E-PERAKENDECİLİK

Web tabanlı mağazalar tasarlamak, pazarlama, bilgi teknolojisi, insan ve bilgi teknolojisi etkileşimi gibi çeşitli alanları içeren çok disiplinli bir çabadır. Böyle bir çabanın ilgi çekici yanı, bu alanların geleneksel olarak farklı hedefler ve başarı kriterlerini gerekli kılmasıdır.

Web'in müşteriler ile doğrudan ilişkili sağladığı avantaj ve fırsatlar; müşterilere hızlı geri bildirimler sağlayabilme, web müşterilerine özel paketler sunma, basılabilir ya da basılamaz nitelikte sanal kuponlar gönderebilme ve coğrafi bakımdan dağınık yerlerdeki pek çok müşteriye ulaşabilmek sayılabilir. Müşteri ile ilgili detaylı bilgi edinmek gibi bir avantajdan söz edilmemektedir.

E-perakendecilik, internet aracılığıyla alıcılara çeşitli mal ve hizmetleri sağlayan firmaların bulunduğu dinamik, karmaşık ve rekabetçi sektör olarak ifade edilmektedir.

E-mağaza tasarımı açısından etkili olan kavramlar değerlendirildiğinde, gezinme, etkileşim ve web atmosferi unsurları ifade edilmektedir. Gezinme, diğer kavramlardan etkilenmeyen ancak diğer iki kavramı etkileme özelliği olması nedeniyle sistemin temelini oluşturmaktadır. Böylelikle bir e-mağaza tasarımında temel olarak görülen bir unsur niteliğindedir.

Klasik mağazacılıkta, mağaza çevresi üç temel bileşen kapsamında ele alınmaktadır. Söz konusu bileşenler mağaza imajı, mağaza tasarımı (atmosferi) ve mağaza sahnesi (görsellik) olarak ifade edilebilir.

Sanal mağaza düzen ve tasarımı üç tür düzen unsurunu içermektedir. Bunlar, ağaç ya da merkez, boru hattı ve patika (rehber yol) şeklinde kurulabilir. Ağaç düzeni genellikle diğerine (klasik mağazacılıkta ızgara türü) paralel çalışan ekranların ve uzun koridorların dikdörtgen şeklinde bir düzenlemesidir.

Deneyim ekonomisi, hatırlanabilir deneyimler yaratmak olarak tanımlanmaktadır. Deneyimin en önemli rolü, türü ne olursa olsun işletmelerin ürünlerinin farklılaştırılmasına yönelik bir rekabet aracı niteliğinde olmasıdır.

E-perakendecilik açısından deneyim ekonomisinin dört bileşeni, çevre, eğitim, kaçış ve eğlence olarak ifade edilmektedir. Kaçış: Bir bireyin, günlük rutininde değişiklik arama arzusunu kapsamaktadır.

Mağaza imajı, müşterilerin mağazayı nasıl algıladığıyla ilgili olsa da mağaza atmosferi, perakende mağazalarının hedef müşterilere ne tür bir mesaj vermeyi hedeflediğiyle ilgilidir. Bu görüşe göre, mağaza imajı ve mağaza atmosferinin bir yandan hem çok benzer terimler hem de diğer yandan çok farklı olduğunu iddia etmek mümkündür. Mağaza atmosferi, bir imaj oluşturmak ve bu imajın sürdürülmesini sağlamak için kullanılan çeşitli niteliklerin bir kombinasyonudur. Kalite, fiyat ve ürün yelpazesi ise mağaza imajının bileşenlerinden biridir.

Web sitelerinde farklı medya kanallarını kullanarak insanların iletişime geçmelerini sağlayan ve web arayüzünde saklanmış işaretlere sosyal tasarım adı verilir.

Web sitesi yoluyla sağlanan bilgilere içerik tasarımı adı verilir.

Web sitelerinde müşteriye ilk izlenimi sağlayan düzen ve renklere görsel tasarım adı verilir.

Dağıtım, E-perakendeciliğe yönelik pazarlama karmasında yer almaz

Duygusal durum S-O-R modelinde uyarıcı içinde değil organizma içinde yer alır.

Etkinlikler klasik mağaza çevresinde mağaza atmosferinde değil, mağaza sahnesi kapsamında değerlendirilir.

Boru hattı düzenleme, E-Mağaza çevresi çerçevesinde sanal düzen ve tasarım kapsamında yer alır.

Arka plan rengi, E-Mağaza çerçevesinde sanal atmosfer kapsamında yer alır.

Animasyon teknikleri, E-Mağaza çerçevesinde sanal sahne kapsamında değerlendirilir.

İmaj, E-perakendecilik deneyim ekonomisi bileşenlerinden biri değildir.

Web’in sağladığı avantajlar ve fırsatlar; • Perakendeci işletmelerin sanal ortamlarda da olduğunu göstermek • Mağaza bazlı perakendeciler için tamamlayıcı olması • Elektronik perakendecileri için başlıca kazanç kaynağı oluşturması • Perakendecilerin imajını güçlendirmesi ve zenginleştirmesi • Coğrafi bakımdan dağınık yerlerde bulunan tüketicilere de ulaşabilmek • Uluslararası pazarlarında fırsatlarından yararlanabilmek • Tüketicilerin çeşitli konulardaki soru, şikâyet, destek vb. ihtiyaçlarına dönük bilgi sağlayabilmek • Yeni ürünlerle ilgili pazarlama iletişimlerini gerçekleştirme, ürün ve hizmetlere ilişkin ayrıntılı bilgi verebilme • E-posta, canlı bağlantı ve diğer sosyal medya kanalları aracılığıyla müşteri hizmeti sunma • Tüketicilerin istedikleri konulara uygun, tıklamalara olanak vererek daha fazla kişiselleştirme sağlama • Maliyet tasarrufu oluşturma • Müşterilere hızlı geri bildirimler sağlayabilme • Web müşterilerine özel paketler sunma, basılabilir ya da basılamaz nitelikte sanal kuponlar gönderebilme • Perakendeci işletmede açık iş pozisyonlarını duyurmak • Potansiyel yatırımcılara, franchisee’lere ve medyaya bilgi vermek • Toplumsal duyarlılık projelerine katkı sağlayabilmek