EĞİTİM PSİKOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 4

Öğrenme, insan yaşamının doğumdan ölüme kadar her evresini kapsayan bir süreç olarak görülmekte; insan davranışında pratikten kaynaklanan görece sürekli bir değişim olarak tanımlanmaktadır. Öğrenme sadece okulda öğrenilen akademik bilgileri kapsamaz, aynı zamanda insanın duygusal gelişimini, toplumsal etkileşimini ve kendi kişiliğinde değişimlere yol açan süreçleri de kapsar (Atkinson, Atkinson, Smith, Bem ve Hoeksema, 2010, s.233). Örnek olarak öğrencilerin coğrafi bölgelerin özellikleri ile ilgili bilgi edinmesi, aile büyüklerine nasıl davranacaklarını öğrenmeleri veya sevinç, üzüntü, korku gibi duyguların ve bunlara verilen tepkilerin öğrenilmesi verilebilir. bu bağlamda Psikoloji bilimi öğrenme sürecini temele aldığı üç yaklaşım çerçevesinde inceler. Bunlar; davranışsal, bilişsel ve biyolojik yaklaşımlardır.

Doğru cevap: D seçeneğidir.

Eğitim süreçlerinin yapılandırılmasında, öğrenme sürecini anlamlandırmak kadar öğrencilerin gelişim süreçlerini anlamak ve içerik, yöntem-teknik ve değerlendirme etkinliklerini bu gelişim evrelerine uygun yapılandırmak gerekliliği göze çarpmaktadır. Öğrencilerin başta zihinsel gelişimleri olmak üzere duygusal, sosyal veya ahlâki gelişimleri ile kişilik gelişimleri gibi gelişim alanları açısından hangi evrede olduklarını, bu evrenin özelliklerinin ve gereksinimlerinin neler olduğunu anlayarak dersini yapılandırmak isteyen bir öğretmene yol gösterecek bilgilerin de gelişim psikolojisi tarafından sağlandığı dikkat çekmektedir.

Doğru cevap: B seçeneğidir.

John Dewey (1859-1952), psikoloji biliminin, eğitim uygulamalarına yansımasında önemli katkılarda bulunmuştur. Dewey, öğrencilere yalnızca dar çerçeveli akademik konuların öğretilmemesi, onlara, gerçek yaşam problemleri karşısında nasıl düşünecekleri ve bu problemleri nasıl çözeceklerinin öğretilmesi gerektiğini belirtmiştir.

John Dewey, öğrenme sürecini basit bir uyaran-tepki bağına indirgeyen psikolojik kuramları eleştirmiştir. Öğrenmenin, içinde bulunulan çevrenin özellikleri göz ardı edilerek incelenemeyeceğini öne sürmüştür. Dewey’in öğrenme ortamının merkezinde öğrencilerin yer alması gerektiği yönündeki görüşleri genellikle yanlış yorumlanmıştır.

Dewey’in yaklaşımı öğrencilerin tamamen özgür bir şekilde hareket ettiği bir öğrenme ortamına değil, öğrencilerin ilgi ve yeterlikleri doğrultusunda dikkatli bir şekilde rehberlik edildikleri deneyimler yoluyla öğrendikleri bir öğrenme ortamına işaret etmektedir.

Dewey’in en dikkat çekici görüşlerinden biri öğrenme ve öğretme sürecinin etkileşim içinde olduğu, öğrencinin de öğrenme ortamının önemli bir bileşeni olduğu yönündeki vurgusudur. John Dewey’e göre sınıf ortamı, yaşam ile öğrenmenin iç içe geçtiği doğal bir ortam olmalıdır.

Doğru Cevap: A seçeneğidir.

Eğitim psikolojisinin tarihsel gelişimi ele alındığında genel olarak öğrenme-öğretme süreçleri, öğrenci davranışları, öğretmen ve öğrencinin sınıf içindeki rolü ve eğitim süreçlerinin etkililiğinin nasıl arttırılabileceği gibi konularla ilgilendiği görülmektedir. Psikolojinin insanı ve insan davranışını inceleyen ve anlamlandırmaya çalışan bir bilim olması, eğitim psikolojisinin öğrenciler ve öğrenci davranışlarının özellikleri ile bunları etkileyen, değiştiren etmenleri inceleyen bir bilim alanı olarak gelişmesine neden olmuştur. Bu bağlamda öğrencilerin nasıl öğrendikleri, öğrenme sürecinin yalnızca davranışsal bir süreç olup olmadığı, öğrenmenin bilişsel doğası ve öğrencilerin gelişim süreçleri ile öğrencilerin motivasyon, öz-yeterlik veya üst biliş gibi özellikleri eğitim psikolojisinin günümüzdeki kavramsal çerçevesini şekillendiren temel konuları örneklendirmektedir.

Doğru cevap: E seçeneğidir.

EdwardL.Thorndike, eğitim alanında ölçme ve değerlendirmeye olan yönelimi başlatmış ve öğrenme sürecine yönelik ilkeler ortaya koymuştur.

William James, psikolojinin, laboratuvarların dışına çıkarak gerçek yaşam problemlerine uygulanan bir disiplin olarak gelişmesine katkıda bulunmuştur.

Eğitim psikolojisinin günümüzdeki kavramsal çerçevesini şekillendiren temel  konular;
*öğrencilerin nasıl öğrendikleri,
*öğrenme sürecinin yalnızca davranışsal bir süreç mi olduğu,
*öğrenmenin bilişsel doğası
*öğrencilerin gelişim süreçleri,
*sosyo-kültürel öğelerin öğrenme ve gelişime etkisi
*motivasyon, öz-yeterlik
*üst biliş gibi özellikleri şeklinde özetlenebilir.

Eğitim psikolojisi alanının genellikle üniversitelerde eğitim fakülteleri bünyesinde yapılandırılmış olmasının nedenleri;
• Eğitim psikolojisinin varsayım ve yaklaşımlarından en çok yararlanması beklenen kişilerin öğretmenler olması,
• İnsanın gelişim özellikleri,  öğrenme süreçleri ve motivasyon, öz-düzenleme, öz yeterlilik gibi konular çerçevesinde eğitim-öğretim etkinliklerini yapılandırması gereken kişilerin öğretmenler olması şeklinde ifade edilebilir.

Eğitim psikolojisi, öğretmenlere, öğretim süreçlerinde kullanacakları en doğru yöntem, teknik ve materyalin ne olduğunu veya hangi durumlarda hangi tutum ve davranışı sergilemeleri gerektiğini söyleyen bir alan değildir. Bunun yerine eğitim psikolojisi; öğrenme, gelişim, insan davranışı, motivasyon gibi konularda sunduğu bilgilerle öğretmenin içinde bulunduğu özel duruma ilişkin yol ve yöntemler geliştirmesine yardımcı olmaktadır.

Öğretmenlerin sahip olması gereken bilgi türleri; özel alan bilgisi, pedagojik bilgi
ile öğrencilere ve öğrenme sürecine yönelik bilgi olarak sınıflanmaktadır. Pedagojik bilginin de kaynaklarından biri olarak gösterilebilecek eğitim psikolojisi, özellikle öğrencilere ve öğrenme sürecine ilişkin bilgi sağlayarak öğretmenlerin mesleki gelişimine katkıda bulunmaktadır

Güncel yaklaşımlarda zekanın genel bir zihinsel enerji olması yaklaşımı görülmez. Bu nedenle yanıt E seçeneğinde verilmiştir

İçerisinde bulunduğu aristokratik yapıdan dolayı büyük ölçüde zekanın kalıtsal olduğunu ve duyusal ayırt ediciliğin zekada temel alınması gerektiğini savunan kuramcı Galton’dur. Bu nedenle yanıt B seçeneğinde verilmiştir.

Akıcı ve kristalize zeka iç içe girmiş tanımlamalar olsa da kristalize zekanın temel iki bileşeni bilgi ve deneyimdir. Bu nedenle yanıt B seçeneğinde verilmiştir.

Doğa konusunda kişinin becerilerini tanımlayan zeka boyutu çoklu zeka kuramına 1999 yılında eklenmiştir. Bu nedenle yanıt A seçeneğinde verilmiştir.

İki değişkenin korelasyonu neden sonuç ilişkisi göstermez. Yalnızca birlikte değişim olduğuna vurgu yapar. Bu nedenle soru kökünde verilen değerden hareketle zeka kalıtım ve çevre yaklaşık ilişkilere sahiptir denilebilir. Yanıt B seçeneğidir.

Zeka gelişiminde birbirinin genetik olarak kopyası olan tek yumurta ikizleri, ve yüzde elli farklılık bulunabilen çift yumurta ikizleri arasında bir farkın olmaması,, zeka gelişiminde çevrenin daha önemli olduğu yaklaşımını desteklemektedir.

Geleneksel ve emek yoğun tarımsal bölgelerde çocuklar eğitim olanaklarından yeterince yararlanamamaktadırlar. Bu durumu mevsimlik emek göçü daha da artırmaktadır. Eğitimin zekanın önemli bir belirleyicisi olduğu düşünüldüğünde yanıt A seçeneğidir.

Yirminci yüzyılda eğitim faaliyetlerinin yaygınlaşması gibi çevresel düzenlemeler sonucunda zeka puan ortalamaları günümüze kadar artış göstermiştir bu nedenle yanıt C seçeneğidir.

Zekanın kültürel olgulardan etkilenebilmesi zekaya yönelik tanımlamaların göreceli olması sonucunu doğurmuştur. Bu nedenle yanıt A seçeneğinde verilmiştir.

Galton duyusal ayırt ediciliği zekanın belirleyicisi olarak ele almıştır. Yukarıdaki ifadede eleştirilen duyusal ayırt ediciliğin zekayı belirlemesidir. Bu nedenle yanıt E seçeneğinde ele alınmıştır.