Eğitim BilimindeYönelimler: Uzaktan Eğitim

Yaşam boyu eğitim, insanın sürekli eğitilmesini öngören bir yaklaşımdır. Yaşam boyu eğitim; ailenin eğitimini, toplumun eğitimini, geleneksel yetişkin eğitimini, uzaktan eğitimle yapılan yükseköğretimi ve genel olarak zorunlu eğitim sonrasında yapılan eğitim etkinliklerini kapsamaktadır.

Öğrencilerin anlayamadıkları konuları açıklamaya yönelik olarak gerek illerde yüz yüze gerek internet üzerinden verilen eğitim hizmetidir.

Eğitim gereksiniminin artması ve okullardaki kapasitenin buna yanıt verememesi karşısında yeni iletişim teknolojileri kullanılarak eğitimi etkinlikle sağlama modelinin adı uzaktan eğitimdir.

Uzaktan eğitimin dayandığı beş temel boyut vardır. Bu boyutlar şöyle sıralanabilir:

• Kendi kendine öğrenmeyi sağlayan ders kitapları,
• Kitaplara destek sağlayan radyo, televizyon programları,
• Bilgisayar destekli eğitim etkinlikleri,
• Gerekli durumlarda öğrencilerin öğretim elemanları ile bir araya gelmelerini sağlayan akademik danışmanlık sistemi,
• Eğitim amaçlarının gerçekleşip gerçekleşmediğini ölçen değerlendirme sistemi

Çok ortamlı yaklaşım, uzaktan eğitimin ulaştığı yeni evredir. Öğretimde en yeni teknolojileri de kapsayan bir yaklaşım.

Amerika Birleşik Devletleri, üniversitelerdeki maliyet artışları karşısında uzaktan eğitim yapan üniversiteler kurmuştur. Pennsylvania ve South Carolina Üniversiteleri bunların başında sayılabilir. Bu üniversiteler, televizyon ve bilgisayar sistemleriyle öğrencilerin evlerine kadar ulaşarak gerektiğinde danışman öğretim üyeleriyle öğrencilere danışmanlık hizmeti sağlayabilmektedir.

Açık Üniversite (Open University), 1969 yılında kurulmuştur. Giriş koşulu olmayan Açık Üniversite, yükseköğretim olanağı bulamamış yetişkinlerle maddi durumları örgün üniversitelerde okumaya elverişli olmayan gençlere yükseköğretim fırsatı yaratmaktadır. Özel olarak hazırlanmış basılı ders malzemelerini destekleyen televizyon ve radyo programları, BBC’nin yardımıyla tüm İngiltere’ye yayılmaktadır. Özellikle yetişkinleri hedefleyen bu üniversite, yaşam boyu öğretimin ve kendi kendine öğrenmenin en iyi örneklerini vermektedir. Üniversitede 210 bin öğrenci, 800 öğretim elemanı ve 250 danışmanlık merkezi bulunmaktadır.

Japonya da uzaktan yükseköğretim amacıyla Açık Üniversite (University of The Air) kurmuş bir ülkedir. Yarım milyona yakın Japon, İngiliz Açık Üniversitesi modeline göre kurulmuş olan bu sistemden yararlanmaktadır. İngiliz Açık Üniversitesinde olduğu gibi Japon Açık Üniversitesi’nde de eğitim, televizyon yayınlarıyla desteklenmektedir.

Almanya Açık Üniversitesi (Fern Universität), açık yükseköğretim yapan diğer bir üniversitedir. Açık Üniversite, araştırma ağırlıklı bir kurumdur. 1974’te kurulan üniversitede altı fakülte bulunmaktadır. Tüm dereceleri veren üniversitede öncelikle üniversite mezunlarına bilimsel destek verilmektedir.

1873 yılında Ümit Burnu Üniversitesi adıyla yalnızca sınav yapan bir kuruluş olarak kurulmuştur. 1946’da öğretim yapmaya başlamıştır. Mektupla öğretimi uygulayan ilk uzaktan öğretim kurumudur. Daha sonraları radyo ve televizyonu da öğretimde kullanmaya başlamıştır. Halen video konferans dâhil en yeni öğretim teknolojilerini kullanmaktadır.

Çin’de Merkezi Radyo ve Televizyon Üniversitesi 1979 yılında kurulmuştur. Öğrenci sayısı bir milyonun üzerindedir. Yetişkinler ve üniversite adayları, bu üniversitenin en önemli hedef kitlesini oluşturmaktadır. Öğretimde televizyon, belirleyici rol oynamaktadır. Basılı malzemeler de televizyon programlarını desteklemektedir. Danışmanlık, ödev, sınavlar ve spor etkinlikleri de bu eğitimin bir parçasıdır. Bir ders 20-40 televizyon programından oluşmaktadır.

Yaygın Yükseköğretim Kurumu (YAYKUR), bir diğer uzaktan öğretim girişimidir. 1975 tarihinde, lise ve dengi okul mezunu öğrencilere öğretim sağlamak amacıyla kurulmuştur. Mektupla Yüksek Öğretim Merkezinin tüm araç-gereç ve binaları da bu kuruma devredilmiştir.

Yaygın Yükseköğretim Kurumunun yürüttüğü uzaktan öğretim programları şunlardır:

• Teknik, Fen ve Sosyal Bilimler alanındaki açık yükseköğretim programları
• Eğitim Enstitüleri, İslam Enstitüsü ve Ticaret-Turizm Yüksek Öğretmen Okulunu dışarıdan bitirme programları
  • Eğitim Enstitüleri, Kız Teknik Yüksek Öğretmen Okulu, Erkek Teknik Yüksek Öğretmen Okulu, Ticaret-Turizm Yüksek Öğretmen Okulunun mektupla öğretim programları.

Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Sistemi, 1971 yılında Eskişehir iktisadi ve Ticari ilimler Akademisinin başlattığı çalışmaların devamını oluşturan bir oluşumdur. O dönemde televizyon ile eğitim ve öğretim teknolojisi konularında çalışmaya başlayan Televizyon ile Eğitim Enstitüsü, Devlet Planlama Teşkilatı tarafından pilot proje olarak desteklenmiştir. Enstitü daha sonra iletişim Bilimleri Fakültesine dönüştürülmüştür. Bu dönemde iletişim Bilimleri Fakültesinde; Sinema ve Televizyon, Basım ve Yayımcılık, Eğitim iletişimi ve Planlaması ile iletişim Sanatları bölümleri bulunmaktaydı. 2547 Sayılı Yükseköğretim Yasası’nın çıkışıyla 1982 yılında Açıköğretim Fakültesi kuruldu ve iletişim Bilimleri Fakültesi de bölümleriyle birlikte bu fakülteye bağlandı. Bu, açıköğretim uygulamalarının başladığı tarih olmuştur.

Açıköğretim Fakültesinin verdiği hizmetler şunlardır:

• Basılı Ders Malzemeleri
• Televizyon ve Radyo Programları
• Akademik Danışmanlık
• Öğrenci işleri ve Sınavlar
• E-Öğrenme Portalı.

Basılı ders malzemeleri, uzaktan öğretim tekniğine göre ve öğrencinin kendi kendine rahatça anlayabileceği biçim ve yöntemle hazırlanmaktadır. Bu malzemelerin yazılmasında başta Anadolu Üniversitesi olmak üzere diğer üniversitelerin öğretim elemanları da katkı sağlamaktadır.

Öğrenci kayıt kabulü, sınavların yapılması ve değerlendirilmesi, bilgilerin saklanması ve haberleşmeyle ilgili işlemler üniversitenin Bilgisayar Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin desteğiyle yürütülmektedir.

İktisat, işletme ve Açıköğretim Fakültesi öğrencilerinin istedikleri zamanda ve istedikleri yerde ders çalışmalarını sağlayan bir dizi elektronik öğrenme hizmeti “Açıköğretim e-Öğrenme Portalı” adı altında sunulmaktadır. internet üzerinden ücretsiz olarak sunulan Açıköğretim e-Öğrenme Portalında bulunan hizmetler ise e-Kitap (elektronik ders kitapları), e-Televizyon (TV eğitim programları), e-Alıştırma (alıştırma yazılımları), e-Sınav (deneme sınavları), e-Danışmanlık (akademik danışmanlık hizmetleri), e-Sesli kitap (sesli kitaplar) ve e-Destek hizmetleridir.

Bu programlar, basılı malzemeleri desteklemek üzere Anadolu Üniversitesinin televizyon ve radyo stüdyolarında hazırlanmaktadır.

Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi lisans programları şunlardır:

• Okulöncesi Öğretmenliği
• İngilizce Öğretmenliği
• işletme
• iktisat
• Maliye
• Kamu Yönetimi
• Çalışma Ekonomisi ve Endüstri ilişkileri