EĞLENCE PAZARLAMASI - Deneme Sınavı - 11

Oyun faaliyeti içerik açısından bir takım özellikler içerir. Bunlar;

• Kendiliğinden ortaya çıkar,

• Duyu organlarında, sinir ve kaslarda ve zihinsel düzeyde oluşur,

• Deneyimler tekrarlanır,

• Zaman ve mekânı kendi sınırlar,

• Düzenli gelişim aşamaları gösterir. 

Oyunun yukarıdaki özelliklerine bakıldığı zaman görülüyor ki; oyun, karmaşık bir insan davranışıdır. Oyun, dinamik bir süreçtir, ilgi, kendiliğindenlik ve eğlenceyi içerir.

Düşsel-Hayali Oyunlar Düşsel oyunlar bireylerin soyut düşünceler oluşturmalarını, yeni roller ve durumları denemelerini ve dili kullanmayı öğrenmelerini sağlayan türde oyunlardır. Bunların yanı sıra, esnek bir düşünce tarzı geliştirmeleri, şimdi ve şuandaki yaşamın ötesini hayal edebilmeleri, hayal güçlerini geliştirebilmeleri, yeni kelimeler ve kelime bileşimlerini kullanabilmeleri, düşünceler, kavramlar ve hikâyeler yaratırken kelime ve sayıları kullanmaları açısından geliştirici rol oynar. 

• Kovboyculuk

• Evcilik

• Hırsız-polis

• Korsancılık gibi belli rollerin benimsendiği ve her çocuğun kendi rolünü oynadığı türde oyunlar bu kapsam içerisinde değerlendirilebilir.

Oyun insanlara eğitim, fiziksel etkinlik, sağlığın korunması, kendini gerçekleştirme, toplumsal hayata hazırlık, boş zamanları değerlendirme ve eğlence bakımından olanak sağlarken diğer yandan da şiddet yönelmelerine imkân tanımaktadır. Oyunun işlevleri:

Fantezi Dünyası: Oyunlar insanların başka bir dünyaya gitmek istediklerinde başvurdukları başlıca yollardan biridir. Bunu genellikle gündelik hayattan uzaklaşmak, sorunları belirli bir süreliğine unutmak veya gerçek hayatta yapılması zor veya imkansız olan eylemlerini yerine getirmek için yaparlar. Aslında bu sembolik bir istek gibi gözükmektedir. Çünkü oyun oynayan kişi bunun geçici bir durum olduğunu bilir, fakat yine de oldukça heyecanlı ve hevesli bir şekilde davranır. Örnek olarak bir insan hayatta hiçbir zaman bir uzay gemisi kullanma olanağını elde edemeyecektir ama oyun sayesinde bu isteğini sanal olarak gerçekleştirebilir. Ayrıca insanlar bu gibi kişisel isteklerini, oyun içinde gerçekte var olabilecek fiziksel risklerden korunur. En fazla başına gelebilecek belki bir oyunu kaybetmek veya karşısındaki başka bir oyuncuya yenilmek olabilir. Sonuçta “sadece bir oyun” felsefesiyle hareket edebilme şansı vardır.

Video/konsol oyunu, bilgisayar oyunu ve online oyunu kavramları birbirlerinin yerine kullanılabilen kavramlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Kavramlar kimi zaman “video oyunları”, “elektronik oyunlar”, “dijital oyunlar” veya “interaktif yazılım” biçiminde kullanılmaktadır.

Bilgisayar oyunları daha çok Microsoft, Windows, Mac ve Linux gibi işletim sistemi ile çalışan ve kişisel bilgisayarlarda oynanan oyunlardır. Video oyunları ise, oyun makinelerine konmuş ve portatif olarak taşınabilen oyunlardır. Örneğin, Nintendo Game Boy serileri ve portatif Sony playstation (PSP) gibi oyunlar portatif özelliğe sahiptir.

Bilgisayar ve video oyunların üretimi süreci;

1. Öykü ve karakterlerin tasarımı,

2. Prototiplerin üretimi ve finans kaynakları bulunması

3. Finans kaynaklarının platform üreticisi, lisans sahibi, yatırımcı, yayıncı vb. olarak ayrıştırılması,

4. Demo üretimlerin hazırlanması ve denenmesi,

5. Ön testlerin sonuçlarına göre lisanslama ile ilgili gerekli işlerin yapılması,

6. Oyunun üretim aşamasında yerelleştirilmesi,

7. Oyunun yazılması/basılması,

8. Oyunun dağıtılması ve uygun pazarlama stratejilerinin kullanılması ve

9. Satış gelirlerinin elde edilmesinden oluşur.

İlk bilgisayar oyunu yazılımları 1960’larda Amerikan üniversitelerinde yapılmıştır. Bilinen ilk bilgisayar oyunu 1958 yılında fizikçi Willy Higinbotham tarafından geliştirilen interaktif masa tenisi benzeri bir oyundur. Sonraki on yıl içerisinde bilgisayar meraklıları tarafından programlama geliştirildikçe oyunlara uyarlamalar yapılmıştır. Massachusetts Institute of Technology’nin (MIT) 1959’da bilgisayar derslerini müfredatına almasıyla beraber, NASA destekli yapay zekâ araştırma takımları kurulmuştur. Bu takımdakiler bilgisayar oyunlarını enformasyonu işlemede yeni yollar üretmek için kullanmış ve geliştirmişlerdir. Günümüzde kabul edilen ilk video oyunu “Space War”dır. Bu oyunun tamamlanmış sürümü 1962 yılında geliştirilmiştir. 1967’de Ralph Baer ve ekibi, televizyondan oynanabilen interaktif bir oyun geliştirmişlerdir. Bu oyunu bir kovalamaca ve tenis oyunu olan ve 1958 yılında William Higinbotham’ın tarafından yaratılan “Tenis For Two” oyunu takip eder. Tenis For Two oyunu ekran üzerinde oynanan ve etkileşimli bir kontrol sağlayan yapıya sahiptir. Ancak bu, günümüzde gerçek bir video oyunu olarak kabul edilmemektedir. 1970 yılında piyasaya ilk sürülen video oyunu ile birlikte çocukların ve yetişkinlerin boş zamanlarını değerlendirme alışkanlıkları giderek eskisinden çok farklı hale gelmiştir. 1971’de geliştirilen Pong, getirdiği büyük başarıyla Atari’nin kurulmasına öncü olmuştur. Ancak, Pong sadece bir yenilik değildir, aslında Japonya’yı kasıp kavuran diğer bir oyunun, Space Invaders‘ın öncüsüdür. 1978’deki Space Invaders, uluslararası alanda başarı getiren ilk arcade olmuş ve bu oyunla birlikte tilt ilk sıradaki yerini devretmiştir. Bu anlamda bilgisayar oyunları tarihinde ilk aşamayı yazılımcıların 1960’lardaki denemeleri temsil ediyorsa, ikinci aşamanın da 1970’lerde Pong ile gelen ticari patlamayla başladığı düşünülebilir.

Bilgisayar ve video oyunlarının özelliklerine bakıldığında; • Teknolojik olarak kendini yenilemesi, • Oyuncu ile bütünleşip kişiselleşmesi, • Ses ve görüntü efektlerinin gerçeğe yakın olması, • Senaryonun oynanabilirlik düzeyi, • Tekrar oynanabilme (oyuna bırakılan yerden devam edebilme) ve • Çok kullanıcılı olması.Bütün bu özellikler insanların oyunlardan beklentilerine ve oyunların bu beklentilere nasıl karşılık verdiği ile ilgilidir. İnsanlara gerçek hayatta yapamayacakları birçok olanağı fantastik bir ortamda, abartılı bir ambiyansla, hayal gücü ile örtüşebilen veya kişinin kişisel zevkleri dâhilinde sunabilen oyunlar, birçok farklı türüyle hayatın bir parçası haline gelmişlerdir. Fiziksel ortamda oynanan oyunlara göre bilgisayar oyunlarının birçok artı özelliği bulunmaktadır. En önemli özelliklerinden biri insanları oyunun içine tam olarak dahil edebilmesi ve hatta merkezine oturtabilmesidir. İnsanlar her zaman gündelik hayatta yapamayacakları şeyleri bilgisayar oyunun özellikleri sayesinde yapmaktadırlar. Örnek olarak şiddet içerikli oyunların çok popüler olmasının sebeplerinden birisi de budur. Sonuçta bir oyunda birini öldürdüğünüzde kimse size hesap sormaz ve yasal bir sonucu yoktur, devamında genellikle sadece bir oyun denilerek geçirilir. Aslında bilgisayar oyun özelliklerinin tasarımında bu yaklaşım çok belirleyicidir.

OYUN-REKLAM (ADVERGAMING): Oyun-reklamlar, yenilikçi pazarlama arayışları arasında gün geçtikçe yaygınlaşan internet ve mobil telefon kullanımını vurgulayan, kulaktan kulağa ya da ağızdan ağza pazarlama (viral marketing), sosyal medya gibi özellikle genç hedef kitleye ulaşmada potansiyel olarak artan bir öneme sahiptir. Günümüzde özellikle çocuk ve genç hedef kitleye ulaşmanın en etkili yollarından biri ya oyun içi (in-game advertsising) yerleştirilmiş reklamlar ya da web sitesine yerleştirilmiş kendine özgü marka farkındalığı yaratma yeteneğine oyun reklam adı verilmektedir. Oyun-reklam, her an internete bağlanan, SMS ve MMS gibi mobil hizmetleri kullanan ya da anlık ileti servisleri ile sohbet eden ve tek başına ya da bir ağ üzerinde oyun oynarken çok fazla vakit harcayan gençlerden dolayı ortaya çıktığı görülen yeni bir pazarlama kavramıdır. İnternetin çok hızlı bir şekilde yaygınlaşmasına paralel olarak kapitalist sistemin doğası gereği ticarileşmesi de kaçınılmaz olmuştur. İnternetin reklam amacıyla ilk kullanımı da, var olan basılı tanıtım materyallerinin dijital hale getirilerek yayınlanması ile başlamıştır. Bunu bannerlar, arama motoru reklamları ve linkler takip etmiştir. Bunların hepsi de bireyin isteği dışında sunulan ve bazı durumlarda yapılmak istenen işi engelleyen, sistemi yavaşlatan, bireyi yanlış yönlendiren sonuçlar ortaya çıkarmıştır. Bu tür reklamların etkisinin görece azalacağını varsayan reklam verenler ve ajansların alternatif reklam arayışları sırasında ortaya çıkan bir tür olarak “advergame”ler doğmuştur. Henüz çok yeni bir tür olmakla birlikte oyun yaratım maliyetlerinin düşük, etkisinin büyük olması çok hızlı yayılmasını sağlamıştır. Advergaming Ocak 2000 tarihinde Anthony Giallourakis tarafından üretilmiş bir terimdir. İlk olarak, Amerika’da yayımlanan aylık bir dergi olan Wired’te 2001 yılında “Jargon Watch” köşesinde yer almıştır. Advertisement (reklam) ve Game (oyun) kelimelerinden türetilen oyun-reklam ya da oyunlu reklamlar, adından da anlaşılacağı gibi reklam içerikli oyun anlamına gelmektedir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken en önemli nokta genel oyunların içindeki reklamlar (in game advertising) bu kategoriye girmemektedir.

Tesadüfi veya ara sıra oynayanlar, oyunları temel bir aktivite olarak görmezler. Bu kişiler, diğer daha önemli işlerini önceliklendirmeye daha yatkındırlar. Oyun süresi ile ilgili net bir şey söylemek mümkün değil, bazen uzun zaman oyun oynayabildikleri gibi çoğu durumda çok kısa süreli oynarlar. Ancak oyun öncelikli aktivite değildir. Tesadüfi oyuncular ise kendi içinde dört gruba ayırmak mümkündür. Bunlar; yeni başlayanlar, zaman öldürücüler, stres atıcılar ve sosyal oyunculardır.

İnternet kullanımının sürekli olarak artıyor olması, internetin günlük yaşantımızın değişmez bir parçası olarak öneminin sürekli olarak artmasıyla ilişkilendirilebilir. Önem kazanma nedenlerinden biri de eğlencedir. İnternet bir eğlence aracı olarak kullanılmaktadır. Sanal sohbetlerden, internet üzerinden müzik dinlemeye, gezi için gidilecek destinasyonların seçiminden, sanal gezintilere kadar birçok faaliyet internet üzerinden gerçekleştirilebilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Statik internet siteleri, işletmelerin tüketicilerine etkileşim sunmadığı, mesajları ve bilgilerin sadece metin ve fotoğraflarla verildiği sitelerdir. Doğru cevap E'dir.

İnternet sitesinin kişiselleştirilmesi, bireylere özel bir takım unsurların internet sitelerine taşınması anlamına gelmektedir. İnternet sitesinin kişiselleştirilmesi, internet sitesine bir kez girmiş ve beklentilerini belirlemiş olan kişilere özel bir şekilde, internet sitesinin ayarlanması süreci olarak değerlendirilebilir. Doğru cevap C'dir.

Topluluklar, internet sitesi üzerinden bir araya gelebilen, benzer ilgi alanlarına sahip olan ve iletişim kurabilen internet tabanlı forumlar ifade edilmektedir. Toplulukların önemi, tüketicilerin kendi arasında veya tüketicilerin işletmeyle etkileşim içerisinde olmasını sağlamasıdır. İnternet sitesi üzerindeki forumların tüketicilere bilgi vermesi, iletişim sağlaması ve eğlendirmesi beklenir. Doğru cevap C'dir.

İnternet kendisi önemli bir rekreasyonel araç olduğu gibi, eğlence ürünlerinin dağıtımı açısından da oldukça önemli bir aracıdır. Günümüzdeki pek çok müzik, film, kitap ve oyun gibi ürünün tüketicilere dağıtımı için önemli bir mecra olarak öne çıkmaktadır. Ürünlerin internetten dağıtımının hem hızlı hem de düşük maliyetli oluşu, dağıtım aracı olarak internetin tercih edilir olmasını sağlamıştır. Doğru cevap A'dır.

Bilgi edinilmesi internet kullanımının arkasında yatan nedenlerden biridir. Doğru cevap D'dir.

E seçeneği internet ve eğlence ilişkili kavramlar arasında yer almaz. Doğru cevap E'dir.

İnternetin temel faydalarından belki de en önde geleni, kişilerin hızlı ve güvenli şekilde iletişimi sağlamasıdır. İnternet üzerinden haberleşme sağlayan yöntemlerden biri olan e-posta gönderilmesi ve alınması, kişilerin aralarında temas kurabilmeleri için uygulayabilecekleri en etkili yollardan biridir. Doğru cevap A'dır.

Görsel Unsurlara dikkat edilmesi ve özenle seçilmesi E-posta reklamlarında tüketicilerin ilgisinin çekilmesi için bir etkendir. Doğru Cevap A'dır.

E-postanın günlük yaşantıda bu kadar fazla kullanılması viral pazarlama kavramını ortaya çıkarmıştır. Viral pazarlama en genel tanımıyla, tüketicilerin işletme mesajını arkadaşlarına, ailesine ve meslektaşlarına iletmesinin sağlanması olarak tanımlanmaktadır. Doğru Cevap B'dir.