EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

McClelland, yaptığı araştırmalarda başarılı insanların ne fazla ne de az risk alan bireyler olduklarını bulmuştur. Bu insanlar kendileri için daha ziyade orta zorlukta fakat gerçekleştirilme potansiyeli yüksek olan amaçlar belirlemektedirler. Meydan okumayı sevmekle birlikte, sonuç üzerinde etkileri olmasını isterler. Amaçladıklarını gerçekleştirmek için saldırgan, fakat gerçekçi olabilmektedirler. Buna ilaveten, belirli bir amaçla bağlantılı olan ödüllerden motive olmak yerine, onu başarmaktan motive olmaktadırlar. Başarı gereksinimi yüksek bireyler, takım durumlarında daha az etkili olabilirler ve bir takım olarak diğerleriyle çalışmak ya da onlara yetki vermek yerine kendi başlarına hedeflerini gerçekleştirmeyi deneme eğilimine sahiptirler.

Gereksinim; bireyin içinde fizyolojik, biyolojik ya da sonradan edinilmiş herhangi bir eksiklik ya da yetmezliktir. Motivasyon, bireyin davranışına enerji vererek bir amaç için harekete geçiren güçtür. İçgüdü, türe özgü davranışların ortak adıdır. Dürtü, açlık, susuzluk gibi biyolojik kökenli gereksinimlerin giderilmesi için organizmanın hazır hale gelme durumudur. Doğru yanıt B’dir.

Motivasyon beş aşamada gerçekleşen bir eylemdir. Bu döngü bireyin gereksinimiyle başlar, güdü, davranış, amaç ve doyum olarak devam eder. Güdü davranışa, davranış başarılı ise amaç gerçekleşmiş olur. Amaca ulaşıldığında ise bireyde rahatlamaya, doyuma erişilmiş olur. Doğru yanıt E’dir.

Maslow insan davranışlarını yönlendiren en önemli etkenin ihtiyaçlar olduğunu savunmuştur. Bu ihtiyaçlar temel ihtiyaçlardan başlayarak karmaşık ihtiyaçlara doğru piramit şeklinde sıralanmaktadır. Piramidin tabanında açlık, susuzluk, uyku gibi fizyolojik ihtiyaçlar bulunmaktadır. Onun hemen üstünde güvenlik ihtiyacı yer alır. Kendini ve yakınlarını emniyette hissetme ihtiyacından sonra ait olma yani sevmek, sevilmek gibi ihtiyaçlar yer alır. Piramidin üst kısımlarına doğru saygınlık ve kendini gerçekleştirme görülmektedir. Doğru yanıt B’dir.

Maslow kendini gerçekleştiren bireyde on beş özellik belirlemiştir. Bunlar; gerçekle daha rahat ilişki kurabilme, kendini ve başkalarını olduğu gibi kabul etme, kendiliğindenlik, sorunlara yönelme, çevreden uzak durma, özerklik, yaşamın tadını çıkarmada sürekli tazelik, gizemsel deney, toplumsal ilgi, kişilerarası ilişkiler, demokratik bir kişilik, araçlarla amaçları ayırabilme yeteneği, şakadan anlama yaratıcılık ve kültürlemeye karşı direnmedir. Doğru yanıt A’dır.

Klasik şartlandırmada Rus fizyolog I.  Pavlov (1902), köpeğine yemek verirken her defasında zil çalmış, yiyeceği gören köpeğin ağzından salya geldiğini görmüştür. Sonraki zamanlarda yiyeceği göstermeden zil çaldığında ise yine köpeğin ağzından salya geldiğini saptamıştır. İçgüdüsel reflekslere dayanan bu davranışa Pavlov “şartlı refleks veya öğrenme” adını vermiştir. Deneyler sonucunda bir köpeğin geçirdiği yaşantılar sonucu belirli bir uyarıcıya şartlanabileceğini kanıtlamıştır. Bu uyaran-organizma-tepki (davranış) olarak ortaya çıkmaktadır. Doğru yanıt E’dir.

Sınıfta öğrenilecek konunun çekiciliği, zorluğu veya kolaylığı, öğrenme ortamının elverişliliği, öğretmenin sevgisini yitirmeme, öğretmenin rehberliği ve cesaretlendirmesi, ödüllendirilme veya cezalandırılma olasılığı gibi tüm durumlar motivasyonu etkileyen dışsal faktörlerdendir. Bireyin başarılı olacağına inancı, öğretmeni beğenme, özgüven duygusu,  konu ile ilgili yeterli olup-olunmadığına yönelik düşünme vb. motivasyonu etkileyen içsel faktörlerdendir. Doğru yanıt E’dir.

Öğretmen konuya yönelik olumlu tutum oluşturmak için, öncelikle konuya kendi ilgi ve istekliliğini göstererek, konu başlangıcını olabildiğince ilgi çekici hale getirmelidir. Öğretmen dersin başında çocukların fiziksel, psikolojik ve sosyal ihtiyaçlarını düşünmelidir. Öğretmen dersin sonunda öğrencilerinin ne öğrendiklerinin farkına varmasını yani ne kadar anladıklarını kontrol eder. Öğrencilerin davranışları ders sonunda çeşitli pekiştireçler ile kalıcı hale getirilir. Doğru yanıt B’dir.

İyi bir iş yapan herkes bunun fark edilmesini takdir edilmesini bekler. Ödüllendirilen davranış tekrar edilir. Oysa uygulamada, iyi davranış karşılık görmezken, istenmeyen davranış öğretmen ilgisi ve arkadaş grubu içinde prestij gibi nedenlerle ödüllendirilmektedir. Doğru yanıt E’dir.

- Öğrencilerin kendine saygı duymasını sağlamak,
- Onlardan her zaman en iyisini beklemek,
- Öğrencilerin ilgi alanlarından ve fikirlerinden yararlanmak,
- Dersin öğrenilmeye değer olduğunu göstererek bireyselleştirilmiş öğretim tekniklerini kullanmak

sınıf içi motivasyon ilkelerindendir.

Öğretmenin bu davranışı öğrencilerinin kendi gelişmelerini izlemelerini sağlamaktadır. İyi bir öğrenmenin gerçekleşmesi için öğrencilerin ne kadar öğrendikleri konusunda bilgilendirilmeleri gerekir. Öğrencilere kendi ilerlemelerini ya da tamamladıkları çalışmaları kaydetmeye teşvik ediniz. Örneğin, tamamladıkları ev ödevlerini ya da çeşitli derslerin testlerinden aldıkları sonuçları gösteren grafikler çizebilirler. Öğrenci tarafından sergilenen performansla ödüllendirme politikalarınızı ilişkilendirebilirsiniz. Doğru yanıt D’dir.

I-III-V maddeleri kapsam teorilerinde olduğu için doğru cevap Beklenti ve Eşitlik teroisinin olduğu B şıkkıdır

E şııkında verilen madde Maslow'un ihtiyaçlar hiyerarşisindeki kendini gerçekleştirme ihtiyacını karşılayan kişilerin özelliklerindendir. Doğru cevap E şıkkıdır.

A ve B şıkları dersin işlenişine dair, D ve E şıkları dersin bitimine dair motivasyonların içindedir. C şıkkında verilen bilgi dersin başlangıcındaki oluşturulan motivasyon olan  olumlu tutum yaratmakla ilgilidir. Doğru cevap C şııkıdır.

D şıkkındaki madde " en iyi eğitimn alınacağını garanti eder" cümlesi kesinlik bildirdiği ve kesinlik ölçütü ve başarının  sadece sınıf içi motivasyona bağlı olmadığı için doğru cevap D şıkkıdır.

I ve II deki maddeler ders sonunda konuyu toparlayıp anlama işlevini tamamlamak için kullanılır. Öğrencinin övülmesi ve öğrenciye takdir belgesi verilmesi olumlu pekiştireçlendir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Sınıf içindeki ve evdeki çalışmalarda güncel konularla ilgili özgün ödevler belirlenir. Bu tip öğrenme etkinlikleri öğrencileri, gerçek yaşam problemlerinin çözüldüğü ya da öğrenmelerinin ürünlerini öğretmenden başka kişilerle paylaşmalarına da olanak sağlayan etkinliklere yöneltir. Teknoloji bugünün sınıflarında özgün öğrenme etkinliklerinden yararlanmayı olanaklı ve kullanışlı hale getirmiştir.Öğretmen sunum ödevi ile tekonoloji kullanımını, konusu ile gerçek hayata dair bilgiler edinimini sağlar. Doğru cevap B şıkkıdır.

Kapsam teorileri, davranışa etki eden içsel faktörleri açıklamaya çalışırken; süreç teorileri bireyin davranışlarını motivasyon öncesi birbiri ile ilişkili bilişsel ve çevresel faktörler üzerinden açıklamaya çalışır. İşte bu sebepten, süreç teorilerine bilişsel ve pekiştirme teorileri adı da verilmektedir. Süreç teorileri, kapsam teorilerine karşı çıkmayıp, motivasyona düşünme süreci ile çevre etkileşimi üzerinden bakarlar.

Motivasyon, hemen hemen her işte olduğu gibi, öğrenmenin de temel öğesidir. İstediğimiz zaman daha kolay, istemediğimizde ise daha zor öğreniriz. Öğreneceğimiz konunun gereksinimlerimizi doyurarak, sorunlarımızı çözebileceğini anladığımızda; hele bir de öğretmeni beğeniyorsak, konuyu büyük bir merak ve ilgi ile dinleyerek öğrenmeye çalışırız. Bunun yanı sıra, öğrenilecek konunun çekiciliği, zorluğu veya kolaylığı, başarılı olunacağına inanç, öğrenme ortamının elverişliliği, öğretmeni beğenme, öğretmenin sevgisini yitirmeme, özgüven duygusu, konu ile ilgili yeterli olup olunmadığına yönelik düşünme, öğretmenin kılavuzluğu ve cesaretlendirmesi, ödüllendirilme veya cezalandırılma olasılığı gibi tüm durumlar motivasyonumuzu etkileyen faktörlerdendir.

Öğrencilerin derse motivasyonlarının sağlanması bakımından özellikle öğretmenlerin kontrolünde öğrencilerin hareket ihtiyaçlarının karşılanması gerekir. Sınıfın temizliği, sıcaklığı, aydınlanması, öğrenci sayısı, sıraların ve çalışma alanının durumu vb. değişkenler, rahat olmayı belirleyen belli başlı sınıf içi faktörlerdendir. Rahat olmayan insan, doğası gereği rahatlamak ister. Bu karşılanmadığı zamansa rahatlama çabası, sınıf ortamında olumsuz davranışlara dönüştürecektir.