Afrika Mutfağı

Bölgedeki en dikkat çekici meyve maymun ekmeği meyvesidir. 

Kuzey, güney, batı, doğu ve orta olmak üzere bölümlere ayrılarak incelenen mutfak kültürü içinde en tanınmış mutfak, Güney Afrika mutfağıdır. Farklı kültürlerin tek potada eridiği bir mutfaktır. Kırmızı et, özellikle de geyik eti, tüketimi oldukça yaygındır. Ayrıca dünyada en fazla keçi nüfusuna sahip olan yer şeklinde değerlendirilmekte, keçi sütü ve süt ürünleri tercih edilmektedir. 

Afrika, insanların ilk yerleştiği kıtalardan biri olarak değerlendirilmektedir. İlk insana bugünkü Tanzanya, Kenya ve Etiyopya’da rastlandığı antropologlar tarafından bildirilmektedir (Hazar, 2011: 10). 

Afrika adı, Kartaca’ya ilk defa ayak basan Romalılarca “Afri” veya “Africani” denilen oymakların adından esinlenerek verilmiştir. Bu adın bu ülkeye “Pön” savaşları sırasında verildiği bilinmektedir (http://www.cografya.gen.tr/egitim/kitalar/afrika.htm). 

Bunun nedeni, ikinci dünya savaşında çeşitli Avrupa devletleri arasındaki savaşlar ve ulusların özgürlüğü düşüncesiyle tanışarak ülkelerine dönmeleri veya Avrupa’da eğitim görmüş kişilerin ülkelerine dönerek özgürlük bilincini geliştirmeleridir. Bu da Afrika’daki sömürgeciliğin sonu olarak değerlendirilmektedir (http://www.nuveforum.net/744-bolgelere-gore-tarih/19033-genel-afrika-tarihi/).

Kıtada ekonomik açıdan en gelişmiş ülke Güney Afrika’dır (Nenes, 2009: 504). 

Sömürgecilerin mirasının, günümüz Afrika mutfağı için büyük bir katkı sağladığı açıktır. Örneğin; pirinç Senegal mutfağının vazgeçilmez bir parçasıdır.

Afrika, Asya’dan sonra dünyanın en kalabalık (Ridge, 2008: 70) ve ikinci büyük kara kütlesidir (Jones, 2009: 57).

Okuma-yazma bilmeyenler çoğunlukta olup nüfus içindeki oranı %90’dır. 

Nüfusun %53’u animist, %26’sı Müslüman ve %20’si Hıristiyan’dır (http://www.nuveforum.net/744-bolgelere-gore-tarih/19033-genel-afrika-tarihi/).

Afrika’da tropik iklim hakimdir. Tropik iklim ekolojik bölgeler itibarıyla farklılık arz etse de ortak bazı özellikler göstermektedir. Tropik alanlarda deniz kıyısında sıcaklık ve güneşlenme zamanı yıl boyunca çok yüksek seyreder.

Siyasi nedenlerle, Afrika ülkeleri arasındaki sınırlar diğer kıtalardaki ülkelerin sınırlarına kıyasla doğal sınırlar daha az dikkate alınarak oluşturulmuştur. Tüm bunların sonucunda birim alana düşen ülke sayısı bakımından Afrika, Avrupa‘dan sonra en fazla ülke barındıran kıtadır. 

Afrika’yı diğer kıtalardan ayıran en önemli özelliklerden birisi kıtanın yüzey alanının önemli bir kısmının çöllerden oluşmasıdır. Kıtanın toplam alanının yarısından fazlası (%61.52) çöllerle kaplıdır.

Sahra Çölü yaklaşık 9 milyon kilometre kare genişliğiyle Afrika kıtasının yüzey alanının %30’unu kaplamakta ve Kuzey Afrika’nın çok büyük kısmını içine almaktadır. 

Kuzey Afrika mutfağı; Fas, Cezayir, Libya, Tunus, Moritanya ve Mısır gibi kuzey ülkeleri, Fransız, İspanyol ve Arap etkilerinin bir kombinasyonu olan Akdeniz mutfağına benzer pişirme teknikleri ve tatlara sahiptir (Jones, 2009: 57). 

Güney Afrika’nın en sıra dışı eti, Biltong olarak isimlendirilen baharatlı bir pastırma çeşididir. 

Güney Afrika mutfağı; Hindistan, Çin, Avrupa ve Endonezya’dan gelen göçmenlerin kendi kültürel geleneklerini de yanlarında getirmeleri nedeniyle sıklıkla “gökkuşağı mutfağı” ya da “füzyon mutfağı olarak isimlendirilmektedir. 

Afrika’dan batı yarımküreye yapılan köle ticareti ile ortaya çıkan ve Afro-Amerikan olarak adlandırılan nüfus, bu hareketlilik sonucunda yeni bir mutfak kültürünün oluşumuna sebep olmuştur. Afro-Amerikan mutfak kültürü aracılığıyla kuskusun Amerika’ya geçişi gerçekleşmiştir. 

Afrika Mutfağı ile ilgili bilinenlerin büyük çoğunluğu Eski Mısırlıların kültürüne aittir (Kılınç ve Kılınç, 2013: 294). 

Amerikan ve Afrika mutfağı arasındaki ilişkinin gözlemlendiği bir yemek DongoDongo’dur. DongoDongo, Doğu Afrika orijinli yemektir. Ancak bu yemeğin Güney Amerika imzası taşıdığı da bilinmektedir (Fitzpatrick, 2013: 36). 

Koushari mercimek, makarna, pirinç ve nohuttan yapılmaktadır.

Yer fıstığı çorbası Orta Afrika’nın en popüler sokak yiyeceğidir. 

Yer fıstığı çorbasının standart versiyonu; fıstık ezmesi, sebze ya da tavuk suyu, salça, soğan, toz biber, bamya, yer elması, zencefil ve sarımsak ile yapılmaktadır. 

Afrika ülkelerindeki büyük şehir ve küçük kasabalarda binlerce sokak satıcısı bulunmaktadır. Sokak satıcıları tarafından satılan en popüler yiyecekler; şiş kebap ve Tunus muz atıştırmalıklarıdır. Yer fıstığı çorbası Orta Afrika’nın en popüler sokak yiyeceğidir. Kuzey Afrika sokak yiyecekleri; kefta ve bulgur pilaf’tır. Tanzanya usulü körili balık ise, bir Doğu Afrika sokak yiyeceğidir. Etiyopya’nın ulusal yemeği olan dorowat, başkentte birçok sokak satıcısı tarafından satılmaktadır. Yiyecek satıcıları, özellikle öğle yemeği süresince en kalabalık yerlerde görülmektedir. 

Bahçe yumurtaları (garden eggs): Yeşil kabuklu küçük Afrika patlıcanı için kullanılan terimdir.

Tagine, geleneksel Kuzey Afrika yemeklerini hem pişirmek hem de servis etmek için kullanılan bir malzemedir. Yiyeceklerin, özellikle et ve sebzelerin, besin değerini kaybetmeden pişirilmesine olanak sağlamaktadır.