EĞİTİM BİLİMİNE GİRİŞ

Gereksinimler; tatmin edildiklerinde bireylere haz, tatmin edilmediklerinde üzüntü ve acı veren duygulardır. Bunun dışındaki ifadeler yanlış biçimde verilmiştir. Örneğin ekonomi bilimi, insanların tüm gereksinimlerinin karşılanmasıyla ilgilenemez. Gereksinimler, ekonomi biliminde ekonomik gereksinimler boyutunda açıklanıp incelenmektedir. Başlangıçta zorunlu olmayan gereksinimler, zaman içerisinde zorunlu duruma gelebilir. Gereksinimler her bireyde farklı şiddette ve sınırsız bir biçimde kendini gösterir. Son olarak bireylerin gereksinimleri karşılandıkça şiddeti de azalır.

İnsan gereksinimlerinin sınırsız, bu gereksinimleri karşılayan mal ve hizmetlerin sınırlı olması; ekonomi biliminde tercih yapma zorunluluğunu gündeme getirmiştir. Tercih, insan gereksinimlerini en iyi karşılayan mal ve hizmetlerin seçilmesi ve insan gereksinimlerinin karşılanmasını ifade etmektedir. Bu noktada sınırlı kabul edilen mal ve hizmetlerin arasından en iyi tercihin yapılması ve gereksinimleri karşılayan diğer alternatif mal ve hizmetlerin terk edilmesi, ekonomi biliminde alternatif maliyet (fırsat maliyeti) kavramıyla açıklanmaktadır.

Ekonomik büyüme, bir ülkenin toplam olarak reel milli gelirinde meydana gelen yıllık artış oranını ifade etmektedir. Ekonomik kalkınma ise bir ülkedeki ekonomik dönüşüm süreciyle birlikte sosyal dönüşümün de gerçekleşmesini kapsayan bir kavramdır. Kimi ülkeler kalkınma sürecini yaşamadan da ekonomik büyüme süreci içerisinde olabilir. Bu bağlamda toplam reel milli gelirdeki artış daha çok nicel, diğer seçeneklerde sunulan kalkınma göstergeleri ise söz konusu nicelikle beraber nitelik boyutunu da içeren bir kavramdır.

Kamu yönetimi, eğitim kurumları, özel öğretim kurumları, öğretmenler ve Milli Eğitim Bakanlığı; eğitim hizmetlerinin üreticisi durumundadırlar. Aileler ve öğrenciler ise eğitim hizmetinden yararlanan tüketicileri oluşturmaktadırlar.

Eğitim hizmetlerinden yararlanmak amacıyla yapılan araç-gereç ve kırtasiye harcamaları, öğrenim ve kayıt bedelleri, eğitim hizmetinin sürdürülebilmesi için yapılan barınma ödemeleri “kişisel” eğitim harcamalarıdır. Eğitim hizmetinin üretilebilmesi için yapılan harcamaların büyük bir bölümü ise kamu harcamalarından oluşmaktadır ve diğerlerinden farklı bir başlıkta ele alınabilir.

Tablo 6.1’de de görüleceği üzere soru kökünde verilen değişkenler bağlamında en kalabalık eğitim kademesi ilköğretimdir.

Tüm seçeneklerde ulusal kamu harcamaları ya da kişisel harcamaların yansıması söz konusu iken uluslararası kuruluşlardan gelen bağışlar bir dış kaynak olarak farklı bir başlıkta değerlendirilebilir.

Belirli bir zaman dilimi içerisinde ekonomide yer alan üretim araçlarının birikimi amacıyla yapılan harcamalar, yatırım kapsamında incelenmektedir. Harcama sürecinin yatırım olarak tanımlanabilmesi için daha önce var olmayan bir üretim kapasitesinin mutlaka yaratılması gerekmektedir.

Büyüme ve kalkınma kavramları, ekonomi biliminin bir alt dalı olan kalkınma ekonomisinin temel konularını oluşturmaktadır.

Diğer seçenekler, insanların ekonomik gereksinimlerinin ortak özellikleri arasında yer alırken; "İnsanın gereksinimleri karşılandıkça şiddeti artar.” İfadesi, insanların ekonomik gereksinimlerinin ortak özellikleri arasında yer almamaktadır. Aksine insanın gereksinimleri karşılandıkça şiddeti  azalmaktadır. Doğru cevap B'dir

Üretim etmenlerini oluşturan insan etmeninin verimliliği, diğer etmenlerden daha
fazladır ve insan diğer tüm üretim etmenlerini rasyonel bir biçimde amaca yönlendirebilme özelliğine sahiptir. Doğru cevap A'dır.

Diğer seçenekler, kalkınma çabaları boyutları arasında yer alırken; "İnsanlara doğayla mücadele etmesini öğreten yaklaşım” İfadesi, kalkınma çabaları boyutları arasında yer almamaktadır. Doğru cevap D'dir

Eğitim hizmetlerinden yararlanmak amacıyla yapılan kırtasiye harcamaları, öğrenim ve kayıt bedelleri, eğitim hizmetinin sürdürülebilmesi için yapılan barınma ödemeleri, servis ücretleri kişisel eğitim harcamalarını oluşturmakta iken, öğretmen maaşları kamu harcamalarını oluşturmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Diğer seçenekler, ekonomik davranışları etkili bir biçimde sergileyen bireylerin yetiştirilmesi açısından eğitim kurumlarının hedefleri arasında yer  alırken; "tüketim toplumu olabilme becerisi ”  eğitim kurumlarının hedefleri arasında yer almamaktadır.  Doğru cevap B'dir

Kamu yönetimi, özel öğretim kurumları, öğretmenler ve Milli Eğitim Bakanlığı; eğitim hizmetlerinin üreticisi durumundadırlar. Öğrenciler ise eğitim hizmetinden yararlanan tüketicileri oluşturmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Eğitim hizmetlerinin üretilmesinde; okul yöneticileri, öğretmenler, öğrenciler, okulun yardımcı personeli, okul binaları, eğitim araçları ve eğitim materyalleri kullanılan başlıca girdiler arasında yer almakta iken;mezunlar eğitim hizmetlerinin üretilmesi sürecinde kullanılan girdiler arasında yer almamaktadır. Doğru cevap C'dir.

"Toplum tarafından eğitime verilen önem", "Ülkelerin ortalama ekonomik yaşam düzeyleri", "Eğitim kurumlarının coğrafi dağılımları" ülkelerin eğitim harcamalarını etkileyen et­menlerdendir. Doğru cevap E'dir.

"İl özel idarelerinin bütçelerinden ayrılan finansal kaynaklar", "Bütçeleştirilen gelirler kapsamında katkı payı gelirleri" ve "Eğitim hizmetlerinin yürütülmesi için kişilerin ve kuruluşların bağışları" Türkiye’de eğitim hizmetlerinde maliyetlerin karşılanabilmesi için gereksinim duyulan finansman kaynakları arasında iken; "Öğretmen ve okul yöneticileri maaşları" Türkiye’de eğitim hizmetlerinde maliyetlerin karşılanabilmesi için gereksinim duyulan finansman kaynaklarından değildir. Doğru cevap D'dir.

Bir yıl içerisinde bir ül­kede üretilen mal ve hizmetlerin piyasa fiyatlarıyla toplam değerini ölçmek amacıyla kesintisiz ulusal gelir anlamında da kullanılan kavrama Gayri Safi Milli Hâsıla denir. Doğru cevap B'dir

İnsanın gereksinimlerinin şiddeti aynıdır.