EĞİTİM TARİHİ

M.de Condorcet Fransız İhtilali’nden sonra eğitim politikasını ve yapısını belirleyen kişilerden biridir. Hazırladığı “Millî Eğitim Üzerine Rapor”da devletin bir “eğitim devleti” olmasını, laik bir “eğitim politikası” izlemesini ve parasız eğitimi savunmuştur.

G.W. Hegel, Alman idealistlerinin “eğitim, insanı ahlaklı yapmak sanatıdır” görüşünü savunur. Rousseau’ya karşı görüşler savunur; insanı insan yapan doğaya uygunluğu değil bir kültür varlığı olmasıdır, insan doğadan uzaklaştıkça insan olur der. Eğitimi, devletin bir fonksiyonu olarak değerlendirir.

Kır eğitim yurdu akımı, 19. yüzyılın son çeyreğinde ortaya çıkmıştır. Bu akım, çağın büyük şehir kültürüne, yani onların deyimiyle “asfalt kültürüne” ve özellikle de entelektüalizmine bir tepki olarak ortaya çıkmıştır. Bilgi kazandırma işi ikinci plana itilip, karakter şekillendirme ön plana alınmıştır.

Bu akımın temsilcilerinden E. Key’e göre, geleneksel okullarda kişiliğin yapısı bozulmakta, sinirler yıpranmakta, orijinallikler engellenmekte, girişimcilik yetenekleri zayıflamaktadır.

M. Montessori, çağdaş eğitim reformcuları arasında, öğretimi çocuğun kendi kendine etkinliği ilkesine dayandırarak kendine has bir öğretim sistemi yaratan kişidir. M. Montessori’nin büyük başarısı, E. Seguin’in geri zekâlılar üzerine geliştirdiği eğitim sistemini normal çocuklar üzerinde uygulamasıdır. Daha sonraları bu metod esas alınarak, çeşitli ülkelerde normal okullara uygulandı ve bu suretle de “Montessori Okulları” açılmaya başlandı.

Meşhur sınıf düzenlerinin başında Helene Parkhurst’un Dalton Planı gelir. Montessori ile birlikte çalışmış olan Parkhurst, önce Laboratuvar Planı ile özürlü çocuklara bireysel eğitim uygulaması yaptı. Sonra bunu uzun süre çalıştığı Dalton Lisesinde uyguladı ve düzenlemeye “Dalton Planı” dedi.

Bu modelde her bir ders için özel “Laboratuvarlar” kurulmuştur. Bu nedenle akıma “Laboratuvar Planı”da denilmiştir. Laboratuvarlarda, öğrencilere yalnızca yardım ve rehberlik etme tarzında çalışan bir “ders öğretmeni” bulunmaktadır. Yer yönünden
gerekli olanaklara sahip olmayan okullarda ise bunların yerine geçmek üzere “ders köşeleri” kurulmuştur. Okulda ayrıca din, beden eğitimi, müzik gibi belirli konular için de birer “sınıf öğretmeni” yer almaktadır. Uygulamada geleneksel ders planı terkedilmekte ve bir yılda yapılacak çalışma, on çalışma ayına karşılık gelmek üzere on parçaya, yani on sözleşmeye (kontrat) ve bunlar da kendi içerisinde haftalık çalışma
planlarına bölünmektedir. Öğrenci, öğretmenden her ders alanından belirli bir ödev konusunu, bununla ilgili önergeleriyle birlikte almakta ve bu dersi hazırlamayı, imza vererek üstlenmektedir. Üzerinde çalışma yapılacak ödevler, güçlük derecelerine göre yüksek, orta ve düşük seviyeli çalışma planları hâlinde kademelendirilmiştir.

Baltacıoğlu içtimai mektep anlayışını beş ana ilke ile temellendirir. Bunlar; kişilik, çevre,
çalışma, verim ve başlatma ilkeleridir.

Tonguç, iş eğitimi ilkesinin yaşama geçirilebileceği en uygun ortam olarak köyü görmektedir. Çünkü ona göre, “köyde, kökleri çok derinlere gömülü bir iş terbiyesi faaliyetine şahit olmaktayız”. Bilgi, ancak yaşayarak ve iş yaparak öğrenilebilir. Oysa kent okullarında hayattan ve doğadan kopuk bir “malumatçılık”, başka bir anlatımla “ölü bilgi” aktarımı yapılmaktadır. Tonguç’a göre “en sağlam eğitim kurumları”, iş ve meslektir.

Okuldaki öğrenciler 5-16 yaş arasındadır. Çocuklar, 3 gruba ayrılırlar: 5-7 yaş arasındakiler, 8-10 yaş ve 11-16 yaş arasındakiler. Çocuklar özgürdür, derse girme
konusunda serbesttir (yıllarca derse girmeyen ama günün birinde gönüllü olarak derse katılan bir öğrenciden bahsedilir). Okuldaki tüm öğrenciler yatılıdır. Birçok evde çocuğun kişiliği bastırıldığı için, okul yatılı olarak düzenlenmiştir. Okulda otorite yoktur. Korku olmadığı için kimse yalan söylemez. Çocuk olduğu gibi kabul edilir. Kişilikler baskı altında değildir, cinsel baskı da yoktur. Summerhill’de çocuğa bencilliğini yaşama özgürlüğü de verilir; bencillik, yavaş yavaş fedakârlığa dönüşür. Çocukların kıyafetlerine ve gürültü yapmalarına karışılmaz.

M. Foucault, modern devletin tüm kurumlara ve hatta kişilerin günlük yaşamlarına aşırı derecede müdahalesinden yakınmaktadır. Devlet, insanları “daha iyi” yönetebilmek için eğitiyor, cezalandırıyor, disipline ediyor, tedavi ediyor. Foucault, Deleuze ve Derrida ile birlikte postmodern eğitim akımının temsilcilerinden biridir.

Bahsedilen düşünür Hegel'dir.

Bahsedilen aydın Pestalozzi'dir.

Bu fikirleri savunan düşünür F. Nietzsche'dir.

Bu düşünceler eleştirel eğitim akımında yer almaktadır.

Bu açıklama başlatma ilkesini açıklamaktadır.

Bahsedilen aydın Krupskaya'dır.

Bütün seçenekler Tonguç'un düşünceleri arasında yer almaktadır.

Dört eğitimci de radikal eğitimciler arasında yer almaktadır.

Bahsedilen eğitimci W. Godwin'dir.

Okulsuz Toplum kitabının yazarı I. Illich'tir.