EĞİTİM SOSYOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 5

Cumhuriyetin kurulmasıdan sonra ülkemizde 3 Mart 1924 tarihinde uygulamaya konulan “Öğretim Birliği Yasası” ile ülkemizde eğitim dinin etkisinden arındırılarak, laik temellere oturtulmuş, özgün kimliğine kavuşmuş ve din eğitimi örgün eğitim sistemi içerisinde, bireylere verilmeye başlanmıştır.

Eğitim kurumlarının bireylerin toplumu ve çevreyi tanıması eğitimin bireyi geliştirme işlevi ile ilgilidir.

Toplumun gereksinim duyduğu yönetim alanında görev yapacak liderler yetiştirme eğitim kurumlarının siyasal işlevi ile ilişkilidir.

Sosyal ilişki sürecinde etkileşim ön planda olmalıdır

Yaşam süreleri, toplumu oluşturan bireylerin yaşam sürelerinden uzundur.

Siyaset kurumu, toplumsal yaşamda yönetim süreçleri ve ilişkileri için belirli kural ve normlar oluşturan toplumsal bir kurumdur.

Sosyal ilişki içinde yer alan iki kişinin birbirlerinden haberdar olması gerekmektedir.

Ekonomi kurumu, toplum içinde yaşayan insanların tüketim, barınma ve giyinme gibi çeşitli gereksinmelerin karşılanmasına yöneliktir.

İnsanlar toplumsallaşma sürecine, Aile kurumu içinde başlar.

Siyasal sistemler bağlamında eğitimin iki temel işlevi söz konusudur: ilk olarak, bireylerin düşünce, tutum ve davranışlarının toplumdaki hâkim ideolojiyle uyumlu hale getirilmesi işi aile ve din gibi toplumsal kurumların yanı sıra başlı başına eğitim sistemine yüklenmiştir. Buna eğitimin “siyasal sosyalleştirme” işlevi diyebiliriz. ikinci olarak ve “siyasal sosyalleştirme” işlevinin bir devamı olarak, siyasal sistemi koruyup sürdürecek “siyasal seçkinlerin (elitlerin)” yetiştirilmesi işi de yine eğitim sisteminin görevidir.

Toplumun geleceğini güvence altına almak için bireylerin biyolojik olarak çoğalmaları gerekir. Bu işlevi, her toplumda “aile” kurumu yerine getirir.

Eğitim bir toplumu oluşturan bireyler açısından bir dizi işlevi yerine getirir. Armstrong, Henson ve Savage’a (1993, s.11) göre eğitimin bireyler açısından yürütmekle yükümlü kılındığı dört önemli işlevi vardır: Entelektüel gelişim, vatandaşlık eğitimi, mesleki hazırlık ve bireysel gelişim. Bütün ulusal eğitim sistemlerinin eğitim-öğretim programları bu dört işlevi kapsayacak şekilde geliştirilmiştir

Bir şeyin özünde, genetik kodunda, kültür ve değerlerinde gerçekleşen değişim ifadesi morfogenetik değişim kavramını tanımlamaktadır ve bu kavram Smith tarafından değişim sürecini açıklamada kullanılır ve biyolojiden ödünç alınmıştır.

Okul dediğimiz sistem içinde sınıflarda gerçekleşen dönüştürme işi öğretim süreçleri, öğretim yöntemleri, rehberlik, yönetim süreçleri, öğretim ilke ve yöntemleri, öğretim materyalleri, vb. bir dizi öge kullanılarak öğrencilerde “öğrenme” dediğimiz “kalıcı davranış ve tutum değişikliklerinin” gerçekleştirilmesi ile sonlanır. Bu dönüştürme sürecinin sonunda (dönem sonu, akademik yılsonu, okul mezuniyeti, vb.), eğitimden şu tür çıktıların elde edilmesi olasıdır: Notlar, başarı, öğrenme yani yeni davranış, tutum ve değerler, beceriler.

Öğretim materyalleri hem girdi ögesi hem de süreç/dönüştürme aşamasında başvurulan ögelerden biridir.

Yapısalcı-işlevselciler eğitim ve okul sistemini toplumsal örgütlenme ağının işlevsel bir organı/parçası olarak görürler. Dolayısıyla bu örgütlenme birden fazla alt örgütün veya sistemin bir araya gelmesinden oluşur (sağlık, savunma, ekonomi, turizm, vb.). Böylesi bir sistemde, sistemi oluşturan alt sistemler arasında toplumun gereksinmeleri doğrultusunda oluşmuş bir “iş bölümü” vardır. Toplumu oluşturan bu “yapısal” organlar arasındaki iş bölümüne dayalı olarak sistem belirli bir denge durumunda işlemesini sürdürür.

Bireylerin içinde doğdukları toplumun sosyal ve kültürel değerlerini, gelenek ve göreneklerini, rol ve davranışlarını ve bilgi birikimini öğrenme sürecine toplumsallaşma denir.Doğru yanıt A şıkkıdır.

Eğitim süreci içerisinde birey yalnızca toplumsallaşma deneyimini yaşamaz, aynı zamanda kendi geleceğini şekillendirebileceği bir oluşumun içerisinde olur. Bu açıdan bakıldığında, eğitim hem toplumsallaşmanın bir aracıdır ve hem de toplumsallaşma sürecinin bizzat kendisidir denilebilir. Doğru yanıt B şıkkıdır.

Verilmiş statü: Bireylerin herhangi bir çabası olmaksızın doğumdan itibaren kendilerine atfedilmiş sosyal, kültürel, ekonomik ve siyasal konumlara verilen genel addır. Doğru yanıt C şıkkıdır.

Toplumsal yaşamda sahip olduğumuz statülerin bir bölümü sonradan kazanılmaktadır. Bireylerin kendi çabaları, becerileri, yetenekleri ve ba- şarıları ile elde ettikleri toplumsal konumlara kazanılmış statü adı verilmektedir. Kısaca belirtmek gerekirse kazanılmış statü bireylerin kendi çabaları sonucunda el- de ettikleri toplumsal konumlara ilişkin kullanılan bir kavramdır. Örneğin; kırsal kesimde çiftçi bir ailenin çocuğunun okuyarak öğretmen olması. Doğu yanıt B şıkkıdır.