EKOLOJİ VE ÇEVRE BİLGİSİ - Deneme Sınavı - 3

Bitki örtüsü, toprak ve doğal kaynaklara zarar vermeden en fazla hayvansal ürünü elde etme amaçlı otlatma alanlarının kullanımının planlamasına ve planların uygulanmasına mera amenajmanı denilmektedir. Mera parsellerindeki bitkilerin durumuna ve ekolojik koşullara göre uygun olarak otlatmanın sağlanmasına üniform otlatma denir. Hayvanların mera üzerinde sevk ve idaresini uygun bir şekilde temin ederek üniform otlatma sağlanmalıdır.

Mantarlar ile alglerin birleşerek morfolojik ve fizyolojik bir bütün halinde meydana getirdikleri simbiyotik birliklere likenler adı verilir. Görünüm ve yaşam biçimi bakımından kendilerini oluşturan alg ve mantarlardan tamamen ayrı bir yapı göstermektedirler.

Bitki örtüsü, toprak ve doğal kaynaklara zarar vermeden en fazla hayvansal ürünü elde etme amaçlı otlatma alanlarının kullanımının planlamasına ve planların uygulanmasına mera amenajmanı denilmektedir. Belirli genişlikteki bir alanda, belirli bir süre içerisinde doğal kaynaklara zarar verme- den otlatılabilecek en çok hayvan sayısına otlatma kapasitesi denir. Meralarda otlatı- lan hayvan sayısı ile meraların ürettiği yem miktarı arasında denge kurulmalı ve ge- nellikle üretilen yemin yarısının otlatılması oranı ile mera kapasiteleri belirlenmiştir.

Farklı bitki türlerinden oluşan, belirli bir bölgede yaşayan, birbirleri ve çevresel faktörlerle sürekli ilişki içerisinde olan bitki topluluğuna bitki örtüsü denilmektedir.

Bitki topluluklarının düzenli bir biçimde birbirini takip ederek mevcut alanı kaplamasına sıralı değişim ya da süksesyon denir.

Çayır ve mera ekosistemlerinin belli başlı öğeleri şu şekilde sıralanabilir; • Abiyotik (cansız) maddeler; toprak, su, kaya, çevrede bulunan temel organik ve inorganik bileşikler, • Üreticiler, ototrof organizmalar; fotosentez yapan yeşil bitkiler, • Tüketiciler, heterotrof organizmalar; diğer canlılarla beslenenler, • Ayrıştırıcılar; genelde bakteri ve mantarlar olup ölü protoplazmik kompleks bileşikleri daha basitlerine parçalayanlar.

Ototroflar tarafından alınan güneş enerjisinin fotosentez ürünlerine dönüştürülmesine toplam birincil üretim denir ve bunun bir kısmı solunumda harcanırken geriye kalanı yeni dokular yapmak için kullanılmaktadır (net birincil üretim). Üreticiler (ototrof, yeşil bitkiler) içerisinde yer alan kekik sorunun doğru çözümüdür.

Bitki örtüsü bozulmasının nedenleri; kuraklık, aşırı otlatma, erken otlatma, kontrolsüz otlatma, yakma, yabancı bitki istilası, tarla açma, tarımsal mücadeledir.

Sinekoloji: Bir ekosistem içerisinde bulunan çeşitli türlerin ya da tür topluluklarının çevreleri ile arasındaki ilişkileri araştıran bilim dalıdır.

Doğal çayırlar bulundukları yerlere göre dört sınıfta incelenmektedir. Dağ çayırları: Dağlık meralarda çok küçük alanlarda ya da bölge koşullarına göre daha geniş alanlarda biçilecek ölçüde bitki örtüsünün geliştiği çayırlardır. Yayla çayırları: Derin ve nemli toprakların bulunduğu yaylalarda gelişen çayırlardır. Orman çayırları: Orman ağaçlarının altında veya ormanlık alanlar içerisindeki boşluklarda gelişen biçilmeye elverişli çayırlardır. Biçenekler: İlkbahar mevsiminde otlatmadan sonra tekrar büyüyerek biçilen çayırlardır

İstilacı bitkiler: Hayvanlar tarafından severek tüketilmeyen, otlatma alanları içerisinde istenilmeyen, lezzetsiz, dayanıklı çabuk gelişen ve yabani ot olarak adlandırılan türlerdir.

Engebeli, meyilli, taban suyu derinde, otsu veya çalımsı bitki türlerinden meydana gelen vejetasyon ile kaplı, evcil ve yabani hayvanlar için doğal otlatma alanları mera olarak adlandırılmaktadır.

Çayırlar, genellikle düz, taban suyu seviyesi yüksek, yılın bazı dönemlerinde su basan, sık ve uzun boylu kendine özgü bitki türleri bulunan ve biçilmeye uygun alanlardır.

Engebeli, meyilli, taban suyu derinde, otsu veya çalımsı bitki türlerinden meydana gelen vejetasyon ile kaplı, evcil ve yabani hayvanlar için doğal otlatma alanları mera olarak adlandırılmaktadır.
Çayırlar ise genellikle düz, taban suyu seviyesi yüksek, yılın bazı dönemlerinde su basan, sık ve uzun boylu kendine özgü bitki türleri bulunan ve biçilmeye uygun alanlardır

Bitki topluluklarının düzenli bir biçimde birbirini takip ederek mevcut alanı kaplamasına sıralı değişim ya da süksesyon denir. Bir diğer deyişle, belli bir zaman periyodunda belli bir alanda farklı bitki türlerinin birbirini izlemesi, zamanla zayıf türlerin yerini baskın (dominant) türlerin almasıdır.

Genelde süksesyonlarda;
• nudasyon (yerleşme ortamının oluştuğu başlangıç evresi),
• göç (bitki üreme organlarının gelişme alanına taşınması),
• yerleşme (çimlenme, büyüme ve üreme olaylarının gerçekleşmesi),
• rekabet (dayanıklı türlerin duyarlı türlerin yerini alması ve baskın hâle gelmesi),
• reaksiyon (tepkime; türlerin etkisi ile habitatın değişimi),
• kararlılık (klimaks ya da doruk bitki örtüsünün meydana geldiği kararlı yapı),
basamakları görülmektedir

Likenler, mantarlar ile alglerin birleşerek morfolojik ve fizyolojik bir bütün halinde
meydana getirdikleri simbiyotik birliklerdir. G

Klimaks (doruk) evre, toprağın kuruması ve taban suyunun derinlere inmesi ile  çayır otlarının yerini daha yüksekdeğerde tatlı çayır otlarına bıraktığı evredir.

Çayır ve mera ekosistemlerinin belli başlı ögeleri şu şekilde sıralanabilir;
• Abiyotik (cansız) maddeler; toprak, su, kaya, çevrede bulunan temel organik ve
inorganik bileşikler,
• Üreticiler, ototrof organizmalar; fotosentez yapan yeşil bitkiler,
• Tüketiciler, heterotrof organizmalar; diğer canlılarla beslenenler,
• Ayrıştırıcılar; genelde bakteri ve mantarlar olup ölü protoplazmik kompleks bileşikleri daha basitlerine parçalayanlar

Sinekoloji: Bir ekosistem içerisinde bulunan çeşitli türlerin ya da tür topluluklarının çevreleri ile arasındaki ilişkileri araştıran bilim dalı.