EĞİTİM BİLİMİNE GİRİŞ - Deneme Sınavı - 15

Cumhuriyetin ilk yıllarında, halkın %10’u bile okuryazar değilken Atatürk’ün önderliğinde,Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile başlayan eğitim refor­munu desteklemek ve yaygınlaştırmak üzere yeni adımlar atılmış ve eğitimde çok önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Doğru cevap A'dır.

Felsefe ile bilimi birbirinden tümüyle ayırmak olanaksızdır ve her ikisi de birbiriyle sıkı bir ilişki içindedir. Tüm seçeneklerde felsefenin bilim ile ilişkisine yönelik ifadeler yer almaktadır. Bilim ve dinden tamamen bağımsız olması ifadesi bu ifadelerle çelişmektedir. Kaldı ki felsefe bilime dayalı bir düşünme sistemi olarak ortaya çıkmıştır. Bilimsel konulardan bağımsız olması söz konusu değildir.

Felsefeyi ortaya koyan ana görüşler incelendiğinde felsefenin insanın niteliğini, yaşadığımız dünyanın yapı ve işleyişini anlama çabası olduğu; gerçeği bulma ve öğretme yolunda bitmeyen bir derinleşme süreci olduğu; insanı iyiye, doğruya ve güzele yönelten bir düşünce biçimi olduğu görülecektir. Çağdaş felsefe; bilimsel yöntemle (gözlem ya da akıl yürütme yoluyla) çözülemeyen, bunun yanı sıra niteliği yönünden akılcı çözüm­lemeye elverişli olan sorunları da ele alıp irdeler. Bu bağlamda “bilim ve akıl ile çözülemeyen sorunlar” ifadesi diğer ifadeler ile çelişmektedir.

Felsefenin uğraş alanları Varlık Öğretisi (Ontology), Bilgi Öğretisi (Epistemology), Değer Öğretisi (Axiology) ve Mantık (Logic) şeklinde sıralanabilir. Varlık öğretisi ile ontoloji, bilgi öğretisi ile ise epistemoloji eş anlamlı olduğu için diğer seçenekler eksiktir.

Varlık Öğretisi yani ontoloji kavramını ilk kez ortaya atan eski Yunan filozofu Aristotelestir (M.Ö. 384-322). Aristoteles buna “ilk felsefe” adını vermiştir. Bu öğreti, mutlak gerçeğin doğasını inceler ve varlıkların kökeni, ruh ve maddenin nitelikleri, evrende olup bitenlerin amaç ve bütünlüğü, doğa yasalarının varlık nedeni gibi sorulara yanıt arar.

Ülkücülük: Bir ülküyle belirlenmiş olan ve bu ülküye çıkar gütmeden bağlı kalan yaşama biçimi ve dünya görüşü.

Gerçekçilik: Gerçeğin, salt ve algıdan bağımsız olarak var olduğunu savunan felsefi görüş.

Yararcılık: Doğruluğu ve gerçekliği tek yanlı olarak, yalnızca eylemlerin sonuçları ve başarılarına göre değerlendiren felsefe öğretisi.

Varoluşçuluk: Özgürlüğü temel alan insanın varoluşunu ve insanın kendini gerçekleştirmesi sorunlarını irdeleyen çağdaş bir felsefe akımı.

Yararcılık (Pragmatism): Alanyazında deneyselcilik (experimentalism) ya da işlevselcilik (functionalism) gibi adlarla da anılan geleneksel deneyci (empiric), İngiliz düşünce sistemine bağlı bir Amerikan felsefesidir.

“İnsan, ruhsal bir nesnedir ve yaşamdaki başlıca amacı kendi doğasını anlatmak, göstermektir.” ifadesi ülkücülük ile ilintilidir. Diğer seçeneklerde yararcılık felsefesini oluşturan ögeler yer almaktadır. Yararcılık felsefesini oluşturan ögeler beş noktada toplanabilir: 1. Gerçeklik, durağan değil sürekli değişme içindedir. 2. Değerler evrensel değil görecelidir. 3. İnsan biyolojik ve sosyal işlevleri olan bir yaratıktır. 4. Özgürlüğü ve çoğulcu katılımı içeren demokrasi, bir yaşam düzeni olarak önemlidir. 5. Tüm etkinliklerimizde eleştirel düşünme ile sorun çözmeye yönelik zekâ büyük yer tutmalıdır.

Tüm seçeneklerde Daimicilik görüşünün temel ilkeleri yer almaktadır. “Eğitim ve öğretim, öğrencilerin yaşantı ve etkinliklerine dayandırılmalı, öğrenci odaklı olmalıdır.” ilkesi ise İlerlemecilik akımının temel ilkeleri arasında gösterilebilir.

Özellikle 17., 18. ve 19. yüzyıllarda “iskolastik düşünce”, eğitim sistemlerine egemen olmuştur. Diğer seçenekler ise Türk Ulusal Eğitiminin felsefi temelleri altında değerlendirilebilir. Şöyle ki Ziya Gökalp’in düşünceleri ve benzer düşünceler sonrasında ortaya konan ve “milli terbiye” ya da “halkçılık” olarak adlandırılan görüş, Cumhuriyet eğitimini en çok etkileyen görüş olmuştur. Bunun yanı sıra Cumhuriyet döneminin başlangıcında, ayrıca “ asri terbiye” (yüzyılın eğitimi), “bireyci görüş” gibi düşünce akımlarının etkisinden de söz edilebilir.

Cumhuriyet öncesinde, düşünce ve siyaset alanına en önemli etki Ziya Gökalp’ten (1875-1924) gelmiştir. Ona göre eğitim, psikolojik olmaktan çok sosyolojiktir. Birey, sosyal ve doğal çevre için yetiştirilmelidir. Sosyal çevreye hazırlık kültürel eğitimle, doğal çevreye hazırlık ise bilim ve teknoloji eğitimiyle kazanılır. “Öğretmenin söyledikleri, kitapların yazdıkları kesin olarak doğru kabul edilir” gibi ifadeler ise daha önceki dönemlere ait bir görüştür.

Değer Öğretisi - Epistemology

Pragmatism

Existentialism

Okul, yaşama hazırlık yeri olmaktan çok gerçek yaşamın kendisi olmalıdır.
Eğitimin bir görevi de öğrencinin içinde yaşadığı topluma etkin biçimde
katılmasını sağlamaktır.

Esasicilik

Aristoteles

Değer

Öğrenmede kalıcılığı sağlamak için de uygulama çalışmaları yapmak zorunludur.

Öğretim Birliği