DÜNYA MUTFAKLARI II

Hindistan, Çin, Avrupa ve Endonezya’dan gelen göçmenlerin kendi kültürel geleneklerini de yanlarında getirmeleri nedeniyle sıklıkla “gökkuşağı mutfağı” ya da “füzyon mutfağı olarak isimlendirilmekte olan mutfak Güney Afrika mutfağıdır. Doğru yanıt C'dir.

Afrika kıtası, çöl alanların ve ekvatoral alanların geniş yer tutması sebebiyle geç tanınan bir kıtadır. Bu özelliğinden dolayı Karanlık Kıta olarak da bilinmektedir. Ayrıca kıtada yaşayan insanların büyük çoğunluğunun renginden dolayı da bu ad kullanılmaktadır. Elektrik enerjisi kullanımı ile ilgili bir ayrıntı bulunmamaktadır. Doğru yanıt C'dir.

Afro-Amerikan yemeklerinin kökenlerinin aslında Amerika topraklarından çok Afrika’nın tepe ve kıyılarına dayandığı bilinmektedir. Amerikan ve Afrika mutfağı arasındaki ilişkinin gözlemlendiği bir yemek Dongo Dongo’dur. Dongo Dongo, Doğu Afrika orijinli yemektir. Ancak bu yemeğin Güney Amerika imzası taşıdığı da bilinmektedir. Doğru yanıt C'dir.

Geleneksel Afrika mutfaklarının çoğunda, mısır ya da pirinç gibi yiyecek maddeleri genellikle et yada balık sosu yada palmiye yağıyla karıştırılırdı. Doğru yanıt E'dir.

Kuzey Afrika’daki en popüler içecek, misafirperverlik ve arkadaşlık göstergesi olarak servis edilen nane çayıdır.

Berbere, Etiyopya’da kullanılan kırmızı biber baharat ezmesi macunudur. Doğru yanıt C'dir.

Tagine, geleneksel Kuzey Afrika yemeklerini pişirmek için kullanılan malzemedir. Yemek servisinde de kullanılabilen derin olmayan bir alt kısmı vardır. Huni şeklindeki üst kısmının tepesine yakın bir yerinde delik bulunmaktadır. Bu, yemek pişerken buhar çıkışına izin vermektedir. Doğru yanıt D'dir.

Afrika'da bulunan farklı inanç grupları yeme-içme ritüellerinde etkili olmuşlardır. Seçeneklerde sıralanan tüm grupların farklı ritüelleri ve kutlama günleri mevcuttur. Doğru yanıt E'dir.

Tipik Kuzey Afrika öğünleri, kahvaltı bile, çorba ile başlamaktadır. Çorbalar, büyük kasaba ve şehirlerin caddelerinde sabahın erken saatlerinde kahvaltılık olarak satılmaktadır. Et suyuna sebze çorbası, mercimek ve bakla çorbası bulmak mümkündür. Ekmek genellikle öğünlere eşlik etmektedir. Doğru yanıt E'dir.

Üzümlü sarı pilava sarı rengini içine konulan zerdeçal veriri. Doğru yanıt B'dir.

Kıtadaki sömürgecilik hareketleri kıtanın çok farklı kültürlere ev sahipliği yapmasına ve o kültürlere ait gelenek-görenek ve yiyeceklerin kıta insanları tarafından kendi kültürleriyle birleştirilmesine sebep olmuştur. Köle ticaretiyle birlikte de Afrika mutfak kültürü dünyanın farklı ülkelerine taşınmıştır. Afrika, birçok bitkinin, özellikle de tahıl türlerinin, evcilleştirildiği bir anakaradır. Doğru cevap A'dır.

Afrika, insanların ilk yerleştiği kıtalardan biri olarak değerlendirilmektedir. İlk insana bugünkü Tanzanya, Kenya ve Etiyopya’da rastlandığı antropologlar tarafından bildirilmektedir. Afrika adı, Kartaca’ya ilk defa ayak basan Romalılarca “Afri” veya “Africani” denilen oymakların adından esinlenerek verilmiştir. Bu adın bu ülkeye “Pön” savaşları sırasında verildiği bilinmektedir. Doğru cevap B'dir.

Afrika’daki en eski bitkisel evcilleştirmeye ilişkin bulgulara Sahra’nın iki bölgesinde rastlanmıştır. Birisi Mısır’ın batısındaki Nabta Playa’dır. Burada bir darı türüne ait 8100 yıllık tohumlar bulunmuştur. Diğer bölge ise 6850 ile 5350 yıl önce tahıl izlerine rastlanılan Ahaggar’dır. Doğru cevap C'dir.

Sömürgecilerin mirasının, günümüz Afrika mutfağı için büyük bir katkı sağladığı açıktır. Örneğin; pirinç Senegal mutfağının vazgeçilmez bir parçasıdır. Yaklaşık 1870’den 1930’lu yıllara kadar Fransızlar Senegal’deki tarım arazilerinin yarısından fazlasını yerfıstığı yetiştirmeye tahsis etmiştir. Bu sırada Hindistan ve Çin’de de yine Fransızlar pirinç üretimine başlamış ve Bağımsız Senegal Hükümeti’ne pirinç ithalatı nedeniyle yüklü faturalar çıkarmıştır. Her ne kadar Senegal’de darı ve sorgum gibi yerli tahıl üretimi arttırılmaya çalışılsa da pirincin yerli tahıllara göre daha kolay pişmesi sebebiyle pirinç ülkede temel gıda ürünlerinden biri haline gelmiştir. Doğru cevap D'dir.

Kuzey Afrika mutfağı ve beslenme alışkanlıkları geçen 10 yüzyılın tarihi olaylarından etkilenmiştir. Fenikeliler, sosisi getirenler olarak bilinirken irmik Kartacalılar tarafından tanıştırılmıştır. Berberiler kuskusu Kuzey Afrika’ya getirmişlerdir. Araplar safran, tarçın, zencefil ve karanfil gibi geniş bir baharat yelpazesini tanıştırmışlardır. Osmanlı Türkleri ise tatlı hamur işleri ve diğer fırın ürünlerini getirmişlerdir. Berberiler ve Mısırlı Hıristiyanlar gibi bazı etnik gruplar, yerel yiyecek geleneklerini etkileyerek Kuzey Afrika’daki yiyeceklerin tarihi evriminde yer almışlardır. Ancak batılı beslenme alışkanlıkları Kuzey Afrika’nın çoğunda etkisini sürdürmektedir. Bu etkiden dolayı son 50 yılda pizza, hamburger, gazlı içecekler gibi besinlerin, Kuzey Afrika’nın birçok yerinde yavaş yavaş yayıldığı gözlemlenmektedir. Doğru cevap E'dir.

Dünya ekonomisinde en düşük kişi başına geliri olan ülkelerin birçoğu Afrika bölgesinde bulunmaktadır ve bu kıta dünyanın en yoksul kıtası olarak değerlendirilmektedir. Dolayısıyla Afrikalı hükümetler için ekonomik büyüme ve bağımsızlık temel konudur. Bu, toplumların vatandaşlarına ekonomik adaleti sağlamak hayatta kalabilmek için bir zorunluluktur (Brown, 1998: 237). Ulusal gelirin %70’i tarımdan elde edilmektedir. Okumayazma bilmeyenler çoğunlukta olup nüfus içindeki oranı %90’dır. Nüfusun %53’u animist, %26’sı Müslüman ve %20’si Hıristiyan’dır. Doğru cevap A'dır.

Kuzey Afrika mutfağı; Fas, Cezayir, Libya, Tunus, Moritanya ve Mısır gibi kuzey ülkeleri, Fransız, İspanyol ve Arap etkilerinin bir kombinasyonu olan Akdeniz mutfağına benzer pişirme teknikleri ve tatlara sahiptir. Kuzey Afrika’ya 1. yüzyılda Fenikeliler sosisi getirmiş, Kartacalılar ise buğday ve irmiği tanıtmıştır. Berberiler, kuskusu temel beslenme malzemelerinden biri haline getirmişlerdir. 7. yüzyılda Araplar safran, Hindistan cevizi, tarçın, zencefil ve karanfil gibi baharatlarla tanıştırmıştır. Osmanlı Türkleri ise tatlı hamur işleri ve diğer unlu mamulleri getirmiştir. Kuzey Afrika bölgesel mutfağı, baharat çeşitliliğiyle fark edilmektedir. Kuzey Afrika’da insanların çoğunluğu, Kuran’daki beslenme kurallarına uyan Müslümanlardır. Domuz eti yasaklanırken alternatif et çeşitleri, kümes hayvanları ve deniz ürünleri, bitki, baharat ve soslarla lezzetlendirilen yemekler bulunmaktadır. Alkol yasaktır, kahve ve çay ise önemli birer sosyal etkinlik olarak değerlendirilmektedir. Genellikle erkekler kahvelerde toplanarak küçük fincanlarda kakuleli kahve içerler. Doğru cevap B'dir.

Peri peri, güney Afrika mutfağında kullanılmaktadır. Peri peri Afrika’nın en acı Şili biberidir. Sığır eti, deniz ürünleri, tavuk, sebze ya da yumurta yemeklerinde çeşni yada marine malzemesi olarak kullanılmaktadır. Güney Afrika mutfağı, uluslararası seviyede tanınmıştır. Güney Afrika mutfağında farklı lezzetlerde Afrika yemekleri mevcuttur. Otantik bir Güney Afrika yemeği, papa (sorgum ve mısır unundan yapılan katı bir püre), çok iyi haşlanmış kırmızı ya da beyaz et ve morogo’dan (acı yerel baharat karışımlı bir sebze) oluşmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yer fıstığı çorbası Orta Afrika’nın en popüler sokak yiyeceğidir. Yüzlerce çeşidi bulunmaktadır. Yer fıstığı çorbasının standart versiyonu; fıstık ezmesi, sebze ya da tavuk suyu, salça, soğan, toz biber, bamya, yer elması, zencefil ve sarımsak ile yapılmaktadır. Bazı versiyonları, keçi ya da tavuk gibi et çeşitlerini içermektedir. Bu yemek çoğunlukla chapatis olarak isimlendirilen su, tuz, sebze yağı ve unla yapılan kızartılmış yassı ekmekle yenilmektedir. Doğru cevap D'dir.

Afrika Mutfağı ile ilgili bilinenlerin büyük çoğunluğu Eski Mısırlıların kültürüne aittir. Mısır’daki temel gıda ürünleri ise darı ve emmer ismindeki bir buğday türüdür. Çamfıstığı, fındık, badem, fıstık ve ceviz gibi kuruyemiş yetiştirilmektedir. Elma, kayısı, üzüm, kavun, ayva, incir ve nar bu verimli topraklarda üretilmektedir. Mısır’a ait birçok ulusal yemek bulunmaktadır. Koushari (mercimek, makarna, pirinç ve nohuttan yapılmaktadır), kofta ve kebap en popüler olanlarıdır. Ful (fasulye ezmesi), tahini (susam ezmesi) ve aish baladi (pideye benzer bir ekmek) genellikle yemeklere eşlik etmektedir. Ekmek Afrika mutfağı için o kadar önemlidir ki bazı ülkelerde ekmek yapımı için çok fazla emek sarf edilmektedir. Örneğin; Etiyopya ekmeğinin yapılması için üç gün gerekmektedir. Yine Mısır kayıtlarında ekmeğin otuzdan fazla farklı şeklinin yapıldığı belirtilmektedir. Tatlı çörekler; bal, hurma ve diğer meyveler, baharatlar ve kuruyemişler hamurla karıştırılarak hazırlanmakta ve hayvan ve kuş şekillerine getirildikten sonra fırında pişirilmektedir. Doğru cevap E'dir.