EĞİTİM BİLİMİNE GİRİŞ - Deneme Sınavı - 6

Öğretmenlerin mesleki nitelikleri:
• Öğretim etkinliklerini planlama
• Öğretim yöntem ve tekniklerinden yararlanma
• Etkili iletişim kurma
• Sınıf yönetimi
• Zamanı etkili kullanma
• Öğrenmeyi değerlendirme
• Rehberlik yapma

A seçeneğindeki ifade ise kişisel niteliğiyle ilgili bir durumdur. Doğru cevap A'dır.

Öğretmenin görev ve sorumlulukları;

• Öğretmen, öğrenciyi destekleyen ve öğrenmeyi kolaylaştıran bir role sahip
olmalıdır.
• Çağdaş gelişmeler, öğretimin bireyselleştirilmesini vurgulamaktadır. Bu bağlamda öğretmenlerin planlayıcılık, düzenleyicilik, güdüleyicilik ve değerlendiricilik
gibi rolleri üstlenmesi gerekmektedir.
• Öğretmen, öğrenmeye rehberlik eden bir rol üstlenmelidir.
• Öğretmenler derslerini değişik yöntemler kullanarak işlemelidir.
• Öğretmenler, öğrencilerinin kişiliklerini geliştirmeye yönelik davranışlar sergilemelidir.

Eğitimde olanak eşitliği politikacıların sorumlulukları altındadır. Diğer bahsi geçen ifadelerin tamamı öğretmen görev ve sorumlulukları arasındadır. Dolayısıyla doğru cevap B'dir.

Bir öğretmen okul içinde çeşitli rollere sahip olması gerekir. Bunlar;

• Temsilcilik
• Liderlik
• Bilgi kaynağı
• Ara buluculuk
• Hakemlik
• Eğiticilik
• Anne-babalık
• Rehberlik
• Danışmanlık

Doğru cevap A'dır.

Öğretmenin sınıf dışındaki görev ve sorumlulukları;

Doğru cevap E'dir.

Çalışma koşulları yönünden öğretmenlik, kimi mesleklere göre kadınlar tarafından daha çok tercih edilmektedir. Özellikle ikili öğretim yapan okullarda öğretmenlerin yarım gün boş kalması ve yıllık tatil sürelerinin uzun olması gibi etmenler, öğretmenlik mesleğinin kadınlar tarafından tercih edilmesinde etkili olmaktadır.

Doğru cevap B'dir.

Öğretmenlerin mesleki gelişimleri için ayrılan parasal kaynaklar sınırlı düzeyde olup bu kaynaklar, geleneksel hizmet içi eğitim programları için kullanılmaktadır. Öğretmenlerin lisansüstü eğitim programlarına yönelmeleri ya da kendilerini geliştirecekleri konferanslara katılımları tamamen kendi çabalarıyla olabilmektedir.  Bu bakımdan öğretmenlik mesleğinde kariyer yapma ve mesleki gelişim olanakları sınırlı düzeydedir. Doğru cevap E'dir.

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından belirlenen öğretmen yeterliklerinden biri de öğrenciyi tanımadır. Öğretmen; öğrencinin tüm özelliklerini, ilgi, istek ve gereksinimlerini bilir; geldiği ailenin ve çevrenin sosyo-kültürel ve ekonomik özelliklerini tanır. Sınıfta öğretmenin bu konuda yapması gereken ilk şeylerden biri de öğrencilerin isimlerini öğrenmektir. Doğru cevap B'dir.

Toplumsal değişim ve gelişimin hızlı yaşandığı günümüz toplumlarında öğretmenlerin kendilerini ve öğrencilerini geliştirebilmeleri için farklı düşüncelere açık ve esnek olmaları gerekmektedir. Açık düşünceli ve esnek olan öğretmenler, öğretim etkinliklerinin düzenlenmesinde öğrencilerin ilgi ve gereksinimlerini dikkate alırlar.  Doğru cevap A'dır.

Yüksek başarı beklentisi içinde olma öğretmenlerin sahip olması gereken kişisel niteliklerden biridir. Doğru cevap E'dir.

Bu örnekte Davut öğretmen bir zaman sorunu yaşamıştır. Ancak bunun nedeni öğretmenin zamanını iyi yönetememesi değil, sınıf yönetiminde yaşadığı sorundur. Doğru yanıt E'dir.

Öğretmen; öğrencileri ile sürekli etkileşimde bulunan, yaptığı davranışlarla öğrencilerine yol gösteren, istenen amaçları öğrencilere kazandırmak için eğitim programlarını uygulayan, öğrencilerde kalıcı öğrenmeler sağlamak için çeşitli yöntem ve teknikleri kullanan, öğrencilerin öğrenme sürecine etkin katılımını sağlamak için araç gereçleri hazırlayan, yaptığı uygulama sonuçlarını izleyen ve değerlendiren kişidir. Öğretmen, öğrencilerine sürekli eleştiride bulunmamalıdır.  Doğru cevap C'dir.

Öğretmenlik mesleğinin toplumsal statüsü yüksek değildir. Öğretmenlik, toplumda daima saygı duyulan bir meslek olmasına karşın statüsü düşük meslekler arasında yer almaktadır. Yeterli sayı ve nitelikte öğretmen yetiştirilmemesi nedeniyle mesleğin kapısının herkese açık ve kolay elde edilebilir olarak algılanması, öğretmenliğin statüsünün düşmesine yol açmaktadır. Ayrıca öğretmenlerin gelir düzeyinin düşük olması gibi nedenler de mesleğin statüsünü düşürmektedir.

YÖK tarafından belirlenen  öğretmen yeterlikleri konu alanı ve alan eğitimine ilişkin yeterlikler, öğretme-öğrenme sürecine ilişkin yeterlikler, öğrencilerin öğrenmelerini izleme, değerlendirme ve kayıt tutmaya ilişkin yeterlikler ve diğer mesleki yeterlikler olmak üzere dört başlık altında toplanmaktadır. Bunlardan öğretme-öğrenme sürecine ilişkin yeterlilikler ise kendi içinde planlama, öğretim süreci, sınıf yönetimi ve iletişim olmak üzere dört alt başlık altında toplanmıştır. Doğru cevap B'dir.

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından belirlenen öğretmen yeterliliklerinden biri olan Öğretme ve Öğrenme Süreci yeterliliğinin alt yeterlilileri şöyle sıralanabilir: • Dersi Planlama • Materyal Hazırlama • Öğrenme Ortamlarını Düzenleme • Ders Dışı Etkinlikler Düzenleme • Bireysel Farklılıkları Dikkate Alarak Öğretimi Çeşitlendirme • Zaman Yönetimi • Davranış Yönetimi. Doğru cevap A'dır.

Başarıya odaklanma/Yüksek başarı beklentisi içinde olma: Öğrencilerin göstermiş oldukları başarı ile öğretmenlerin öğrencilerinden beklediği başarı arasında bir ilişki bulunmaktadır. Bu nedenle öğretmen, öğrencilerinin başarılı olabileceğine inanmalı ve onları bu konuda desteklemelidir. Öğrenciler, öğretmenlerin kendileri için öngördükleri beklentilerini çok çabuk anlamaktadırlar; bu nedenle öğretmenlerin öğrencilere karşı düşük beklenti davranışı göstermemeleri gerekmektedir. Yüksek başarı beklentisi içinde olan öğretmenler, öğrencilerinin tam öğrenmeyi gerçekleştirebileceğine inanırlar. Öğretmenler; bu amaçla destekleyici, güvenilir ve özgür bir sınıf ortamı oluştururlar.

Rehberlik yapma: İyi bir öğretmen, öğrencilerinin sağlıklı ve dengeli kişilik geliştirmelerinden sorumluluk duymalıdır. Bu nedenle öğretmen; öğrencileriyle iyi ilişkiler kurmalı, onların gereksinimlerini dikkate almalıdır. Öğretmenler, okullarında öğrenci kişilik hizmeti sunan kişiler ile iş birliği içinde çalışmalı ve onlara yardımcı olmayı kendilerine amaç edinmelidir. Çağdaş eğitimin ayrılmaz bir boyutunu oluşturan öğrenci kişilik hizmetleri, öğretim ve yönetim hizmetlerinden farklı ve kendine özgü bir hizmettir. Öğrenci kişilik hizmetlerinin kapsamında öğrenciler için önemli bir yere sahip olan sosyal ve eğitsel etkinlikler, sosyal yardımlar, özel eğitim ve özel yetiştirme, sağlık hizmetleri, rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri yer almaktadır

Sınıf yönetimi: Sınıf, eğitim-öğretim etkinliklerinin gerçekleştiği yaşam alanıdır. Sınıf yönetimi ise öğrenmeyi sağlayıcı bir sınıf ortamının oluşturulmasıdır. Başka bir deyişle sınıf yönetimi; öğrencilerle etkili iletişim kurabilme, sınıf içi sorunları çözmede öğrencilere özyeterlik ve içsel denetim kazandırma, sınıf içindeki çatışmaları en aza indirerek öğretimde verimliliği artırma becerisidir. Etkili bir sınıf yönetimi, öğretmenin iletişim, planlama, güdüleme ve pekiştirme becerilerinin niteliği ile doğru orantılıdır. Etkili bir sınıf yönetimi için öğretmenlerin anlamlı iletişim kurması ve öğüt verir gibi konuşmaması, öğretime öğrencilerin başarılı olabilecekleri konularla başlaması, güvenli olması, derse iyi hazırlanması, öğrencilere beklentisinin yüksek olduğunu belli etmesi, uzun anlatımlardan kaçınması ve sabırlı olması gerekmektedir. Etkili bir sınıf yönetiminin sağlayacağı yararlar şöyle sıralanabilir: Öğrencinin derse katılımını artırır. Sınıftaki olumsuz davranışları azaltır. Öğrenmeye ayrılan süreyi artırır. Öğrencilerin sorumluluk ve davranışlarını denetleme becerilerini geliştirir.

Toplumun bir üyesi olarak öğretmenin sınıf dışında da önemli görev ve sorumlulukları bulunmaktadır. Öğretmenin öğrenmeyi kolaylaştırma, öğrenciyi geliştirmeye rehberlik gibi rolleri sınıf dışında da sürmektedir. Öğretmenlerden sınıf dışında bulunduğu ortamlarda beklenen gereksinimleri karşılaması ve bu doğrultuda rehberlik rolünü üstlenmesi beklenmektedir. Ayrıca öğretmenlerden, toplum içinde değişme ve gelişme süreçlerine önderlik etmesi de beklenmektedir. Özellikle kırsal kesimde görev alan öğretmenler için bu rol çok önemlidir.

Öğretmen, öğrenciyi destekleyen ve öğrenmeyi kolaylaştıran bir role sahip olmalıdır. Çağdaş gelişmeler, öğretimin bireyselleştirmesini vurgulamaktadır. Bu bağlamda öğretmenlerin planlayıcılık, düzenleyicilik, güdüleyicilik ve değerlendiricilik gibi rolleri üstlenmesi gerekmektedir. Öğretmen, öğrenmeye rehberlik eden bir rol üstlenmelidir. Öğretmenler derslerini değişik yöntemler kullanarak işlemelidir. Öğretmenler, öğrencilerinin kişiliklerini geliştirmeye yönelik davranışlar sergilemelidir