EĞİTİM TARİHİ - Deneme Sınavı - 11

Gerçek eğitim ancak toplumdaki okulları kaldırarak gerçekleştirilebilecektir. Bunun yerine nesneler, örnekler, eşler ve büyükler olarak dört ana eğitim kurumu oluşturulmalıdır:

Eğitsel amaçlara yönelik kaynak hizmetleri, Beceri değiş-tokuşu, Eşleme, Meslekten eğitimciler

Postmodern düşünürler arasında G.Deleuze, J.-F. Lyotard, J. Derrida, M. Foucault ve R. Rorty sayılabilir.

M. Foucault

"Emily ve Eğitim Üzerineé adlı esere sahip olan ve çağdaş eğitim akımlarını etkileyen filiofların başında gelen isim J.-J. Rousseau'dur.

J.F. Herbart eğitimin amacını ahlaki olarak niteler. Ona göre eğitim, psikoloji ve etik üzerine kurulmalıdır ve öğretim, “eğitici öğretim” olmalıdır.

Kır eğitim yurdu akımı, 19. yüzyılın son çeyreğinde ortaya çıkmıştır. Bu akım, çağın büyük şehir kültürüne, yani onların deyimiyle “asfalt kültürüne” ve özellikle de entelektüalizmine bir tepki olarak ortaya çıkmıştır. Bilgi kazandırma işi ikinci plana itilip, karakter şekillendirme ön plana alınmıştır.

İş eğitimi akımı, liberal eğitimciler arasında “İş okulu”, sosyalist eğitimciler arasında da “Üretim Okulu” denilen farklı modeller şeklinde gelişmiştir. Ancak her ikisi de eski “kitap okulu” veya “ezber okulu”na karşı çıktmıştır.

Almanların çocuktan hareket (vom Kinde aus), İngilizlerin çocuk merkezli (Child centered) dedikleri bu reform akımı, hem okulöncesi hem de diğer öğretim kademelerinde öğrenciyi merkeze alan bir eğitim hareketine de destek sağlamıştır. Bu akımın en büyük temsilcisi muhakkak ki M. Montessori’dir. M. Montessori, çağdaş eğitim reformcuları arasında, öğretimi çocuğun kendi kendine etkinliği ilkesine dayandırarak kendine has bir öğretim sistemi yaratmıştıe ve buna "Montessori Okulları" adı verilir.

H.Parkhurst, “Daltonlaştırılmış” okulunu, New York’ta da kurmuş ve bu okulu “Children’s University” olarak adlandırmıştır.

M. Foucault, modern devletin tüm kurumlara ve hatta kişilerin günlük yaşamlarına aşırı derecede müdahalesinden yakınmaktadır. Foucault'a göre devlet, insanları “daha iyi” yönetebilmek için eğitiyor, cezalandırıyor, disipline ediyor, tedavi ediyor.

I. Illich, dünyanın bütün dillerine çevrilen “Okulsuz Toplum” kitabının yazarıdı, ve düşünceleri özgürlükçü eğitim teorisi kapsamındadır.

Baltacıoğlu içtimai mektep anlayışını beş ana ilke ile temellendirir. Bundardan çalışma ilkesine göre insan, kendi kendini eğitecek, kendi kişiliklerini çalışarak tamamlayacaktır. Ona göre birey, anarşik çalışma evresi, mekanik çalışma evresi, aktif çalışma evresi ve orijinal çalışma evresi olarak dört evreden geçer.

Filozof olarak Dewey, “pragmatizm” akımına bağlıdır. Pragmatizmin ön şartı ve amacı olarak “faaliyet”i esas alır. Dewey, düşünceyi hayatın görevlerinin ve sorunlarının üstesinden gelebilecek bir vasıta olarak kabul eder. Bilgiler, soyut anlama yoluyla kavranamaz, tam tersine faal hâldeyken öğrenilir.

M.de Condorcet Fransız İhtilali’nden sonra eğitim politikasını ve yapısını belirleyen kişilerden biridir. Hazırladığı “Millî Eğitim Üzerine Rapor”da devletin bir “eğitim devleti” olmasını, laik bir “eğitim politikası” izlemesini ve parasız eğitimi savunmuştur.

Okulların ve öğretimin demokratlaştırılması son 150 yıl içerisinde bütün alanlarda kendini göstermektedir. Öğretim metodu, ders programları, ders materyalleri, okul binalarının organizasyonu, öğretmenlerin ve öğrencilerin hak ve görevleri, sınıf yönetimi gibi birçok alanda demokratikleşme görülmektedir. Ayrıca tüm sosyal sınıflara, cinsiyete, coğrafi bölgelere eşit eğitim imkânları sunulmaktadır. Herkes öğrenim hakkına sahip olup bu durum tüm ülkelerin anayasa ve eğitim yasalarında yerini almıştır.

Kır eğitim yurdu akımı, 19. yüzyılın son çeyreğinde ortaya çıkmıştır. Bu akım, çağın büyük şehir kültürüne, yani onların deyimiyle “asfalt kültürüne” ve özellikle de entelektüalizmine bir tepki olarak ortaya çıkmıştır. Bilgi kazandırma işi ikinci plana itilip, karakter şekillendirme ön plana alınmıştır.

Roma Üniversitesi Tıp Fakültesi “geri zekâlı çocuklar bölümü”nde çocuk doktoru olarak çalışan Montessori, daha sonra buradan ayrılarak kurduğu Çocuklar Evi’nde (Casa dei Bambini) kendi eğitim teorisini uygulamaya çalışır. Onun çocuklara sağladığı özel eğitim çevresi ve Montessori oyuncakları denilen özel eğitim araçlarıyla özgün bir okulöncesi eğitim modeli oluşturmuştur. Bunu yaparken uzun süre çocukların neleri isteyip neleri istemediklerini araştırmıştır. M. Montessori, çağdaş eğitim reformcuları arasında, öğretimi çocuğun kendi kendine etkinliği ilkesine dayandırarak kendine has bir öğretim sistemi yaratan kişidir. M. Montessori’nin büyük başarısı, E. Seguin’in geri zekâlılar üzerine geliştirdiği eğitim sistemini normal çocuklar üzerinde uygulamasıdır. Daha sonraları bu metod esas alınarak, çeşitli ülkelerde normal okullara uygulandı ve bu suretle de “Montessori Okulları” açılmaya başlandı.

C.W. Washburn, geliştirdiği öğretim planını, Chicago’daki Winnetka’da uyguladığı için, buna “Winnetka Planı” adı verilmiştir. Burada eğitim danışmanlığı yapan Washburn, denemelerini dört okulda uygulamıştır. Bunlardan üç tanesi ilkokul, dördüncüsü ise iki sınıflı bir ortaokul idi. Winnetka Planı, katı sınıflar sistemine bağlı olan okul anlayışına karşı gelerek öğretimin, öğrencinin ferdî yapısına göre esnekleştirilmesini öngörmektedir.

J. Dewey, 20.yüzyılın en büyük eğitim filozoflarından biridir. Dünyanın her tarafında düşünceleri etkili oldu ve uygulanmaya çalışıldı. 1924’te Türk eğitim sisteminin çağdaşlaştırılması sırasında Atatürk tarafından Türkiye’ye çağrılmıştır. Türk Eğitim Sistemi hakkında bir rapor hazırlamıştır.

O. Decroly, bir tıp doktoru olarak geri zekâlı çocuklarla uğraşılarından, eğitim ve öğretimin bireyselleştirilmesi ve ‘ilgi merkezleri’ konusundaki teorisini geliştirdi. Decroly, 1907’de de dünyaca tanınan, “L’Ermitage” adlı okulunu kurdu. Normal çocuklar için olan bu okulda Decroly, kendi reform düşüncelerini uyguladı. Decroly’nin eğitim metodu (Decroly metodu) “hayat yoluyla, hayat için okul” şeklinde karakterize edilir. Okul, hayat yoluyla, hayata hazırlamalıdır. Decroly metodunda “hayata gerçek yakınlık” birinci temel ilkeyi teşkil eder. Onun okulunda “insan hayatının dört temel ilkesi” (dört temel ilgi merkezi) şunlardır: Beslenme ihtiyacı, soğuktan korunma ihtiyacı, düşmandan korunma ihtiyacı, toplum içinde çalışma, yükselme ve dinlenme ihtiyacı.