapan yeşil bitkiler, Tüketiciler, heterotrof organizmalar; diğer canlılarla beslenenler, Ayrıştırıcılar; genelde bakteri ve mantarlar olup ölü protoplazmik kompleks bileşikleri daha basitlerine parçalayanlar.

Derin ve nemli toprakların bulunduğu yaylalarda gelişen çayırlardır.

Kıraç meralar Kurak ve besin maddesi bakımından fakir topraklarda oluşurlar ve Türkiye’nin büyük bir kısmı bu tür meralara sahiptir.

Meraların bilimsel ve teknik dayanağı olmadan gelişigüzel ve ekonomik olmayan bir şekilde otlatılması, kontrolsüz otlatmadır ve düzensiz otlatmaya devam edildiği sürece mera bozulması kaçınılmazdır.

Mera parsellerindeki bitkilerin durumuna ve ekolojik koşullara göre uygun olarak otlatmanın sağlanmasına üniform otlatma denir. Hayvanların mera üzerinde sevk ve idaresini uygun bir şekilde temin ederek üniform otlatma sağlanmalıdır.

Mantarlar ile alglerin birleşerek morfolojik ve fizyolojik bir bütün halinde meydana getirdikleri simbiyotik birliklere likenler adı verilir.

Belirli genişlikteki bir alanda, belirli bir süre içerisinde doğal kaynaklara zarar vermeden otlatılabilecek en çok hayvan sayısına otlatma kapasitesi denir.

Genellikle düz, taban suyu seviyesi yüksek, yılın bazı dönemlerinde su basan, sık ve uzun boylu kendine özgü bitki türleri bulunan ve biçilmeye uygun alanlar çayır olarak adlandırılır.

Çayır ve meraların bölgelere göre farklılık göstermesi özellikle iklim, topografya, toprak özellikleri ve ekosistem tehdit eden doğal ve antropojenik faktörlerin farklı olmasından kaynaklanmaktadır.

Süksesyonda ulaşılan en son ve kararlı bitki örtüsüne klimaks bitki örtüsü adı verilmektedir.

Genelde süksesyonlarda;
• Nudasyon (Yerleşme ortamının oluştuğu başlangıç evresi),
• Göç (Bitki üreme organlarının gelişme alanına taşınması),
• Yerleşme (Çimlenme, büyüme ve üreme olaylarının gerçekleşmesi),
• Rekabet (Dayanıklı türlerin duyarlı türlerin yerini alması ve baskın hâle gelmesi),
• Reaksiyon (Tepkime; türlerin etkisi ile habitatın değişimi),
• Kararlılık (Klimaks ya da doruk bitki örtüsünün meydana geldiği kararlı yapı), basamakları görülmektedir.

Suyun yetersiz olduğu durumlarda başlayan süksesyonların farklı gelişim safhalarına kseroser denir.

Yaşadıkları substrata göre de ağaç, gövde, dal, yaprak ve kabuk üzerinde gelişen epifitik likenler, çeşitli tas ve kaya üzerinde gelişen saksikol likenler ve toprak üzerinde gelişen terrikol likenler olmak üzere üç grupta incelenmektedir.