EĞİTİM PSİKOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 17

Motivasyon, davranışa enerji verip bireyi bir amaç için harekete geçiren güç anlamına gelmek­tedir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Motivasyonun en az iki bileşene sahiptir. İlk bileşen olan gereksinim, organizmayı uyarıp faaliyete geçirirken, ikinci bileşen olarak güdü, organizmanın davranışını belirli bir amaca doğru yöneltir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

İçsel motivasyonun kaynağını bireyin ilgileri, merak etmesi sonucu açığa çıkan öğrenme ihti­yacı, belli bir alanda yeterlik ve gelişme duygusu kazanma oluşturabilir. İçsel motivasyon insanların gönüllü olmasını, ilgilerine ve hobilerine saatler ayırmasını ya da kişisel proje­ler üzerinde saatlerce hatta kimi zaman günlerce çalışmasını açıklar. Dışsal motivasyon, teşvik veya dışsal ödüller almamıza yardımcı olan ya da biyolojik gereksinimleri azaltan belli bazı davranış ve faaliyetlere katılmayı kapsar. Bir işin, göre­vin ya da etkinliğin gerçekleştirilmesi için bireye başkaları tarafından sağlanan ödüllerle oluşturulan bir motivasyon şeklidir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Kapsam te­orilerinin başlıcaları İhtiyaçlar Hiyerarşisi, ERG, İki Faktör ve Başarma İhtiyacı Teorileridir. Süreç Teorile­rinin başlıcaları ise Davranış Şartlandırma, Beklenti, Eşitlik ile Amaç Teorileridir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Beklenti teorisine göre, kişi davranışının kendisine ödül ya da arzu ettiği bir çıktı olarak döneceğine inanması durumunda motive olmaktadır. Bir bireyin motivasyonu, bazı amaçların başarılması üzerine gerçek veya algılanabilen mevcut ödüllerin bir sonucudur. Soruda ifade edilen öneriler beklenti teorisine dayalıdır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Girdi ve çıktı tanımlarını akılcı biçimde değiştirmede kişi, savunma mekanizmaları geliştirebilir. Örneğin, eşitsizliğin geçici olduğuna ya da çok fazla çalışmadığına kendini inandırıp, durumu çok daha akılcı hale getirmeye çalışabilir. Soruda verilen örnekte ailesi Kemal’in gerçekte ne kadar çalıştığını belirleyerek, düşük not aldığında arkadaşına karşı geliştirdiği eşitsizlik algısını akılcı biçimde değiştirmeyi amaçlamaktadır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Motivasyon süreci öğre­nilenleri eyleme geçirmeyi sağlayan bir süreç olduğundan, özellikle okul öğrenmelerinde en önemli öğelerin başında gelmektedir. Motivasyon öğrenmede öğrencinin etkinliklere karşı ilgisini ve dikkatini artırmakta, sorumluluk alma ve gelişimini sürdürme gibi ders içi olumlu davranışlarına ve başarı düzeyinin yükselmesine yarar sağlamaktadır. Ancak motivasyonun yüksek olması zeka düzeyini yükseltmeye etki etmemektedir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Uyarım, dikkat çekerek sürekliliğinin sağlanması ve öğrencinin katılımıyla ilgilidir. Uyarımla canlılığın sağlanması için sesler, hareketler, mimikler ve jestler kullanılmalıdır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Etki öğrencinin duygu, değer, ilgi ve arzularını dikkate alma ile ilgilidir. Dersin işleni­şinde öğrencinin duygu ve düşüncelerine, öğretmen duyarlı ve uygun bir duygusal ortam oluşturmalıdır. Derste ele alınan içerikle öğrencinin ne hissettiği bütünleştirilmeli, içerik ile öğrencinin yaşamı arasında bir bağ oluşturulmalıdır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Öğrencinin ders içi etkinliklere katılımının sağlanması, konu anlatımında ses tonu, jest ve mimiklerden yararlanarak dikkat çekilmesi, yöntem ve teknik kullanımında çeşitliliğe gidilmesi, konuların günlük yaşamla ilişkisi kurulmalı dersin işlenişinde öğretmen tarafından motivasyonu artırmak için alınabilecek önlemler arasındadır. Ancak istenmeyen davranış gösteren öğrencinin bu durumu ait olma ihtiyacından kaynaklanması olasıdır. Öğrenciyi görmezden gelmek istenmeyen davranışı daha da artırabilir ve öğrencinin motivasyonunu tamamen düşürebilir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Sınıf yönetimi, sınıfın amaçlarının gerçekleştiril­mesi için karar verme, planlama, örgütleme, eşgüdümleme ve değerlendirme işlevlerine ilişkin süreçsel bir özellik taşıyan bilimsel ve de sanatsal yönü bulunan bir disiplindir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Eşgüdüm­leme boyutu, sınıfın amaçlarına ulaşmasında işe koşulan öğretim yöntem ve teknikler, öğrenme ortamı, öğrenci ve öğretmen arasında uyum ve sağlanması ile ilişki­lidir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Sınıfta aynı anda pek çok farklı yaşantı ortaya çıkmaktadır. Bazı öğrenciler dersi dinlerken, bazıları not alır, bazıları kendi aralarında konuşabilirler. Bu durum sınıfın yapısal özelliklerinden çok boyutluluğu örneklendirmektedir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Sınıfın fiziksel düzenine ilişkin etkinlikler sınıfta bulunan öğrenci sayısı, sınıfın ay­dınlatılması, ses düzeni, ısınması, temizliği, öğrenme ve ilgi merkezlerinin düzenlenmesi, bireysel çalışma alanlarının oluşturulması, sınıftaki hareket alanlarının genişliği, sınıfta kullanılan renkler, panoların düzeni, öğretim araç gereçlerinin yerleşimi, sıra düzeni vb. değişkenlerin öğrenmeyi kolaylaştıracak ve öğrenciler üzerinde olumlu etki yaratacak bi­çimde düzenlenmesini içermektedir. Soruda verilen örnekte fiziksel düzenlemeye ilişkin etkinlik yapılmamıştır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Tepkisel modelde sınıftaki ilişki düzeninin öğ­retmen tarafından tam olarak kontrol edilmeye çalışılması, öğretmenin olayların nedenlerin­den çok sonuçları üzerinde durması ve tepkile­rini ağırlıklı olarak bireye yöneltmesi, istenme­yen davranışlara karşı daha çok cezalandırma yöntemine başvurması, kuralları amaç haline getirmesi ve tartışmasız uygulamaya çalışması söz konusudur. Bu modele sıkça başvuran öğretmenin sınıf yönetimi becerilerinin düşük olabileceği ileri sürülebilir. Dolayısıyla sınıf yönetimine hakim olduğu söylenemez. Öğretmenin istenmeyen davranışa gösterdiği tepkiler öğrencilerde de olumsuz tepkiler oluşmasına yol açabilir ve sınıf içi iletişimi zorlaştırır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Bütünsel modelde diğer üç modelin bir sentezi olarak gruba olduğu kadar bireye de yönelme, davranışların hem nedenleri hem sonuçları üzerinde durma, öğrenci özellik­lerini dikkate alırken, kuralları sınıfta ege­men kılma, kural ihlallerine karşı tepkisel uygulamalara yer verme ve önlemsel bakış açısını egemen kılma gibi uygulamalar yer almaktadır. Sınıf yönetiminde bir denge bulmak isteyen öğretmenin bütünsel modelden yararlanması daha uygun olacaktır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Öğretmen, sınıf içi gruplaşmalarda ya da bireyler/gruplar arası çatışmalarda önleme çabasına girmekte ve zaman zaman arabu­luculuk rolü sergilemektedir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Öğretimin yönetimi, öğretim ortamında davranış sorunlarını önlemek için öğretimin iyi bir şekilde planlanması, uygu­lanması ve değerlendirilmesi sürecidir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Öğretmenlerin istenmeyen davranışları önlemek için başvurabileceği çeşitli yollar bulunmaktadır.  Bu yollar arasında davranış problemlerinin önlenmesinde sorunu anlamak, görmezden gelmek, uyarmak, derste değişiklik yapmak, sorumluluk vermek, öğrenciyle konuşmak, doğru davranışı göstermek, fiziksel müdahale, okul yönetimi ve aileyle iletişim kurmak ve yasal yollara başvurmak eylemleri bulunmaktadır. İstenmeyen davranışın önlenmesinde en önemli uygulama sorunun tam anlamıyla ne oluğunu anlamaktır. Öğretmen isten­meyen davranışı ortadan kaldırmada zor durumda kalıp aile ve okul yönetiminin desteğine gereksinim duyduğunda, sorun okul veya aileden kaynakladığında veya çözüm onların kat­kısını gerektirdiğinde bu yolu kullanmalıdır. İstenmeyen davranışı önlemeye yönelik en son başvurulacak eylem cezadır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Öğretmen Etkililiği Eğitimi Modelinde sınıfın etkili yönetimi, yönetim sorumluluklarını öğretmenden öğrenciye doğru aktarmak olarak kavramsallaştırılmaktadır. Model, sınıfta öğrencilere kendi dav­ranışlarını düzenleme ve yönetme sürecinde öğretmenin önemini vurgulamaktadır. Doğru yanıt C seçeneğidir