EĞİTİM BİLİMİNE GİRİŞ

21. yüzyılda eğitim ve ekonomi, toplumsal gelişmişlik düzeyini belirleyen iki temel gösterge olarak ön plana çıkmıştır. Bu iki toplumsal kurumun ortak özelliği, toplumun gereksinim duyduğu insan gücünün yetiştirilmesi sürecinin sorumluluğunu üstlenmeleridir.

Gereksinimler; tatmin edildiklerinde bireylere haz, tatmin edilmediklerinde üzüntü ve acı veren duygulardır.

Sınırlı kabul edilen mal ve hizmetlerin arasından en iyi tercihin yapılması ve gereksinimleri karşılayan diğer alternatif mal ve hizmetlerin terk edilmesi ekonomi biliminde alternatif maliyet (fırsat maliyeti) kavramıyla açıklanmaktadır.

İletişim ve bilgi teknolojilerinde meydana gelen artış hızının zirve noktasına ulaştığı 21. yüzyılda tüm ülkelerin hedefi, sahip oldukları insan gücünü hızlı değişim sürecine uyumlu hale getirerek yetiştirmektir.

Toprak, emek, sermaye ve girişim temel üretim etmenlerini oluşturmaktadır. Fabrika bu etmenler arasında yer almaz.

Mal ve hizmetlerin insan gereksinimlerini gidermesi amacıyla kullanımı, tüketim
kavramıyla açıklanmaktadır. Dolayısıyla da ekonomik çabaların ortak amacı, insan gereksinimlerinin karşılanmasına yöneliktir.

Büyüme ve kalkınma kavramları, ekonomi biliminin bir alt dalı olan kalkınma ekonomisinin temel konularını oluşturmaktadır. Kimi ülkeler, kalkınma sürecini
yaşamadan da ekonomik büyüme süreci içerisinde olabilmektedir. Büyüme daha çok nicel, kalkınma ise nicelikle birlikte nitelik boyutunu da içeren bir kavramdır.

Eğitim ve ekonomi arasında iki yönlü bir ilişki bulunmaktadır. Her iki toplumsal
kurum, birbirini etkilediği gibi birbirlerinden de etkilenmektedir. Toplumsal
kalkınma çabalarını gerçekleştirmek amacıyla gerekli teknolojilerin üretilmesi,
ekonominin gereksinim duyduğu insan gücünün belirlenen amaçlar çerçevesinde
yetiştirilmesi ve toplumu oluşturan bireylere kendi yaşamlarını kolaylaştıracak birçok beceri ve alışkanlıkların kazandırılması eğitim kurumu tarafından gerçekleştirilmektedir. Eğitim kurumları tarafından bireylerin kendi yaşantıları yoluyla oluşturulacak istendik davranış değişikliği; ekonominin, toplumun ve en önemlisi bireylerin beklentileriyle uyumlu olmalıdır.

Kamu yönetimi, eğitim kurumları, özel öğretim kurumları, öğretmenler ve Milli
Eğitim Bakanlığı; eğitim hizmetlerinin üreticisi durumundadırlar. Aileler ve öğrenciler de eğitim hizmetinden yararlanan tüketicileri oluşturmaktadırlar.

Türkiye’de eğitim sisteminin sayısal büyüklüğü, eğitim finansmanını etkileyen en temel etmendir.

Gereksinimler; tatmin edildiklerinde bireylere haz, tatmin edilmediklerinde üzüntü ve acı veren duygulardır.

İnsanların ekonomik gereksinimlerinin kimi ortak özellikleri şöyle sıralanabilir;

İnsanın gereksinimleri sonsuzdur.

İnsanın gereksinimlerinin şiddeti birbirinden farklıdır

İnsanın gereksinimleri karşılandıkça şiddeti azalır.

Başlangıçta zorunlu olmayan gereksinimler, zaman içerisinde zorunlu duruma gelebilir.

Gereksinimlerle gereksinimleri karşılamaya yönelik olan mal ve hizmetler birbirinin yerine geçebilir

İnsan gereksinimlerinin karşılanması amacıyla mal ve hizmetlerin oluşturulması çabalarının tümüne üretim denir

Belirli bir zaman dilimi içerisinde ekonomide yer alan üretim araçlarının birikimi amacıyla yapılan harcamalar yatırım kapsamında incelenmektedir.

Eğitim ve ekonomi arasında iki yönlü bir ilişki bulunmaktadır. Her iki toplumsal kurum, birbirini etkilediği gibi birbirlerinden de etkilenmektedir. Toplumsal kalkınma çabalarını gerçekleştirmek amacıyla gerekli teknolojilerin üretilmesi, ekonominin gereksinim duyduğu insan gücünün belirlenen amaçlar çerçevesinde
yetiştirilmesi ve toplumu oluşturan bireylere kendi yaşamlarını kolaylaştıracak birçok beceri ve alışkanlıkların kazandırılması eğitim kurumu tarafından gerçekleştirilmektedir

eğitim harcamalarının özellikleri;

İnsan gereksinimlerinin karşılanabilmesi için mal ve hizmetlerin kullanılması

Eğitim bir gereksinimdir.

Eğitim kurumları tarafından sunulan eğitim hizmeti, uzun ömürlü bir hizmet özelliği göstermektedir

Yaşam boyu devam etme özelliği nedeniyle uzun dönemde eğitime yapılan harcamalar yatırım özelliği taşımaktadır

Devletler ve insanlar, gelecekte daha fazla bireysel ve toplumsal yarar sağlamak amacıyla eğitim hizmetleri için harcama yapmaktadırlar.

Ülkelerin eğitim harcamalarını etkileyen etmenler şöyle sıralanabilir :
• İletişim ve bilgi teknolojilerinde meydana gelen değişmeler
• Ülkelerin var olan hükümetlerinin belirlediği politikalar
• Toplum tarafından eğitime verilen önem
• Toplam eğitim maliyetlerinin artış hızı
• Ülkelerin ortalama ekonomik yaşam düzeyleri
• Yetişmiş insan gücüne duyulan gereksinim
• Eğitim kurumlarının coğrafi dağılımları

maddelerin hepsi Türkiye'de eğitimin finans kaynaklarındandır.

Çeşitli bütçelerin birleştirilmesiyle oluşturulan bütçeye konsalite bütçe denir

bir yıl içerisinde bir ülkede üretilen mal ve hizmetlerin piyasa fiyatlarıyla toplam de¤erini ölçmek için kullanılan terim gayri safi milli hasıladır.