EĞİTİM FELSEFESİ

I, II ve IV

I, III, IV, V ve VI

Daimicilik

Daimicilik felsefesinin nitelikleri genel olarak şu biçimde özetlenebilir. Çevre farklılıklarına karşın, insan doğası her yerde aynıdır. Bu nedenle eğitim her yerde aynı olmalıdır. Eğitimin görevi, ezeli-ebedi doğruların bilgisini kazandırılmasıdır. Eğitim evrenseldir ve değişmezliği vardır. Okul ve sınıf yönetiminde sıkı düzen ve disiplin kurulmalıdır. Okulda zihinsel yetenekleri geliştirmenin geleneksel yöntemlerini sürekli kullanmak gerekir. Eğitimde girişim gücü (inisiyatif) öğretmende olmalıdır. Eğitim yaşamın taklidi değildir, ona bir hazırlıktır. Bireye dünyanın kalıcı şeyleri hakkında bilgi sahibi olmasını sağlayan temel konular öğretilmeli ve klasikler okutulmalıdır. Öğrenciler klasikleri incelemelidirler. Bu nitelikler göz önüne alındığında soru kökünde verilen “farklılaştırılmış eğitime yer verilmelidir” ile “öğrenciler iş içinde iş için yetiştirilmelidir” özelliklerinin daimicilik felsefesine ait olmadığı görülür. Bu nedenle doğru cevap I, II, III ve V'dir.

Eğitim felsefelerinin genel niteliklerine gözden geçirildiğinde, kültür ve bilgi aktarmacılığı işlevini öne çıkaran felsefelerin daimicilik ve esasicilik felsefelerinin olduğu görülür. Ancak gerçek yaşamın dikkate alınması niteliği esasici felsefeyi diğerinden ayıran kritik bir niteliktir. Tekrar soru kökünde verilen niteliklere bakıldığında, “daha çok realist felsefeden etkilenen esasicilik felsefesi, kültür ve bilgi aktarıcılığını temel görev edinmiştir. Eğitimin amacı, gerçek yaşamda geçerli olanların öğrencilere aktarılması yani kültürlemedir. Bir bakıma eğitim insanlığın mirası olan bilgi, beceri ve olguların korunması ve yeni kuşaklara aktarılması amaçlanır.” Görüşlerine yer verilmişti. Bu nedenle doğru cevap Esasicilik'tir.

Genel olarak esasicilik felsefenin nitelikleri şu biçimde özetlenebilir. Öğrenme zorunlu olarak güçtür ve disiplinli çalışmayı gerektirir. Eğitimde girişim öğrenciden çok; öğretmendedir ve yetişkin ile çocuk arasında aracıdır. Öğrenmenin özü, belirlenmiş bir içeriğin özümlenmesidir. Okul zihni disiplinin geleneksel yöntemlerini devam ettirmelidir. Esasicilik eğitim uygulaması katı, kuralcı, disiplinci ve gelenekçidir. Bu nitelikler bakılarak soru kökünde verilenler gözden geçirildiğinde soru kökünde verilen “Yaparak yaşayarak öğrenme temeldir ile eğitimde demokratik değerler esastır” görüşlerinin esasici felsefe ile çeliştiği görülmektedir. Bu nedenle doğru cevab  II, III ve IV şıkkıdır.

İlerlemecilik ve yeniden oluşturmacılık

Yeniden oluşturmacılık felsefesine yönelik yapılan eleştirilerden birisi bu felsefenin savunucularının eğitime gereğinden fazla rol yüklediği düşüncesidir. Buna göre eğitimin bir toplumu dönüştürmesinde oynadığı rolün etkililiği tartışmaya açıktır ve eğitim tek başına toplumu yeniden kurmada yetersiz kalabilmektedir. Bunun yanında bir diğer eleştiride davranış bilimlerinde eğitimin davranış değişimi oluşturmada oynadığı role dair geçerliliği yüksek bilimsel bulguların yokluğudur. Bu nedenle eğitim yoluyla toplumda geniş ölçekte bir davranış değişikliği oluşturarak toplumu yeniden kurma fikri tartışmaya açıktır. Ancak yeniden kurmacılığı savunucularının eğitimin ekonomik yapıdan daha az belirleyici ve baskın olduğu görüşüne dair bir eleştiri bulunmamaktadır. Nitekim yeniden kurmacılığın savunucuları eğitimin ekonomik yapıdan daha baskın ve belirleyici olduğu düşüncesini savunmaktadır. Cevap I, II ve III'dür.

Politeknik eğitimde uygulama ve kuram arasındaki bütünlüğün sağlanması, kişilik eğitimine gerekli önemin verilmesi, beden ve sanat eğitiminin yapılması gibi temel ilkeler bulunmaktadır. Ancak okul bir endüstri kurumu olmak zorunda değildir ifadesi ile tümdengelim akıl yürütme öğretilmelidir ifadesi yanlıştır. Aksine politeknik eğitimde okul endüstri kurumu gibi olmalıdır ve tümdengelimsel akıl yürütme yerine diyalektik akıl yürütme öğretilmelidir. Bu nedenle sorunun doğru cevap I, II ve IV 'dir.

Eğitim felsefesi akımlarının Daimicilik, Esasicilik, İlerlemecilik, Yeniden Oluşturmacılık ve Politeknik eğitim biçiminde beş alt başlıkta toplanması olanaklıdır. Daimicilik Felsefesi-Perennializm, Türkçede değişmezcilik ya da kökleşik görüş adlarıyla da anılır. Daimicilik felsefesi daha çok idealist ve realist felsefeden etkilenmiştir. Eğitim felsefeleri içinde en tutucu, gelenekçi ve esnek olmayan felsefe olarak bilinir. Bu görüşe göre bütün zamanlar ve toplumlarda gerçeğin yapısı değişmemektedir. Bu nedenle Daimiciler geçmişe dönerek insan doğası, gerçek, bilgi, erdem ve güzellik gibi evrenin değişmeyen görünümlerini öne çıkarırlar.  yukarıdaki seçenekler incelendiğinde, Daimicilik, eğitim felsefesi akımlarından birisini temsil ettiğinden bu sorunun doğru yanıtı C seçeneğidir.

Eğitim felsefesi akımları genelde genel felsefi akımlarının eğitim alanına birer yansımasıdır. Genel felsefi akımların kimi temel özelliklerini taşımakla birlikte eğitim felsefelerinde temel vurgular eğitimin amaçları, eğitim süreci algıları, öğretim ilke ve yöntemlerinedir. Bunun yanı sıra eğitim felsefeleri, eğitim yönetimi, öğretmenlerin rolleri gibi konulara da işaret etmiştir. Eğitim felsefesi akımlarının Daimicilik, Esasicilik, İlerlemecilik, Yeniden Oluşturmacılık ve Politeknik eğitim biçiminde beş alt başlıkta toplanması olanaklıdır. Yukarıdaki seçenekler incelendiğinde, Bağıntıcılık eğitim felsefesi akımları kapsamında değerlendirilmediğinden bu sorunun doğru yanıtı E seçeneğidir.

Daimicilik felsefesinin ana ilkelerini şu biçimde özetlemek olanaklıdır:

Yukarıdaki seçenekler incelendiğinde, eğitim yaşamın taklidi değildir, ona bir hazırlıktır cümlesi daimicilik felsefesinin ana ilkelerinden birisini temsil ettiğinden bu sorunun doğru yanıtı B seçeneğidir.

Esasici eğitim anlayışı test edilmiş, dünden bugüne ulaşmış gerçekleri, gelenekleri aktarmakla birlikte özetle şu temel ilkelere dayandığı söylenebilir:

Yukarıdaki seçenekler incelendiğinde, öğrenmenin özü, belirlenmiş bir içeriğin özümlenmesidir cümlesi esasici eğitim anlayışının temel ilkelerinden birisini temsil ettiğinden bu sorunun doğru tanıtı C seçeneğidir.

Esasicilik, Türkçede özcülük ve temelcilik adlarıyla da anılır. Esasicilik felsefesi daha çok realist felsefeden etkilenmiştir. Realist felsefeye göre arke gerçek dünya olması nedeniyle konu ve içerikler gerçek yaşamdan alınması temel ilke edinilmiştir. Eğitimin amacı, gerçek yaşamda geçerli olanların öğrencilere aktarılması yani kültürlemedir. Bir bakıma eğitim insanlığın mirası olan bilgi, beceri ve olguların korunması ve yeni kuşaklara aktarılması amaçlanır. Bu akımın savunucuları William Bagley, Issac Kandel ve Henmen H. Horne’dır.

Esasiciliğe göre insan toplumsal ve kültürel bir varlıktır; hiçbir bilgi ile doğuştan donanık değildir. Bu nedenle toplumsal kültürde bulunan kesin doğrular yeni kuşaklara aktarılmalı; böylece değişim, kuşaklararası çatışma önlenmeli, kültürel miras korunmalıdır. Esasicilik felsefesine göre öğretim programının amaçları şu biçimde özetlenebilir. Öncelikli amaç kültürel değerlerin aktarılmasıdır. Geçmişte öğrenilmiş, denenmiş bilgi, beceri ve tutumların öğretilmesi temel amaçtır. Eğitimin amacı, bir bakıma yeni gerçeklerin asimilasyonuna karşı öğrenciler için bilgi çerçevesi sağlamaktır.

Yukarıdaki seçenekler incelendiğinde, kültürel değerlerin aktarılmasının temel amaç olarak belirlendiği eğitim felsefesi akımı esasiciliği temsil ettiğinden bu sorunun doğru yanıtı D seçeneğidir.

İlerlemeciliğin şu temel ilkelere dayandığı söylenebilir:

Yukarıdaki seçenekler incelendiğinde, öğrencilerin eğitim etkinliklerinin merkezinde yer almalarının amaçlanması, ilerlemecilik felsefesinin ana ilkelerinden birisini temsil ettiğinden bu sorunun doğru yanıtı B seçeneğidir.

Temel çıkış amacına bağlı olarak yeniden oluşturmacılık felsefesinin eğitimin değişik boyutlarına ilişkin görüşleri şu biçimde özetlenebilir:

Yukarıdaki seçenekler incelendiğinde, eğitim yeni bir toplumsal düzenin kurulmasını amaçlamalıdır cümlesi yeniden oluşturmacılık felsefesinin ana ilkelerinden birisini temsil ettiğinden bu sorunun doğru yanıtı A seçeneğidir.

Yeniden oluşturmacılık felsefesine göre eğitim öğretim programı ve okulun amaçları sürekli değişme yoluyla toplumu yeniden inşa etmektir. Eğitimde amaç, demokratik yaşamı gerçekleştirme, toplumu yeniden kurarak sevgi, işbirliği ve denge değerlerini kazandırarak barışı ve insanların mutluluğunu sağlamaktır. Değişimi amaçlayan bireyin öncelikle de kendini tanıması gerekir ki bu açıdan yeniden inşacılara göre eğitimin amacı bireyin sosyal yönden kendisini tanımasıdır. Bu bağlamda yeniden oluşturmacılık felsefesi,  eğitime dönüştürücülük rolünü yüklemektedir.

Yukarıdaki seçenekler incelendiğinde eğitime dönüştürücülük rolünün yüklenmesi, yukarıdaki eğitim felsefesi akımlarından en fazla yeniden oluşturmacılıkla ilişkili olduğundan bu sorunun doğru yanıtı D seçeneğidir.

Daimicilik, Türkçede değişmezcilik ya da kökleşik görüş adlarıyla da anılır. Daimicilik felsefesi daha çok idealist ve realist felsefeden etkilenmiştir. Eğitim felsefeleri içinde en tutucu, gelenekçi ve esnek olmayan felsefe olarak bilinir. Bu görüşe göre bütün zamanlar ve toplumlarda gerçeğin yapısı değişmemektedir. Bu nedenle Daimiciler geçmişe dönerek insan doğası, gerçek, bilgi, erdem ve güzellik gibi evrenin değişmeyen görünümlerini öne çıkarırlar. Genelde yeni kuşağın davranışlarının iyi, güzel ve doğru olmadığı ileri sürerler. Bu nedenle eğitimde kültürel değerlerin aktarımının son derece önemli olduğunu savunurlar.

Bu açıklamalar kapsamında yukarıdaki seçenekler incelendiğinde, Türkçede değişmezcilik ya da kökleşik görüş adlarıyla da anılan akım Daimicilikle ilişkili olduğundan bu sorunun doğru yanıtı E seçeneğidir.

İlerlemecilik Felsefesi-Progressivism, Türkçede gelişmecilik kavramıyla karşılanan bu felsefe özünde pragmatik felsefeye dayanır ve değişim ve gelişmeyi amaçlar. Geleneksel eğitimin tutuculuğuna, biçimciliğine, sıkı disiplinciliğine ve dayatmacılığına bir tepki olarak yorumlanabilir. Bu akımın savunucuları Hareclitus, Protagoras, Gogias, Prodikos, Hippias, Bacon, Auguste Comte ve John Dewey’dir. İlerlemeciler, genel olarak değişim ve gelişim çalışmalarına odaklanır. İlerlemecilik felsefesi değişime açık olup değişmeyi denetleyip toplumu yeniden yaratmayı, demokrasiyi egemen kılmayı, deneme ve yanılmalarla yaşamı öğrenmeyi, bireyi yaşantılar yoluyla geliştirmeyi ve kişinin kendini gerçekleştirip denge sağlamasını amaçlayan bir içeriğe sahiptir.

Bu açıklamalardan yola çıkarak yukarıdaki seçenekler incelendiğinde, pragmatik felsefeye dayanan özünde değişim ve gelişimi amaçlayan eğitim felsefesi akımı ilerlemeciliği temsil ettiğinden bu sorunun doğru yanıtı C seçeneğidir.

Eğitim felsefesi hem eğitim yöneticisinin hem de öğretmenin bir bakıma yol göstericidir. Gerek eğitimin sosyo-ekonomik, politik ve pedagojik işlevlerinin kavranması, gerekse eğitim, öğretim ve ders programlarının oluşturulması, uygulamaya konulması ve değerlendirilmesinde bir bakış açısı, strateji ve taktik oluşturmak bir gerekliliktir. Bu gereklilik iyi kavranılmış ve içselleştirilmiş felsefi bir bakış açısıyla yerine getirilebilir. Kuşkusuz bakış açısı kazanmak ise alana özgünlüğü ile eğitim felsefelerinin öğrenilip içselleştirilmesi ile olanaklıdır.