EĞİTİM BİLİMİNE GİRİŞ - Deneme Sınavı - 4

Eğitim; temel olarak toplumu oluşturan bireylerin davranışlarında, tutumlarında ve beklentilerinde değişiklik yapmayı amaçlamaktadır.

Ülkelerin eğitim harcamalarını etkileyen etmenler şöyle sıralanabilir :
• İletişim ve bilgi teknolojilerinde meydana gelen değişmeler
• Ülkelerin var olan hükümetlerinin belirlediği politikalar
• Toplum tarafından eğitime verilen önem
• Toplam eğitim maliyetlerinin artış hızı
• Ülkelerin ortalama ekonomik yaşam düzeyleri
• Yetişmiş insan gücüne duyulan gereksinim
• Eğitim kurumlarının coğrafi dağılımları

Doğru cevap "d" seçeneğidir.Yani "Merkezi yönetim bütçesinden ayrılan finansal pay"dır.

Konsolide bütçe; çeşitli bütçelerin birleştirilmesiyle
oluşturulan yeni bütçeye denir.

İnsanların ekonomik gereksinimlerinin kimi ortak özellikleri şöyle sıralanabilir (Parasız, 2000, s.10; Gökdere, 2004, s.14):

• İnsanın gereksinimleri sonsuzdur.

• İnsanın gereksinimlerinin şiddeti birbirinden farklıdır.

• İnsanın gereksinimleri karşılandıkça şiddeti azalır.

• Başlangıçta zorunlu olmayan gereksinimler, zaman içerisinde zorunlu duruma gelebilir.

• Gereksinimlerle gereksinimleri karşılamaya yönelik olan mal ve hizmetler birbirinin yerine geçebilir.

Doğru cevap C'dir.

Ekonomiyle ilgili temel kavramlar gereksinim,  alternatif maliyet, beşeri sermaye, üretim, tüketim, yatırım, ekonomik büyüme ve kalkınmadır. 

Doğru cevap E'dir.

Ekonomik kalkınma, bir ülkedeki ekonomik dönüşüm süreciyle birlikte sosyal dönüşümün de gerçekleşmesini kapsayan bir kavramdır. Bu anlamda kalkınma çabaları şu boyutlarda ele alınmaktadır. (Kaynak, 2005, ss.43-47):

• İnsanların doğayla mücadele ederek yaşamlarına devam etmelerini sağlayan üretim ve teknoloji

• İnsanların yaşam standartlarını yükselten insan

• Bireylerin iş ve istihdam koşullarını geliştiren istihdam

• Küresel ekonomik rekabette ülkelerin diğerlerine göre önde yer almalarını kapsayan liderlik

• Ekonomik üretim sürecini, çevreye minimum zararı verecek biçimde gerçekleştiren çevre

• İnsanların ekonomik, sosyal ve siyasal yönlerden yaşam düzeyini yükselten özgürlük.

Doğru cevap E'dir.

İnsan gereksinimlerinin karşılanması amacıyla mal ve hizmetlerin oluşturulması çabalarının tümü üretimdir.

İnsan gereksinimlerinin karşılanması amacıyla mal ve hizmetlerin oluşturulması çabalarının tümü üretimdir. Ekonomi bilimi üretimi, insanlara ek yarar sağlamak için mal ve hizmetlerin daha değerli hale getirilmesi süreci olarak tanımlamaktadırToprak, emek ,sermaye ve girişim; temel üretim etmenlerini oluşturmaktadır. Üretim etmenlerini oluşturan insan etmeninin verimliliği, diğer etmenlerden daha fazladır ve insan diğer tüm üretim etmenlerini rasyonel bir biçimde amaca yönlendirebilme özelliğine sahiptir.

Doğru cevap D'dir.

Eğitim ve ekonomi biliminin ortak paydasını oluşturan bilim dalı, eğitim ekonomisidir. Eğitim ekonomisi, kendi kullandığı yöntemle eğitim kurumlarında meydana gelen sorunlara çözüm bulma amacı taşımaktadır.Eğitim ve ekonomi arasında iki yönlü bir ilişki bulunmaktadır. Her iki toplumsal kurum, birbirini etkilediği gibi birbirlerinden de etkilenmektedir. Toplumsal kalkınma çabalarını gerçekleştirmek amacıyla gerekli teknolojilerin üretilmesi, ekonominin gereksinim duyduğu insan gücünün belirlenen amaçlar çerçevesinde yetiştirilmesi ve toplumu oluşturan bireylere kendi yaşamlarını kolaylaştıracak birçok beceri ve alışkanlıkların kazandırılması eğitim kurumu tarafından gerçekleştirilmektedir (Hoşgörür, 2007, s.144; Karakütük, 2006, s.152). Ekonominin içinde bulunulan zaman dilimi içerisinde eğitimden beklentileri ve ekonomide meydana gelen değişme ve gelişme süreci, eğitimi doğrudan etkilemektedir.

Doğru cevap E'dir.

Eğitimin maliyeti kavramının daha iyi analiz edilebilmesi için eğitim harcamalarının özelliklerinin bilinmesi gerekmektedir. Eğitim harcamalarının özelliklerini şu başlıklar altında sıralamak olanaklıdır (Korkmaz, 2006, ss.100-101):

• İnsan gereksinimlerinin karşılanabilmesi için mal ve hizmetlerin kullanılması, tüketimdir.

• Eğitim bir gereksinimdir. Eğitim gereksiniminin karşılanması amacıyla yapılan harcamaların tümü, tüketim özelliği taşımaktadır.

• Eğitim kurumları tarafından sunulan eğitim hizmeti, uzun ömürlü bir hizmet özelliği göstermektedir. Yaşam boyu devam etme özelliği nedeniyle uzun dönemde eğitime yapılan harcamalar yatırım özelliği taşımaktadır.

• Devletler ve insanlar, gelecekte daha fazla bireysel ve toplumsal yarar sağlamak amacıyla eğitim hizmetleri için harcama yapmaktadırlar. Yapılan bu harcamalar, eğitimin yatırım özelliğini ön plana çıkarmaktadır.

Doğru cevap C'dir.

Ülkelerin eğitim harcamalarını etkileyen etmenler şöyle sıralanabilir (Korkmaz, 2006, ss.99-100):

• İletişim ve bilgi teknolojilerinde meydana gelen değişmeler

• Ülkelerin var olan hükümetlerinin belirlediği politikalar

• Toplum tarafından eğitime verilen önem

• Toplam eğitim maliyetlerinin artış hızı

• Ülkelerin ortalama ekonomik yaşam düzeyleri

• Yetişmiş insan gücüne duyulan gereksinim

• Eğitim kurumlarının coğrafi dağılımları

Doğru cevap B'dir.

Türkiye’de eğitim hizmetlerinde maliyetlerin karşılanabilmesi için gereksinim duyulan finansman kaynakları şunlardır (MEB, 2007, ss.206-207; Buluç, 2006, s.181):

• İl özel idarelerinin bütçelerinden ayrılan finansal kaynaklar

• Merkezi yönetim bütçesinden ayrılan finansal paylar

• Bütçeleştirilen gelirler kapsamında eğitime katkı payı gelirleri

• Yurtdışındaki ülkelerden ve uluslararası kuruluşlardan sağlanan burslar, krediler ve bağışlar

• Eğitim hizmetlerinin yürütülmesi için kişilerin ve kuruluşların bağışları

• Okul-aile birliklerinin gelirleri

Doğru cevap E'dir.

Ülkelerin Gayri Safi Milli Hâsılalarından (GSMH) eğitime ayırdıkları payın oranı, ülkelerin ekonomik açıdan gelişmişlik düzeylerine göre farklılık göstermektedir (Korkmaz, 2006, s.99). Gayri Safi Milli Hâsıla, bir yıl içerisinde bir ülkede üretilen mal ve hizmetlerin piyasa fiyatlarıyla toplam değerini ölçmek için kullanılmaktadır (Seyidoğlu, 1992, ss.286-287). Sözcük anlamı olarak Gayri Safi Milli Hâsıla, kesintisiz ulusal gelir anlamında kullanılmaktadır. Bu kavram, genel olarak, bir ülkenin bir yıl için geçerli olan gelirini ifade etmektedir.

Doğru cevap A'dır.

İnsanların ekonomik gereksinimlerinin kimi ortak özellikleri şöyle sıralanabilir:

• İnsanın gereksinimleri sonsuzdur.

• İnsanın gereksinimlerinin şiddeti birbirinden farklıdır.

• İnsanın gereksinimleri karşılandıkça şiddeti azalır.

• Başlangıçta zorunlu olmayan gereksinimler, zaman içerisinde zorunlu duruma gelebilir.

• Gereksinimlerle gereksinimleri karşılamaya yönelik olan mal ve hizmetler birbirinin yerine geçebilir.

İnsan gereksinimlerinin sınırsız, bu gereksinimleri karşılayan mal ve hizmetlerin sınırlı olması; ekonomi biliminde tercih yapma zorunluluğunu gündeme getirmiştir. Tercih, insan gereksinimlerini en iyi karşılayan mal ve hizmetlerin seçilmesi ve insan gereksinimlerinin karşılanmasını ifade etmektedir. Bu noktada sınırlı kabul edilen mal ve hizmetlerin arasından en iyi tercihin yapılması ve gereksinimleri karşılayan diğer alternatif mal ve hizmetlerin terk edilmesi, ekonomi biliminde alternatif maliyet (fırsat maliyeti) kavramıyla açıklanmaktadır. Yapılan tercih sonucunda vazgeçilen alternatiflerin değeri ya da bunun sonucu uğranılan kayıplara alternatif maliyet (fırsat maliyeti) adı verilmektedir.

İnsan gereksinimlerinin karşılanması amacıyla mal ve hizmetlerin oluşturulması çabalarının tümü üretimdir.

Belirli bir zaman dilimi içerisinde ekonomide yer alan üretim araçlarının birikimi amacıyla yapılan harcamalar, yatırım kapsamında incelenmektedir

Eğitim kurumları açısından maliyet, eğitim hizmetlerinin bir biriminin üretilmesi sürecinde kullanılan tüm girdilerin değerini ifade etmektedir

Toplumu oluşturan tüm kurumlar, bireylerin gereksinimlerini karşılamak amacıyla yapılandırılmışlardır.

Eğitim ve ekonomi biliminin ortak paydasını oluşturan bilim dalı, eğitim ekonomisidir. Eğitim ekonomisi, kendi kullandığı yöntemle eğitim kurumlarında meydana gelen sorunlara çözüm bulma amacı taşımaktadır.

Toplumsal kurum olan eğitim ve ekonomi, birbirini karşılıklı olarak etkiler.

Ekonominin içinde bulunulan zaman dilimi içerisinde eğitimden beklentileri ve ekonomide meydana gelen değişme ve gelişme süreci, eğitimi doğrudan etkilemektedir.

Eğitim hizmetlerinin toplum geneline fırsat eşitliği ilkesi göz önünde bulundurularak sunulması için ülkelerin var olan bütçelerine göre büyük miktarlarda harcama yapılmaktadır. Ülkelerin hemen hemen tümü, kimi durumlarda yaptıkları harcamaları artırabilmektedir. Ülkelerin eğitim harcamalarını etkileyen etmenler şöyle sıralanabilir (Korkmaz, 2006, ss.99-100): • İletişim ve bilgi teknolojilerinde meydana gelen değişmeler • Ülkelerin var olan hükümetlerinin belirlediği politikalar • Toplum tarafından eğitime verilen önem • Toplam eğitim maliyetlerinin artış hızı • Ülkelerin ortalama ekonomik yaşam düzeyleri • Yetişmiş insan gücüne duyulan gereksinim • Eğitim kurumlarının coğrafi dağılımları