EĞLENCE PAZARLAMASI

Oyun faaliyeti içerik açısından bir takım özellikler içerir. Bunlar (Akın, 2008); • Kendiliğinden ortaya çıkar, • Duyu organlarında, sinir ve kaslarda ve zihinsel düzeyde oluşur, • Deneyimler tekrarlanır, • Zaman ve mekânı kendi sınırlar, • Düzenli gelişim aşamaları gösterir.

Korsancılık gibi belli rollerin benimsendiği ve her çocuğun kendi rolünü oynadığı türde oyunlar Düşsel-Hayali Oyunlar kapsam içerisinde değerlendirilebilir

Sosyal Oyunlar Bireyin çevresiyle iletişime geçmesini sağlayan sosyal oyunlar, karşılıklı alışveriş, işbirliği ve paylaşma kavramlarının öğrenilmesini sağlar (Akın, 2008). • Karşılıklı hikâyeler anlatmak • Pul, kitap gibi nesnelerin değiş tokuşunu yapmak • Sessiz sinema, taklit gibi oyunlar bu kategoride sayılabilecek tür oyunlardır

Sabit donanımla oynanan, oyun geliştirimi maliyetli olan, geliştirim süresi yaklaşık 18 ay süren ve ortalama 12 ile 40 kişi tarafından oynanabilen SD kartuş veya CD de satılan konsol oyunları. PS2’deki Final Fantasy; X Box’daki Halo; X Box 360’da Lost Odyssey, Halo 3, Gears of War, Dead Rising, Saints Row; Game Cube’deki Donkey Kong; PS3’de Heavenly Sword, Metal Gear Solid 4:Guns of the Patriots, Final Fantasy XIII, Devil May Cry IV, Tekken 6; Nintendo Wii’de The Legend of Zelda, Twilight Princess, Super Mario Galaxy, Red Steel, Metroid Prime 3:Corupption

PC oyunları (örneğin Harry Potter and the Philosopher’s Stone, Quake, Black and Whit).

Dijital hikâyeleri, medya, hareket, ilişki, bağlam ve iletişim olmak üzere beş bileşen ortaya çıkarmaktadır.

interaktif masa tenisi benzeri bir oyundur.

Tanımlayıcı Oyun-Reklamı: Tanımlayıcı oyun-reklamı, oyundaki ürünün kendisini açık bir biçimde göstermektedir. Tesadüfi bir yöntemle kullanılır. Markalar oyundaki lider aktörler değildir

Otorite, Güç ve Özgürlükle İlgili Olanlar • İhtiras • Başarı • Eğlence • Haz • Büyüleyicilik • Kahramanlık • Yenilikçilik • Modernlik • Güven • Mitleştirme • Meşrulaştırma

Sürekli/katı oyuncularda kendi içinde meraklılar, müptelalar ve profesyoneller olarak üç gruba ayrılmaktadır.

Oyun faaliyeti içerik açısından bir takım özellikler içerir. Bunlar;

• Kendiliğinden ortaya çıkar,

• Duyu organlarında, sinir ve kaslarda ve zihinsel düzeyde oluşur,

• Deneyimler tekrarlanır,

• Zaman ve mekânı kendi sınırlar,

• Düzenli gelişim aşamaları gösterir. 

Oyunun yukarıdaki özelliklerine bakıldığı zaman görülüyor ki; oyun, karmaşık bir insan davranışıdır. Oyun, dinamik bir süreçtir, ilgi, kendiliğindenlik ve eğlenceyi içerir.

Düşsel-Hayali Oyunlar Düşsel oyunlar bireylerin soyut düşünceler oluşturmalarını, yeni roller ve durumları denemelerini ve dili kullanmayı öğrenmelerini sağlayan türde oyunlardır. Bunların yanı sıra, esnek bir düşünce tarzı geliştirmeleri, şimdi ve şuandaki yaşamın ötesini hayal edebilmeleri, hayal güçlerini geliştirebilmeleri, yeni kelimeler ve kelime bileşimlerini kullanabilmeleri, düşünceler, kavramlar ve hikâyeler yaratırken kelime ve sayıları kullanmaları açısından geliştirici rol oynar. 

• Kovboyculuk

• Evcilik

• Hırsız-polis

• Korsancılık gibi belli rollerin benimsendiği ve her çocuğun kendi rolünü oynadığı türde oyunlar bu kapsam içerisinde değerlendirilebilir.

Oyun insanlara eğitim, fiziksel etkinlik, sağlığın korunması, kendini gerçekleştirme, toplumsal hayata hazırlık, boş zamanları değerlendirme ve eğlence bakımından olanak sağlarken diğer yandan da şiddet yönelmelerine imkân tanımaktadır. Oyunun işlevleri:

Fantezi Dünyası: Oyunlar insanların başka bir dünyaya gitmek istediklerinde başvurdukları başlıca yollardan biridir. Bunu genellikle gündelik hayattan uzaklaşmak, sorunları belirli bir süreliğine unutmak veya gerçek hayatta yapılması zor veya imkansız olan eylemlerini yerine getirmek için yaparlar. Aslında bu sembolik bir istek gibi gözükmektedir. Çünkü oyun oynayan kişi bunun geçici bir durum olduğunu bilir, fakat yine de oldukça heyecanlı ve hevesli bir şekilde davranır. Örnek olarak bir insan hayatta hiçbir zaman bir uzay gemisi kullanma olanağını elde edemeyecektir ama oyun sayesinde bu isteğini sanal olarak gerçekleştirebilir. Ayrıca insanlar bu gibi kişisel isteklerini, oyun içinde gerçekte var olabilecek fiziksel risklerden korunur. En fazla başına gelebilecek belki bir oyunu kaybetmek veya karşısındaki başka bir oyuncuya yenilmek olabilir. Sonuçta “sadece bir oyun” felsefesiyle hareket edebilme şansı vardır.

Video/konsol oyunu, bilgisayar oyunu ve online oyunu kavramları birbirlerinin yerine kullanılabilen kavramlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Kavramlar kimi zaman “video oyunları”, “elektronik oyunlar”, “dijital oyunlar” veya “interaktif yazılım” biçiminde kullanılmaktadır.

Bilgisayar oyunları daha çok Microsoft, Windows, Mac ve Linux gibi işletim sistemi ile çalışan ve kişisel bilgisayarlarda oynanan oyunlardır. Video oyunları ise, oyun makinelerine konmuş ve portatif olarak taşınabilen oyunlardır. Örneğin, Nintendo Game Boy serileri ve portatif Sony playstation (PSP) gibi oyunlar portatif özelliğe sahiptir.

Bilgisayar ve video oyunların üretimi süreci;

1. Öykü ve karakterlerin tasarımı,

2. Prototiplerin üretimi ve finans kaynakları bulunması

3. Finans kaynaklarının platform üreticisi, lisans sahibi, yatırımcı, yayıncı vb. olarak ayrıştırılması,

4. Demo üretimlerin hazırlanması ve denenmesi,

5. Ön testlerin sonuçlarına göre lisanslama ile ilgili gerekli işlerin yapılması,

6. Oyunun üretim aşamasında yerelleştirilmesi,

7. Oyunun yazılması/basılması,

8. Oyunun dağıtılması ve uygun pazarlama stratejilerinin kullanılması ve

9. Satış gelirlerinin elde edilmesinden oluşur.

İlk bilgisayar oyunu yazılımları 1960’larda Amerikan üniversitelerinde yapılmıştır. Bilinen ilk bilgisayar oyunu 1958 yılında fizikçi Willy Higinbotham tarafından geliştirilen interaktif masa tenisi benzeri bir oyundur. Sonraki on yıl içerisinde bilgisayar meraklıları tarafından programlama geliştirildikçe oyunlara uyarlamalar yapılmıştır. Massachusetts Institute of Technology’nin (MIT) 1959’da bilgisayar derslerini müfredatına almasıyla beraber, NASA destekli yapay zekâ araştırma takımları kurulmuştur. Bu takımdakiler bilgisayar oyunlarını enformasyonu işlemede yeni yollar üretmek için kullanmış ve geliştirmişlerdir. Günümüzde kabul edilen ilk video oyunu “Space War”dır. Bu oyunun tamamlanmış sürümü 1962 yılında geliştirilmiştir. 1967’de Ralph Baer ve ekibi, televizyondan oynanabilen interaktif bir oyun geliştirmişlerdir. Bu oyunu bir kovalamaca ve tenis oyunu olan ve 1958 yılında William Higinbotham’ın tarafından yaratılan “Tenis For Two” oyunu takip eder. Tenis For Two oyunu ekran üzerinde oynanan ve etkileşimli bir kontrol sağlayan yapıya sahiptir. Ancak bu, günümüzde gerçek bir video oyunu olarak kabul edilmemektedir. 1970 yılında piyasaya ilk sürülen video oyunu ile birlikte çocukların ve yetişkinlerin boş zamanlarını değerlendirme alışkanlıkları giderek eskisinden çok farklı hale gelmiştir. 1971’de geliştirilen Pong, getirdiği büyük başarıyla Atari’nin kurulmasına öncü olmuştur. Ancak, Pong sadece bir yenilik değildir, aslında Japonya’yı kasıp kavuran diğer bir oyunun, Space Invaders‘ın öncüsüdür. 1978’deki Space Invaders, uluslararası alanda başarı getiren ilk arcade olmuş ve bu oyunla birlikte tilt ilk sıradaki yerini devretmiştir. Bu anlamda bilgisayar oyunları tarihinde ilk aşamayı yazılımcıların 1960’lardaki denemeleri temsil ediyorsa, ikinci aşamanın da 1970’lerde Pong ile gelen ticari patlamayla başladığı düşünülebilir.

Bilgisayar ve video oyunlarının özelliklerine bakıldığında; • Teknolojik olarak kendini yenilemesi, • Oyuncu ile bütünleşip kişiselleşmesi, • Ses ve görüntü efektlerinin gerçeğe yakın olması, • Senaryonun oynanabilirlik düzeyi, • Tekrar oynanabilme (oyuna bırakılan yerden devam edebilme) ve • Çok kullanıcılı olması.Bütün bu özellikler insanların oyunlardan beklentilerine ve oyunların bu beklentilere nasıl karşılık verdiği ile ilgilidir. İnsanlara gerçek hayatta yapamayacakları birçok olanağı fantastik bir ortamda, abartılı bir ambiyansla, hayal gücü ile örtüşebilen veya kişinin kişisel zevkleri dâhilinde sunabilen oyunlar, birçok farklı türüyle hayatın bir parçası haline gelmişlerdir. Fiziksel ortamda oynanan oyunlara göre bilgisayar oyunlarının birçok artı özelliği bulunmaktadır. En önemli özelliklerinden biri insanları oyunun içine tam olarak dahil edebilmesi ve hatta merkezine oturtabilmesidir. İnsanlar her zaman gündelik hayatta yapamayacakları şeyleri bilgisayar oyunun özellikleri sayesinde yapmaktadırlar. Örnek olarak şiddet içerikli oyunların çok popüler olmasının sebeplerinden birisi de budur. Sonuçta bir oyunda birini öldürdüğünüzde kimse size hesap sormaz ve yasal bir sonucu yoktur, devamında genellikle sadece bir oyun denilerek geçirilir. Aslında bilgisayar oyun özelliklerinin tasarımında bu yaklaşım çok belirleyicidir.

OYUN-REKLAM (ADVERGAMING): Oyun-reklamlar, yenilikçi pazarlama arayışları arasında gün geçtikçe yaygınlaşan internet ve mobil telefon kullanımını vurgulayan, kulaktan kulağa ya da ağızdan ağza pazarlama (viral marketing), sosyal medya gibi özellikle genç hedef kitleye ulaşmada potansiyel olarak artan bir öneme sahiptir. Günümüzde özellikle çocuk ve genç hedef kitleye ulaşmanın en etkili yollarından biri ya oyun içi (in-game advertsising) yerleştirilmiş reklamlar ya da web sitesine yerleştirilmiş kendine özgü marka farkındalığı yaratma yeteneğine oyun reklam adı verilmektedir. Oyun-reklam, her an internete bağlanan, SMS ve MMS gibi mobil hizmetleri kullanan ya da anlık ileti servisleri ile sohbet eden ve tek başına ya da bir ağ üzerinde oyun oynarken çok fazla vakit harcayan gençlerden dolayı ortaya çıktığı görülen yeni bir pazarlama kavramıdır. İnternetin çok hızlı bir şekilde yaygınlaşmasına paralel olarak kapitalist sistemin doğası gereği ticarileşmesi de kaçınılmaz olmuştur. İnternetin reklam amacıyla ilk kullanımı da, var olan basılı tanıtım materyallerinin dijital hale getirilerek yayınlanması ile başlamıştır. Bunu bannerlar, arama motoru reklamları ve linkler takip etmiştir. Bunların hepsi de bireyin isteği dışında sunulan ve bazı durumlarda yapılmak istenen işi engelleyen, sistemi yavaşlatan, bireyi yanlış yönlendiren sonuçlar ortaya çıkarmıştır. Bu tür reklamların etkisinin görece azalacağını varsayan reklam verenler ve ajansların alternatif reklam arayışları sırasında ortaya çıkan bir tür olarak “advergame”ler doğmuştur. Henüz çok yeni bir tür olmakla birlikte oyun yaratım maliyetlerinin düşük, etkisinin büyük olması çok hızlı yayılmasını sağlamıştır. Advergaming Ocak 2000 tarihinde Anthony Giallourakis tarafından üretilmiş bir terimdir. İlk olarak, Amerika’da yayımlanan aylık bir dergi olan Wired’te 2001 yılında “Jargon Watch” köşesinde yer almıştır. Advertisement (reklam) ve Game (oyun) kelimelerinden türetilen oyun-reklam ya da oyunlu reklamlar, adından da anlaşılacağı gibi reklam içerikli oyun anlamına gelmektedir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken en önemli nokta genel oyunların içindeki reklamlar (in game advertising) bu kategoriye girmemektedir.

Tesadüfi veya ara sıra oynayanlar, oyunları temel bir aktivite olarak görmezler. Bu kişiler, diğer daha önemli işlerini önceliklendirmeye daha yatkındırlar. Oyun süresi ile ilgili net bir şey söylemek mümkün değil, bazen uzun zaman oyun oynayabildikleri gibi çoğu durumda çok kısa süreli oynarlar. Ancak oyun öncelikli aktivite değildir. Tesadüfi oyuncular ise kendi içinde dört gruba ayırmak mümkündür. Bunlar; yeni başlayanlar, zaman öldürücüler, stres atıcılar ve sosyal oyunculardır.