EKİP YÖNETİMİ VE LİDERLİK - Deneme Sınavı - 2

Şekil 4.1 Amaçlar Hiyerarşisi (Vizyon Misyon, Amaçlar Hedefler, Stratejiler, Politikalar, Taktikler, Planlar, Programlar, Bütçeler) olarak sıralanmaktadır.

Planlama içerisinde yer alan vizyon kavramı, “örgütsel faaliyetlerin yönünü belirleyen sonuçlar veya geleceğe ilişkin bekleyişler” olarak tanımlanmaktadır (Şimşek ve Çelik, 2018, s. 37).

Misyonun önemi aşağıdaki gibi belirtilebilmektedir (Koçel, 2020, s.s.177-180):

Misyon, örgüt açısından “varoluş nedeni” olarak görülmekte ve önemli bir başlangıç noktasını oluşturmaktadır (Ülgen ve Mirze, 2010). Bu kavram, çalışanlara amaçlar konusunda yol gösterirken, paydaşlara örgüt/organizasyon ya da işletmenin işini, sahip olduğu değerleri veya felsefesini bildirmektedir.

Stratejik yönetimin ne gibi özellikler taşıyabileceğine baktığımızda (Baraz, 2019);

-Analitik düşünme yöntemi olduğu, bir diğer anlamda açık sistem yaklaşımında faktörler arası mantık ilişkileri ve ilişkiler üzerine kurulmuş karar verme, aynı zamanda kararların verilmesine engel olan konuların kaldırılmasına yönelik analitik bir yöntem olduğu,

-Doğrudan amalar ile ilgili olduğu ve özellikle genel amaçları temel aldığı,

-İşletmelerin çevresi ile ilişkilerini düzenlediği, değişimleri gözlemediğini ve uyum sağlamaya (adaptasyon) odaklandığını,

-Uzun dönemi temel aldığını,

-İşletmenin bütün finansal ve İnsan Kaynağını (İK) uyumlu ve teşvik edici bir güç ol- duğu günlük kararlara yol gösterdiği, belirsizliği azaltarak izlenecek yol ve yöntemleri açığa kavuşturmaya çalıştığı,

-Karmaşık ve dinamik bir alanda işletmelerin faaliyet alanlarını belirlediği, kaynakların kim, ne zaman ve nasıl kullanılacağına yol gösterdiği,

-Dinamik ve karmaşık bir yapıda çalışanları cesaretlendirme ve eyleme geçmeye ite- bileceği, bu yolla kişi ve örgüt amaçlarını uyumlaştırmaya çalıştığını söyleyebilmek mümkündür.

İşletmeler açısından performans, çalışanların belirli hedeflere ulaşmak için belirlenen iş tanımlarına göre gösterdikleri çabalardır.

Projeler de diğerleri gibi tek kullanımlık planlar içerisinde yer almaktadır. Eğer bir iş grubu proje haline getirilecek ise bazı hususlara dikkat etmek gerekmektedir. Bunlar (Koçel 2020:343-344):

-Belirli bir grup içinde yer alan faaliyetlerin belirli başlangıç ve bitiş noktalarının bulunması,

-Belirli bir iş grubu ve bunun içindeki faaliyetlerin çoğu kez bir defaya mahsus olmak üzere yapılması, yani geçici olması,

-Belirli bir iş grubu içindeki bu faaliyetlerin tüm yönleri itibariyle her zaman tam olarak bilinmemesi, belirsizliklerin olması,

-Belirli bir iş grubu içindeki bu faaliyetlerin birbirinden farklı disiplin, departman veya kişilerin iş birliği yapmasını zorunlu kılması,

-İşlerin zamanında bitirilememesinin işletme açısından önemli kayıplara neden olması,

İş grubu içinde yer alan her işin bitiş zamanı, maliyeti ve kalitesi açısından belirli standartların olması,

-İşlerin ve faaliyetlerin gerçekleştirilmesi sırasında, işlerle ve standartlarla ilgili sürekli değişikliklerin olması,

Faaliyetlerin gerektirdiği kaynakların miktarının zaman içinde çan eğrisi şeklinde dağılması İşletmelerin ele aldıkları iş projelerinin yapı ve iş grupları bakımından çoğu kez birbirinden farklı olması,

-Projeyi gerçekleştiren işletme ile projenin sahibi arasında, çoğu kez, hukuki nitelikte bir anlaşmanın, bir kontratın bulunması.

Burada lider emredici (otoriter), başarı yönelimli, destekleyici veya katılımcı bir tarz kullanabilir. Bunlardan hangisinin etkin olacağı, kendi karakteristikleri yanında (içsel), toplumun veya örgütün kültür, iş yapma şekilleri gibi dışsal faktörlere göre de değişebilecektir. Önemli olan, hedeflere birey ya da ekipleri/takımları yönlendirmek için hangisinin etkin olduğunu bulmasında yatmaktadır.

AGY’in özelliklerini şu şekilde sınıflandırabiliriz; her şeyden önce bir felsefeyi temsil ettiği, yönetime katılma imkânı vermesi, bir planlama ve kontrol aracı olması, bir performans değerlendirme aracı olarak kullanılabileceği ve personel ya da çalışan geliştirmeye önem vermesidir.

Demokratik liderlik ekip çalışmasının gerekli olduğu ve kalitenin hızdan daha önemli olduğu durumlarda uygundur.

Bir süreç olarak AGY belirli aşamaları içermektedir. Bunlar amaçların belirlenmesi, faaliyet planlaması, kendi kendini kontrol ve periyodik değerlendirmeleri içermektedir.

Liderlerin kendilerini etkili kılan genellikle dışa dönüklük, yüksek özgüven ve başarı odaklılık gibi kişilik özellikleri ile doğduklarına inanılan, bu nedenle kişiliğin de ilişkili olduğu düşünülen ve sıradan insanların lider olamayacağının vurgulandığı liderlik türü karizmatik liderliktir.

Liderin kendisini diğerlerinden ayıran bazı niteliklere sahip olması nedeni ile başkalarını etkileyebildiğini ve izleyenleri peşinden sürükleyebildiğini ileri süren, daha sonrasında eleştirilen ve farklı liderlik teorilerinin geliştirilmesine yol açan ilk teori özellikler teorisidir.

Aşağıdakilerden hangisi davranışsal liderlik teorilerinden birisi, X ve Y teorisidir.

Robert House ve Martin Evans tarafından geliştirildiği kabul edilen, temelinin beklenti-değer teorisine dayandırıldığı, yönlendirici, destekleyici, katılımcı ve başarıya yönelik lider olmak üzere dört çeşit lider davranışının tanımlandığı durumsal liderlik teorisi yol-amaç teorisidir.

Özellikle işletmenin geleceği için önem taşıyan stratejik kararların Yöneticiler bu nedenle karar alırken bazen ortak aklı kullanmak için “grup kararı” alırlar.

Yerelleşmenin ayrıca çalışanları motive edici bir özelliği vardır. Örgüt yaratıcı, yenilikçi insanlara karar vermeleri için güç ve inisiyatif verirse, onları çekebilir. Bünyesinde tutabilir. Örgütün yerel koşullara çok hızlı bir şekilde tepki vermesi de yerelleşmenin  bir diğer nedenidir (Mintzberg, 2014, 183).

Programlanabilir kararlar sürekli birbirini tekrarlayan durumlar içindir.

Bu tip kararlar işletme ile çevresi arasındaki ilişkilerin düzenlenmesi ile ilgilidir. Bu nedenle  genellikle dışa dönük bir niteliğe sahiptir.

Karar Verilecek Durumun Algılanması Ve Sorunun Tanımlanması, Alternatiflerin Geliştirilmesi, Alternatiflerin Analiz Edilmesi, En İyi Alternatifin Seçilmesi, Kararın Uygulanması, Sonuçların İzlenmesi