EĞİTİM FELSEFESİ

Eğitimin felsefi açıdan ele alınışında eğitimin dış görünüşü, eğitimin içeriği ve kullanılacak dil olmak üzere üç öğe üzerinde durulur. Eğitimin dıştan görünüşü bağlamında kültür ile eğitim uzlaşıları ve eğitimin kültür tarafından nasıl algılandığı veya eğitimin kültürü nasıl gördüğü sorunları üzerinde durulur. Eğitimi içeriği boyutunda eğitimi yönlendiren ilkeler, temel çıkış noktaları, düşünceler, idealler, eğitim ütopyaları, eğitim tasarımı ile ilgili konular söz konusudur. Kullanılacak dil bağlamında eğitime ilişkin kavramların terimleştirilmesi ile olan ve olması gereken dil konularında felsefe eğitim alanına katkılarda bulunur. Bir bakıma bu durum şu biçimde özetlenebilir. Felsefe ve eğitim felsefesi bir toplumsal kurum olarak eğitime kültürel yapı oluşumda etki etmektedir. İkinci etki ise felsefenin amaçlar, vizyon, misyon saptamalarındaki ve ideal oluşturmadaki rolü ile model oluşturma etkisidir. Üçüncü etki ise eğitimin programa açısından nasıl kavramsallaştırılacağı etkisidir.

Felsefe ve eğitim felsefesi eğitim kurumlarının yönetimi alanına ve yönetim süreçlerinin eşgüdümüne katkıda bulunur. Eğitim felsefesi, eğitim alanına eğitim programı geliştirme yanında eğitim yönetimi boyutunda da katkıda bulunur. Gerek genel yönetim, gerekse alt sistemlerin yönetiminde vizyon ve misyonun belirlenmesi, özünde bir felsefenin işe koyulmasıdır. Genel olarak misyonun saptanmasında örgütte egemen olan inanç, değer ve örgütsel öncelikleri içeren felsefe güçlü bir Bu bağlamda okul işgörenlerinin rollerinin tanımlanması çalışma koşulları, mesleki örgütlenmeleri, yönetsel strateji ve taktikler birer felsefi bakışın ürünüdür. Eğitim felsefesi esas olarak eğitim politikalarının nasıl olacağının belirleyicileri arasındadır.

Daimicilik Felsefesi-Perennializm, Türkçede değişmezcilik ya da kökleşik görüş adlarıyla da anılır. Daimicilik felsefesi daha çok idealist ve realist felsefeden etkilenmiştir. Eğitim felsefeleri içinde en tutucu, gelenekçi ve esnek olmayan felsefe olarak bilinir. Bu görüşe göre bütün zamanlar ve toplumlarda gerçeğin yapısı değişmemektedir.

Daimiciler geçmişe dönerek insan doğası, gerçek, bilgi, erdem ve güzellik gibi evrenin değişmeyen görünümlerini öne çıkarırlar. Genelde yeni kuşağın davranışlarının iyi, güzel ve doğru olmadığı ileri sürerler. Bu nedenle eğitimde kültürel değerlerin aktarımının son derece önemli olduğunu savunurlar.

Yeniden Oluşturmacılık Felsefesi -Reconstructionism, eğitim alanında yeniden kurmacılık ve yapılandırmacılık kavramıyla da bilinen felsefe, pragmatik felsefeye dayanır ve arkesi değişmedir. Pragmatik felsefeye dayanması ve kimi benzerlikleri nedeniyle ilerlemecilik felsefesinin devamı niteliğinde görülebilir.  Yeniden oluşturmacılık, felsefesi diğer eğitim felsefelerinden temel farklılığı gelişmeci değil, değiştirmeci olmasıdır. Geleneksel olarak tüm yaklaşımlar eğitimi psikolojik yaklaşımla ele almışlardır. Böylesi bir anlayış eksiktir ve eğitim antropolojiye dönük olmalıdır eleştirisine yer vermektedir.

Yeniden oluşturmacılık felsefesine göre öğretmen, demokratik tutumlara sahip olmalı, hiçbir görüşün, düşüncenin taraftarlığını yapmamalı ve kendi düşüncelerini öğrencilere dayatmamalıdır. Öğretim uygulamalarında eleştirel düşünceye ağırlık vermelidir. Öğretim ortamını düzenlerken her türlü materyal, yöntem ve teknikten yaralanmalıdır. Uygulamalara ağırlık vermeli ve cezayı bir disiplin aracı olarak kullanmamalıdır. Öğretmen, öğrencileri demokratik bir biçimde değişime hazırlamalıdır.

Politeknik felsefesine dayanan eğitim sistemleri konu ve içerik bağlamında şu görüşlere sahiptir. Öncelikle program bireyleri, sosyalist politik ve moral inanışlarla uyumlu, geniş perspektifte yetenekli, dengeli kişilik özelliklerine sahip, çok yönlü yetiştirmeye yönelik ders ve konulara sahip olmalıdır.

Politeknik felsefesine dayanan eğitim sistemleri öğretim ilke ve yöntemleri çok yönlü tekniklerin uygulanması genel esastır. Diyalektik yöntemin öğretilmesi bir zorunluluktur. Üretim için uygulamaya ağırlık verilmelidir.

İlerlemecilik felsefesi geleneksel eğitimin tüm algı ve anlayışlarına bir bakıma anti tez niteliği taşır. Nitekim ilerlemecilik felsefesi gelenekçi eğitim anlayışlarının aşırı biçimciliğine, sıkı disiplinine edilgen öğretimine karşıdır. Bir bakıma merkeziyetçilik ve tutuculuktan demokratikliğe ve değişimciliğe yönelimliliktir. Eğitim amacı bireyi yaşama hazırlamak değil; eğitim sürecinin yaşamın kendisi olmalıdır ilkesi ilerlemeci felsefede öne çıkmaktadır.

Esasicilik Felsefesi-Essentialism, Türkçede özcülük ve temelcilik adlarıyla da anılır. Esasicilik felsefesi daha çok realist felsefeden etkilenmiştir. Realist felsefeye göre arke gerçek dünya olması nedeniyle konu ve içerikler gerçek yaşamdan alınması temel ilke edinilmiştir. Eğitimin amacı, gerçek yaşamda geçerli olanların öğrencilere aktarılması yani kültürlemedir. Bir bakıma eğitim insanlığın mirası olan bilgi, beceri ve olguların korunması ve yeni kuşaklara aktarılması amaçlanır. Esasiciliğe göre insan toplumsal ve kültürel bir varlıktır; hiçbir bilgi ile doğuştan donanık değildir. Bu nedenle toplumsal kültürde bulunan kesin doğrular yeni kuşaklara aktarılmalı; böylece değişim, kuşaklararası çatışma önlenmeli, kültürel miras korunmalıdır.

Eğitimin felsefi açıdan ele alınışında eğitimin dış görünüşüyle ilgili olarak eğitim ve kültür ilişkileri üzerinde durulur.

Eğitim felsefesi, hem eğitim yöneticisi hem de öğretmen için yol gösterici işlevi görür.

Eğitimin neliği, ne olduğu ve ne olması gerektiği sorularını yanıtlayarak genel strateji ve taktikler çizilmesine katkı getiren bilim alanı eğitim felsefesidir.

Daha çok idealist ve realist felsefeden etkilenen, en tutucu, gelenekçi ve esnek olmayan kökleşik felsefe olarak da bilinen eğitim felsefesi akımı Daimicilik-Perennializm’dir.

Kültürel mirası gelecek kuşaklara aktarma ve yetişkinlerle çocuklar arasında  aracılık  etme ve uzlaştırıcı olma esasici bir öğretmenin özelliğidir.

Konu ve içerik açısından öğrenci ve toplumsal yarar odaklı bir anlayış benimseyen, içerikte sunulan bilginin mutlak doğru olmadığı yeni ortam ve durumlara göre değişebileceğini vurgulayan ve okulların sadece öğrencilerin mesleki ve alan eğitimiyle ilgilenmemesi, aynı zamanda bölgenin ekonomik, sanayi ve kültürel sorunları ve çözümleri üzerine çalışılmasını öngören eğitim felsefesi akımı İlerlemecilik –Progressivizm’dir.

Öğrenciyi sosyal reformların tetikleyicisi; öğretmenin rehberliğinde inşacısı olarak gören eğitim felsefesi akımı Yeniden Oluşturmacılık-Reconstructionizm’dir.

Politeknik eğitim felsefesinin temel ilkelerinden biri uygulama ve kuram arasındaki bütünlük sağlanmalıdır ilkesidir.

 

Eğitim programının içeriğini; kültürel çoğulculuk, insan ilişkileri, sosyoloji, değişim politikaları, ekonomi, siyaset bilimi, antropoloji, psikoloji, yabancı diller, gerçek yaşam ve küresel eğitim gibi konuların oluşturduğu eğitim felsefesi akımı Yeniden Oluşturmacılık-Reconstructionizm’dir.

Eğitimin felsefi açıdan ele alınışında eğitimin dış görünüşü, eğitimin içeriği ve kullanılacak dil olmak üzere üç öğe üzerinde durulur. Eğitimi içeriği boyutunda eğitimi yönlendiren ilkeler, temel çıkış noktaları, düşünceler, idealler, eğitim ütopyaları, eğitim tasarımı ile ilgili konular söz konusudur. Dolayısıyla Milli Eğitimin Temel İlkeleri eğitimin felsefi açıdan ele alınışında eğitimin içeriği boyutu ile ilgilidir. Doğru Yanıt B seçeneğidir.

Eğitim felsefesi, farklı disiplin ve yaklaşımların eğitim alanına uyarlanmasında birliktelik sağlar. Ayrıca eğitim felsefesi; sosyal, siyasal yapı ve eğitim programı uyuşumunun sağlanmasına katkıda bulunur. Soruda ekonomik ve sosyal yapıda benimsenen liberal ve bireyci anlayışa uygun bir eğitim programının temellendirilmesi üzerinde durularak bütüncül bir yapının oluşturulması ifade edilmektedir. Doğru Yanıt E seçeneğidir.