EKİP YÖNETİMİ VE LİDERLİK

Farklılık bağlamsal bir kavramdır: Bireylerin çevrelerinde diğerlerinden ne kadar farklı ya da onlara benzer göründükleri farklılıkları belirlemede etkili olan bağlamsal faktörlerdir. Örneğin bir grup erkek arasında tek bir kadın muhtemelen cinsiyetine göre tanımlanacaktır.

Doğru cevap E'dir.

Farklılık seçici bir kavramdır: Bazı özellikler bireylerin farklılıklarını ortaya koymada daha güçlü belirleyiciler olarak kullanılmaktadır. Bu özellikler kültürden kültüre, örgütten örgüte ve ekipten ekibe değişmektedir. Genellikle farklılıkları ortaya koymada güçlü belirleyiciler; cinsiyet, ten rengi, yaş, kültür, aksan ve fiziksel yeteneklerdir. Kilo ve göz rengi ise zayıf belirleyicilerdir. Bazı durumlarda bireyler bu tür zayıf belirleyiciler ile bile ayrımcılığa uğrayabilmektedirler.

Doğru cevap D'dir.

İç Boyutlar: Cinsiyet, ırk, etnik köken, cinsel yönelim, zihinsel ya da fiziksel yetenekler ve milliyet gibi başkalarında kısmen görülen özelliklerdir. Doğuştan gelen ve/veya aile ve toplum ya da içinde yaşadığımız zamanlarda birlikte oluşan, kişinin gelecek yaşamı üzerinde önemli etkisi olan ve değişmeyen insan farklılıklarından oluşmaktadır. Özellikle bireylerde kolayca ayırt edilebilen ve ilk bakışta algılanabilen özelliklerdir. Bu özellikler, bireysel kimlik üzerinde güçlü bir etkiye sahiptir ve temel dünya görüşlerimizi şekillendirmektedir. Ayrıca, bu boyutlar genellikle kişinin iş yerinde ve toplumda, diğer bireyler ve gruplarla ilişkisini doğrudan etkilemektedir. 

Medeni durum, dış boyutta yer almaktadır.

Doğru cevap C'dir.

Dış Boyutlar: İfade edilebilir özelliklerdir. Örneğin, kültür, din, medeni ya da ebeveynlik durumu, iletişim tarzı, eğitim durumu, sosyo-ekonomik statü, anadili, askeri deneyim, siyasi inançlar, coğrafi konum, çalışma tarzı, iş deneyimi, meslek, gelir, örgütsel rolü ve seviyesi gibi insanların yaşamı boyunca bilinçli ve planlı olarak edindikleri, bırakabildikleri ve/veya değiştirilmesi nispeten daha kolay olan özellikleri içermektedir. Bu özellikler daha az görülebilir ve kişisel kimlik üzerinde daha değişken etkiye sahiptir. Ayrıca, bu boyutlar bireylerin çevrelerini algılamalarını, iletişim yöntem ve stillerini şekillendirmektedir.

Zihinsel yetenekler, iç boyutta yer alır.

Doğru cevap B'dir.

Benzerlik Çekim Kuramı: Farklılıkları açıklamada kullanılan ortaya atılan bir başka kuram ise benzerlik çekim kuramıdır. Bu kuram adından da anlaşılacağı üzere bireyler arasındaki benzerliklere odaklanmaktadır. Bu kurama göre; insanlar genellikle kendilerine
benzeyen insanlarla çalışma ve onlarla ilişki kurma eğilimindedirler. Örneğin yönetimin üst basamaklarında yöneticiler işleri kendileri gibi yapabilecek insanlarla çalışmak istemektedirler.

Doğru cevap A'dır.

Farklılıkların yönetimi kavramının tarihsel gelişimine bakıldığında altı aşamadan oluşan bir tarihsel süreç karşımıza çıkmaktadır. Birinci aşama, sana nasıl davranılmasını istiyorsan sen de karşındaki kişiye öyle davran prensibine bağlı, dini aşamadır. İkinci aşama, farklılıkları tamamen ortadan kaldırmaya yönelik politikaları izleyen, farklılıklara karşı agresif bir tutum sergileyen ve tek baskın bir kültür oluşturmaya çalışan asimilasyon aşamasıdır. Üçüncü aşama, yaşanan birtakım toplumsal sorunlara karşı çözüm arayışı içerisinde olan baskı altında farklılık aşamasıdır. Dördüncü aşama toplumsal sorunların olumsuz etkilerini minimize etmeyi amaçlayan eşit fırsat ve pozitif ayrımcılık aşamasıdır. Beşinci aşama, örgütlerde yaşanan çatışmaların azaltılması, bireysel haklar ve insana saygı prensiplerine dayanan farklılıklara değer verilmesi aşamasıdır. Son olarak altıncı aşama ise; farklılıkların yönetimi aşamasıdır.

Doğru cevap B'dir.

Taylor Cox Modeli: Cox’a göre farklılık yönetiminde tekil, çoğul ve çok kültürlü olmak üzere üç farklı paradigma bulunmaktadır.

Doğru cevap B'dir.

Robert Golembiewski Modeli: Golembiewski’nin 1995 yılında geliştirdiği modelde, farklılıklara ilişkin değişen demografik özelliklere verilen tepkilere göre örgütler: baskı altında farklılık, eşit fırsat, artan olumlu eylem, farklılıklara değer vermek ve farklılıkları yönetmek olmak üzere beş sınıfa ayrılmıştır (Bal ve Karakuş, 2018, 103-104).

Doğru cevap D'dir.

Orta modeller, öğrenme odaklı modeller olarak da ifade edilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Ekip üyeleri, etnik köken vb. temellere göre değil, onların görevle ilgili yeteneklerine
göre oluşturulmalıdır. Doğru cevap A'dır.

Farklılık kavramının 20.yy’a kadar kişinin doğduğu ülkeyi ifade eden ırk ve etnik köken kavramıyla ifade edildiği fakat 20.yy’a gelindiğinde ırk ve etnik köken kavramlarının farklılığı açıklama konusunda yetersiz kaldığının anlaşılmıştır.  

Yaş, cinsiyet ve kıdem çalışanları birbirinden ayırmada ilk göze çarpan farklılıklar olarak karşımıza çıkmaktadır.

Kişilik, bireye ait olan özelliklerdir. Örneğin, beceriler, yetenekler, güdüler, duygular, değerler, çıkarlar vb. çok sayıda özellik kişilikle ilgilidir.

İç Boyutlar cinsiyet, ırk, etnik köken, cinsel yönelim, zihinsel ya da fiziksel yetenekler ve milliyet gibi başkalarında kısmen görülen özelliklerdir

Dış Boyutlar ifade edilebilir özelliklerdir. Örneğin, kültür, din, medeni ya da ebeveynlik durumu, iletişim tarzı, eğitim durumu, sosyo-ekonomik statü, anadili, askeri deneyim, siyasi inançlar… gibi özelliklerdir.

Sosyal kimlik kuramına göre; bireyin belirli bir sosyal gruba veya gruplara üyeliğinden ve bu üyeliğe atfedilen değerlerden doğan benlik kavramı, sosyal kimlik olarak adlandırılmaktadır. Olumlu sosyal kimlik ise, kişinin ait olduğu grup içinde veya diğer gruplarla karşılaştırmalar yapılarak kazanılmaktadır

bir grubun üyelerine atfedilen, aşırı genellenmiş inançlara kalıp yargı denilmektedir

Orta modeller, öğrenme odaklı modeller olarak da ifade edilmektedir. Tam bütünleşme modeli,  Sorun tanımlama, uygulama, sürdürülebilirlik üzerinde durmaktadır.   

Süreç modelleri;  farklılık yönetimi sürecinde örgütteki farklılıklara ve farklılıklara ilişkin boyutlara odaklanmaktadır. Farklılıkları Kabul Etme Modeli  kimlik, önyargı, kişisel ilişkiler, farklılığı kabul etme, farklılık yönetimini kabul etme üzerine odaklanmaktadır.

Ekip üyeleri, etnik köken vb. temellere göre değil, onların görevle ilgili yeteneklerine göre oluşturulmalıdır.