EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

Gerçek bir
sınıf ortamında eğitim-öğretim etkinlikleri yürütmeye başlayan bir öğretmenin, öğrenciler arasındaki bireysel farklılıkları, bireysel farklılıkların uzlaştırılmaya çalışıldığı grup
süreçlerini ve insan davranışlarını etkili bir şekilde yönetebilmesi için “insan ve hayvan
davranışlarını inceleyen” (Bacanlı, 2007) bilim dalı olarak nitelendirilen psikoloji hakkında bilgi sahibi olması gerekmektedir.

Eğitime
yönelik bu yaklaşımların eğitimi davranışsal öğrenme çıktıları ile ilişkilendirdiği görülmektedir. Sonraki yıllarda eğitimin amaçları üzerine yapılan tartışmalarda ise yalnızca
davranışsal çıktılar üreten bir süreç olarak ele alınamayacağı; öğrencilerin bilgi düzeyini,
sorgulama yeterliklerini arttırarak ve entelektüel yönden bağımsız düşünme yeterlikleri
kazandırarak önceden tahmin edilemeyen değer ve düşünce düzeyinde çıktılara da yol
açabileceği üzerinde durulmaktadır

Amacın ulaşılabilirliği davranış çıktılarının da gerçekleşip gerçekleşmeyeceği konusunda ip ucu verir.

Gelişim psikolojisinin, öğretmenlere, öğrencilerin içinde bulundukları gelişim evrelerini, gelişimlerindeki bireysel farklılıkları ve ihtiyaçlarını anlamada yardımcı
olarak her bir gelişim evresinde edinilmesi gereken bilgi ve becerilere öncelik vermelerine
ve böylece doğru uygulamalar seçip daha etkili bir eğitim-öğretim süreci gerçekleştirmelerine olanak sağlayacağı söylenebilir

Eğitim psikolojisi araştırmalarının
önemli bir bölümü sınıf ortamında
gerçekleştirilmekte ve çocukların
öğrenmesi, yetenekleri, sınıf
içi eğitim-öğretim etkinlikleri,
motivasyon, çocukların bilişsel
gelişimi, kişilik gelişimi ile
öğretmen etkililiği gibi pek çok
konuyu içermektedir. bahsi geçen durum da öğrenme sürecini içerdiğinden çocukların öğrenmesi yanıtı doğrudur.

John Dewey,öğrenmesürecini
basit bir uyaran-tepki bağına
indirgeyen psikolojik kuramları
eleştirmiştir. Dewey’in en
dikkat çekici görüşlerinden
biri öğrenme ve öğretme
sürecinin etkileşim içinde
olduğu öğrencinin de öğrenme
ortamının önemli bir bileşeni
olduğu yönündeki vurgusudur.
John Dewey’e göre sınıf
ortamı yaşam ile öğrenmenin
iç içe geçtiği doğal bir ortam
olmalıdır

Sınıf ortamında hemen hemen bütün öğretmenlerin karşılaştığı davranış ve öğrenme problemlerinde izlenebilecek tek bir doğru yoldan
söz etmek olanaklı değildir. Bu durumlarda izlenmesi gereken en doğru yol, öğrencilerin
bireysel özelliklerine, içinde bulunulan sınıfın ve durumun özelliklerine, öğrencilerin gelişim düzeylerine veya davranış probleminin özelliklerine göre değişebilmektedir. Eğitim
psikolojisi, böyle durumlarda eğitsel amaçların gerçekleştirilebilmesi için bu sorunlara
yönelik mantıklı bir eylem planı geliştirilmesine yardımcı olmaktadır

Eğitim psikolojisinin temellerinden bir diğeri olan öğrenme psikolojisi, öğrenmenin nasıl gerçekleştiğini, öğrenme sırasında organizmada ne gibi değişiklikler olduğunu ve öğrenme için geçerli olan ilkeleri belirlemeye çalışan psikoloji dalıdır. Diğer maddelerdeki örneklerde öğrencilerin kişisel-sosyal gelişimleri  için verilen görevler iken A seçeneğinde öğretmenin doğrudan öğrenme psikolojisi ile ilişkili olarak öğrenmenin gerçekleştiği yollar ile öğrenimi sağlamaya çalışması söz konusudur.

Sistematik bir süreç olan gözlem,
neyin gözlemleneceğini,
önyargılardan uzak bir biçimde
gözlemlerin yürütülmesini, doğru
bir biçimde kayıt edilmesini ve
gözlenenlerin sınıflandırılarak
etkili bir biçimde ifade edilmesini
gerektirir.

Deneysel bir araştırmada araştırmacı en azından bir bağımsız değişkeni manipüle eder ve bunun bir veya
daha çok bağımlı değişken üzerindeki etkilerini belirlemeye çalışır. Ancak araştırmacının
bağımlı değişkeni manipüle etmeden önce bağımlı değişken ve bununla ilişkili olabilecek
diğer değişkenler bakımından eşit özelliklere sahip olan deney ve kontrol gruplarını oluşturması gerekmektedir. Kontrol ve deney grubunun eşit olarak seçilmemesi durumunda
manipüle edilen bağımsız değişkenin etkisini doğru tespit etmek söz konusu değildir. Bu
sebeple kontrol, deneysel çalışmalarda temel bir rol oynar

Thorndike'a göre psikoloji  amaçlar, materyaller, araçlar ve yöntem yönünden eğitime katkı sağlamaktadır.

Psikoloji bilimi öğrenme sürecini temele aldığı üç yaklaşım çerçevesinde incelemektedir. Bunlar; davranışsal, bilişsel ve biyolojik yaklaşımlardır. Doğru cevap A’dır.

Eğitim psikolojisi alanının kökleri 1800’lerin sonu ile 1900’lerin başındaki psikologların çalışmalarına dayanmaktadır. Eğitim psikolojisi alanına ilişkin ilk çalışmaların William James ile başladığını söylemek olanaklıdır.. Doğru cevap A’dır.

Eğitim psikolojisi alanında ölçme ve değerlendirmeye olan yönelimi başlatmış ve öğrenme sürecine yönelik ilkeler ortaya koymuş olan eğitim psikolojisinin öncü ismi Edward L. Thorndike’tır. Doğru cevap D’dir.

Söz konusu beş temel çalışma alanı “öğrenme, gelişim ve öğretime yönelik bilişsel katkılar”, “sosyo-kültürel, öğretimsel ve ilişkisel süreçler”, “eğitim programı uygulamaları”, “özel öğrenme programları ve öğrenciler” ile “eğitim programı, araştırma ve politika”dır. Eğitim yatırımları ve bütçe düzenlemeleri bu alanlar arasında değildir. Doğru cevap E’dir.

Eğitim psikolojisinin ilgilendiği konular olarak öğrenme süreci, öğrenmeyi etkileyen faktörler, öğrencinin gelişimsel ve bireysel özellikleri, güdülenme, sınıf yönetimi, sınıf içi kişiler arası süreçler, öğrenme ürünlerinin değerlendirilmesi, aile-çocuk ilişkilerigibi pek çok farklı konu sıralanabilir (Bacanlı, 2007, s.15). Ancak eğitim psikolojisinin çalışma alanına giren bu konuları genel olarak iki başlık altında toplamak mümkündür. Eğitim psikolojisinin temel konuları gelişim ve öğrenme psikolojisidir. Doğru cevap B’dir.

Psikoloji biliminin insan davranışını anlama amacını gerçekleştirebilmesi için geçerli ve güvenilir bilgiye gereksinimi vardır. Geçerli ve güvenilir bilgiye ulaşmak için psikoloji biliminde de diğer bilimlerde olduğu gibi bilimsel yöntemlerden faydalanılmaktadır. Bu bilimsel yöntemler aracılığıyla, psikoloji biliminin temel amaçlarına ulaşması mümkün olmaktadır. Psikoloji biliminin temel amaçları; betimleme, açıklama, yordama ve kontrol şeklinde sıralanmaktadır. Doğru cevap D’dir.

Psikoloji biliminin araştırmalardan elde edilen bulgulara veya temel ilke ve kuramlara dayanarak, davranışları önceden tahmin etmeye yönelik olan amacı Yordama olarak adlandırılır. Doğru cevap C’dir.

İncelenen olguyu ve gruptaki etkileşimi daha iyi anlamak için araştırmacının bir katılımcı olarak yer aldığı gözlem türü “Katılımcı gözlem”dir. Doğru cevap C’dir.

Görüşme yönteminin basamakları:

-Toplanması gereken bilgiler için plan yapılır.

- Görüşmeciye ilişkin belgelerden bilgi toplanır.

- Görüşülen kişiyle rahat bir hava içinde  görüşebilmek için ortam hazırlanır.

-Görüşme, planına uygun olarak eksiksiz uygulanır.

-Elde edilen görüşler ya görüşme esnasında ya da sonrasında kaydedilir.

- Belgelerden elde edilenler ile görüşmeden elde edilen veriler birleştirilir,     yorumlanır ve değerlendirilir.

Görüşülen kişiye psikolojik destek sağlanması görüşme yönteminin basamaklarından biri değildir. Doğru cevap E’dir.