EĞİTİM BİLİMİNE GİRİŞ

Öğretim etkinliklerinin dört temel ögesi; amaçlar (hedefler), içerik, öğretme-öğrenme süreci (eğitim durumları) ve değerlendirmedir

Günlük yaşam içinde bireye bir şeyler öğrenmesini sağlayacak çeşitli yaşantılar, ailede anne-baba, akran gruplarında arkadaşlar tarafından ya da kitle iletişim araçları aracılığıyla sunulmaktadır. Örneğin, bir kız
çocuğuna yemek yapması annesi tarafından, bilmediği bir oyunun kuralları arkadaşları tarafından ya da sigaranın zararları televizyondaki bir program aracılığıyla öğretilebilir. Birey, kişi ya da araçlarla etkileşime girerek davranışlar kazanır ya da var olanları değiştirir, geliştirir. Ancak bu yollarla birey, istendik davranışların yanı sıra doğru olmayan davranışları da kazanabilir.

Öğrenme süreci genellikle iki biçimde gerçekleşmektedir: Kendiliğinden öğrenme ve yönlendirilmiş öğrenme. Bireyin kendi kendine gerçekleştirdiği bir eylem sonucunda meydana gelen davranış değişikliği, kendiliğinden öğrenmedir. Yönlendirilmiş öğrenmede ise öğrenmeyi sağlayacak bir başka kişi ya da aracın varlığı söz konusudur. Yönlendirilmiş öğrenme, öğretme etkinliklerinin sonucunda oluşur.

Örneğin insan ve hayvanların boy ve ağırlıklarında meydana gelen değişiklikler, kuşların uçabilir, insanların yürüyebilir hale gelmesi gibi. Kimi zaman da yorgunluk, alışkanlık, ilaç ya da alkol alma gibi nedenlerle davranışlarımızda meydana gelen değişiklikler de öğrenme sonucu oluşmaz. Bu durumlarda, davranışlarımızdaki değişiklikler geçici olarak meydana gelmektedir

Örgün eğitim, belli bir yaş grubundaki ve aynı düzeydeki bireylere, amaca göre hazırlanmış eğitim programları yoluyla okul çatısı altında düzenli olarak yapılan eğitimdir

İnformal eğitim, yaşam içinde kendiliğinden oluşan bir süreçtir. Kişi, karşılaştığı durum ve içinde bulunduğu toplumun diğer üyeleriyle etkileşime girdiğinde farkında olmadan bir şeyler öğrenir. Bu nedenle informal eğitimin, bireyin doğumundan ölümüne değin ailede, sokakta, okulda, iş yerinde ve kitle iletişim araçları yoluyla yaşamın her alanında gerçekleştiği söylenebilir . O halde informal eğitim, “her an, her yerde, bir plana bağlı olmaksızın yapılan eğitim etkinlikleri” olarak tanımlanabilir

Büyükkaragöz ve diğerleri ise eğitimin toplumsal, siyasal, bireysel
ve ekonomik olmak üzere dört işlevinden söz etmektedir:
1. Eğitimin toplumsal işlevleri: Toplumsal kültürü aktarmak, bireyin topluma
uyumunu sağlamak, araştıran ve kültüre dinamik ögeler katan insan yetiştirmektir.
2. Eğitimin siyasal işlevleri: Ülkenin anayasal yapısına uygun, lider özellikleri
olan, girişimci ve bilinçli seçmen yetiştirmektir.
3. Eğitimin bireysel işlevleri: Bireyin beden, zihin ve ruhsal yapısını geliştirmektir.
4. Eğitimin ekonomik işlevleri: Bilinçli üretici ve bilinçli tüketici yetiştirmektir.

Eğitimin, daha önce de söz edildiği gibi, geniş ve herkesi ilgilendiren bir alan olması, pek çok eğitim tanımının yapılmasına neden olmuştur. Eğitim, en genel anlamıyla bireylerin davranışlarında değişiklik oluşturma sürecidir. Demirel , eğitimi “Bireyde kendi yaşantısı ve kasıtlı kültürleme yoluyla istenilen davranış değişikliğini meydana getirme süreci” olarak, Ertürk ise “Bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak istendik değişme meydana getirme süreci” olarak tanımlamaktadır

Eğitimin, daha önce de söz edildiği gibi, geniş ve herkesi ilgilendiren bir alan olması, pek çok eğitim tanımının yapılmasına neden olmuştur. Eğitim, en genel anlamıyla bireylerin davranışlarında değişiklik oluşturma sürecidir.

Her toplum, varlığını sürdürebilmek için kendi kültürünün özelliklerini yeni
kuşaklara aktarır. Toplumun, bireyleri kendi kültürünün istek ve beklentilerine
uyum sağlayacak biçimde yetiştirmesine “kültürleme” denmektedir. Başka bir deyişle kültürleme, kültürel değerlerin bireye aktarılması sürecidir.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Eğitim, en genelanlamıyla bireylerin davranışlarında değişiklik oluşturma sürecidir. Demirel
(1999, s.5), eğitimi “Bireyde kendi yaşantısı ve kasıtlı kültürleme yoluyla istenilen davranış değişikliğini meydana getirme süreci” olarak, Ertürk (1994, s.11) ise “Bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak istendik değişme meydana getirme süreci” olarak tanımlamaktadır.

Doğru cevap C seçeneğidir.

Eğitim tanımları üç temel özelliği vurgulamaktadır:

I. Eğitim bir süreçtir

II. Eğitim sonucunda bireyde davranış değişikliği oluşur

III. Davranış değişikliği bireylerin yaşantıları sonucu oluşur.

Doğru cevap C seçeneğidir.

Büyükkaragöz ve diğerleri (1998, s.27) eğitimin toplumsal, siyasal, bireysel
ve ekonomik olmak üzere dört işlevinden söz etmektedir:

1. Eğitimin toplumsal işlevleri: Toplumsal kültürü aktarmak, bireyin topluma uyumunu sağlamak, araştıran ve kültüre dinamik ögeler katan insan yetiştirmektir.
2. Eğitimin siyasal işlevleri: Ülkenin anayasal yapısına uygun, lider özellikleri olan, girişimci ve bilinçli seçmen yetiştirmektir.
3. Eğitimin bireysel işlevleri: Bireyin beden, zihin ve ruhsal yapısını geliştirmektir.
4. Eğitimin ekonomik işlevleri: Bilinçli üretici ve bilinçli tüketici yetiştirmektir.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Eğitim, bireyin kendini gerçekleştirmesine yardım eder. Eğitim yoluyla kendini
gerçekleştiren birey;
• Öğrenme ve tartışma isteği duyar.
• Türkçeyi etkili kullanır.
• Sayma ve hesaplamayı öğrenmiştir.
• İşittiğini duyar, baktığını görür.
• Sağlık ve hastalık hakkında temel bilgiye sahiptir.
• Spor ve boş zaman etkinliklerine katılır, entellektüel ilgiler geliştirir.
• Güzel şeyleri takdir eder.
• Kendi yaşamına yön verebilir.

Başkaları ile etkin işbirliği geliştirmek eğitimin bireyin insan ilişkilerini geliştirmesine yardım etmesi ile ilişkilidir.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Bir plana bağlı olmaksızın yapılan eğitim etkinlikleri informal eğitim olarak adlandırılmaktadır. İnformal eğitim, yaşam içinde kendiliğinden oluşan bir süreçtir. Kişi, karşılaştığı durum ve içinde bulunduğu toplumun diğer üyeleriyle etkileşime girdiğinde
farkında olmadan bir şeyler öğrenir.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Yaygın eğitim ise örgün eğitim sistemi içine hiç girmemiş, bu sistemin herhangi
bir basamağında bulunan ya da bu basamaklardan birinden ayrılmış olan kişilere
ilgi ve gereksinimleri doğrultusunda yapılan eğitimdir. Halk eğitim merkezlerinde çeşitli konularda açılan kurslar, resmî ve özel kurumlarda, iş yerlerinde düzenlenen hizmetiçi eğitim etkinlikleri bu kapsama girmektedir.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Öğrenme, değişik biçimlerde tanımlanmakla birlikte pek çok eğitimci öğrenmeyi
“yaşantı ürünü ve nispeten kalıcı izli davranış değişikliği” olarak tanımlamaktadır.

Doğru cevap A seçeneğidir.

Öğrenmenin varlığı, genelde şu ölçütlere dayalı olarak incelenmektedir:

I. Öğrenme sonucunda davranışlarda gözlenebilir bir değişme olmalı.
II. Bireyin davranışındaki değişiklik nispeten kalıcı izli olmalı.
III. Bireydeki davranış değişikliği yaşantı ürünü olmalı.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Öğretim etkinliklerinin dört temel ögesi; amaçlar (hedefler), içerik, öğretme-
öğrenme süreci (eğitim durumları) ve değerlendirmedir.

Doğru cevap C seçeneğidir.

Temel eğitim düzeyinden mezun olan bir öğrencinin yaşadığı çevrenin kurallarına uymayı öğrenmesi eğitimin öncelikle toplumsal işlevidir. Doğru cevap C'dir.