DÜNYA MUTFAKLARI II - Deneme Sınavı - 14

İsrailliler et ile sütü birlikte tüketmezler. Bu geleneğin nedeni ise ahlaki değerlerdir.

Genel bir yaklaşımla Orta Doğu ülkelerinin benzer tarihî geçmişe sahip olduğunu söylemek mümkündür. Dicle ve Fırat nehirlerinin etrafında bulunan verimli topraklar, Asya ve Avrupa’nın ticaretinde geçiş noktası olması, ilk kavimlerin burada yaşaması ve uzun süre farklı devletlerin istila ve yönetimi altında kalması nedeniyle hemen her Orta Doğu ülkesi tarihi açısından benzer özellikler taşır. Doğru cevap C'dir.

Arap tarihçiler ve bazı araştırmacılara göre Filistin topraklarının bilinen ilk yerleşimcileri Amalika kavmidir. 629 yılında Bizans Devleti ile İslam orduları arasında Mute Savaşı yapılmıştır. Haçlı seferlerinin ardından başlayan ve yaklaşık iki asır süren Memlük hâkimiyetinden sonra Filistin, Yavuz Sultan Selim döneminde Mercidabık Savaşı ile (24 Ağustos 1516) Osmanlı İmparatorluğu’nun himayesi altına geçmiştir. Bölgenin tamamının fethi ise Kanuni Sultan Süleyman zamanında gerçekleşmiştir. .Doğru cevap D'dir.

İsrail, Yahudilerin 19. yüzyılın ikinci yarısında devlet kurma çalışmalarına başlamasıyla ortaya çıkmış bir devlettir. 1848’de İngiliz hükümeti bir genelgeyle Filistin’deki konsoloslarını, Yahudilerin himayesine vermiştir. Siyonistler, devlet olabilmeleri için bir tarım sınıfına ihtiyaçları olduğunu fark etmişlerdir. Bu dönemde Rusya’da Yahudilere karşı -özellikle çiftçi Yahudileri içeren- pogromlar ismiyle bilinen bir dizi katliam yapılmıştır. Katliamlara maruz çiftçi Yahudilere, Siyonistler tarafından ülkeyi terk edip Filistin’e yerleşmeleri teklif edilmiştir. 1870 yılından itibaren çiftçi Yahudiler Filistin toprakları üzerinde tarımsal yerleşme merkezleri kurmaya başlamışlardır. Doğru cevap A'dır.

Irak'ta çok sayıda göl bulunmasına rağmen, tam bir göl özelliğini sergilemezler. Basra Körfezine yakın göllerin çoğu sazlarla kaplı olup bataklık niteliğindedir. Doğru cevap D'dir.

Buğday, ekmeğin vazgeçilmez olduğu bu bölgenin temel ham maddesidir. Buğday kadar olmasa da pirinç de bölgenin beslenme alışkanlıklarında önemli bir yere sahiptir . Sebzelerden ana yemek veya turşu olarak sıklıkla yararlanılır. Doğru cevap D'dir.

Bahreyn çölle kaplı bir ülke olduğundan kullanılabilir gıdalar daha çok hayvansal ürün ağırlıklıdır. Deve özellikle sütü ve özel günlerde etinden yararlanılan bir hayvan olarak dikkat çekmektedir. Bunun yanında deniz ürünlerinden olan uskumru, karides, yengeç ve ıstakozdan geniş alanda yararlanılmaktadır. Doğru cevap B'dir.

İsrailliler et ile sütü birlikte tüketmezler. Bu geleneğin nedeni ise ahlaki değerlerdir. Geleneksel ahlak değerlerine göre uyguladıkları bu disiplin aslında sağlık açısından da önemlidir. Çünkü sütün hazmı çok zor ve uzundur. Doğru cevap C'dir.

“Bezar”; kimyon, rezene, tarçın ve diğer baharatlardan oluşan popüler bir baharat karışımıdır. Doğru cevap D'dir.

Cuma gecesi başlayarak cumartesi gecesi sona eren ve tatil günü olarak belirlenen Yahudi Şabat günü sunulan “Cholent” yemeği geleneksel bir güveçtir. Cholent’in türleri, farklı Yahudi etnik grupların özelliklerini yansıtmaktadır. Örneğin; Faslı Yahudiler sığır eti, baharatlar, nohut ve patates kullanırken, Sefarad Yahudileri ise fasulye, et, patates, yumurtayı tercih etmektedir.

Zahter, kekik türünden ancak kekikten çok daha aromalı ve lezzetli bir bitkidir. Tazesi salata malzemesi; tozu susam unu ve zeytinyağı ile karıştırılınca kahvaltı malzemesi, kurusu ise “zahterli pide” malzemesi şeklinde tüketilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Orta Doğu ülkelerinden Bahreyn, 10. yüzyıla kadar İslam devletine bağlı kalmış daha sonra Karmatilerin eline geçmiştir. Ancak halk başkaldırarak 1058 yılında bu yönetime son vermiştir. Bundan sonra ülkeye sırasıyla Uyuniler, Salgurlular, Tabeler ve Cebriler hakim olmuştur. Ülke, 1521 - 1602 yılları arasında Portekiz işgali altında kalmıştır. Portekizli işgalciler 1602’de İran ordusu tarafından ülkeden çıkarılmıştır. 1783’te el-Halife ailesi ülkeyi kontrolü altına almıştır. Sonrasında Osmanlı hâkimiyeti altına giren Bahreyn, 1913’te Londra’da imzalanan bir anlaşmayla bağımsızlığının tanınmasını sağlamıştır. Ancak İngilizler bu anlaşmadan sonra Bahreyn’le daha yakından ilgilenmeye başlamış ve burayı kendi himayelerine almıştır. Doğru cevap B’dir.

Ürdün toprakları önce İslam devletine katılmış ancak 12. yüzyılda bir süre Haçlıların işgali altında kalmıştır. 1187’de Haçlılardan kurtarıldıktan sonra sırasıyla Eyyubilerin, Fatimilerin ve Memlüklerin elinde geçmiş ve 1517’de Osmanlı Sultanı Yavuz Sultan Selim tarafından alınarak Osmanlı topraklarına katılmıştır. 1831 - 1840 yılları arasında Mısır’da Osmanlıya başkaldıran Mehmet Ali Paşa’nın hâkimiyetine geçmiştir. 1917 İngilizler işgal etmiş ancak 1946 Londra anlaşması gereğince Ürdün’ün bağımsızlığı tanınmıştır. Doğru cevap D’dir.

Irak coğrafi açıdan dört bölgeye ayrılmaktadır. Bunlar, kuzey ve kuzeydoğuyu kaplayan dağlık bölge, bu bölgenin güneyinde yer alan Basra Körfezi kıyısındaki bataklıklar, güney ve batıdaki çöllerle sınırlanmış olan Mezopotamya arazisi ve Ürdün, Suudi Arabistan, Güney Suriye sınırlarına yakın bölgelerden başlayarak komşu ülkelerin içlerine doğru uzanan çöllerdir. Doğru cevap C’dir.

Birleşik Arap Emirlikleri mutfağı, Lübnan ve İran mutfağından etkilenmiştir. Arap ekmekleri, salata ve turşu Lübnan mutfağıyla benzer özellikler taşır. Baharatlı pirinç yemekleri ise İran mutfağından esinlenmiştir. Pirinç, ekmek çeşitleri, her türlü taze ve kurutulmuş deniz ürünleri sıklıkla tüketilmektedir. Kuzu ve koyun eti, sığır ve keçi etinden daha fazla tercih edilmektedir. Domuz eti Müslümanlara yasak olduğundan menülerinde yer almamaktadır. Koyun ve keçi süt ürünleri, balık ve diğer deniz ürünleri, patlıcan, kabak, salatalık, domates, lahana, konserve zeytin, mango, narenciye, kavun, kuruyemiş (badem, çam fıstığı), ithal meyveler tercih edilen gıda maddeleridir. Doğru cevap D’dir.

Suriye’nin en ünlü yemekleri şunlardır: Kibbeh; Et ve bulgur topları, Vişneli köfte, Shawarma; Döner, Markouk; Pide,  Waricheynab; Pirinçli ve etli sebze dolması (üzüm yaprağında), Cousa; Kabak dolması, karabij, batlawa, ma’moul, jorbilbil; Fındık, pekmez, tereyağı ile       zenginleştirilmiş (Halep ve Şam’a özel) tatlılar. Doğru cevap A’dır.

İsrailliler çok ekmek tüketirler. Kahvaltılarında ve yemeklerinde ekmeğin önemli bir yeri vardır. Beyaz undan, çavdar ve kepek unlarından çeşitli ekmekler yapılmaktadır. Cuma ve cumartesi günleri için özel baharatlı veya tatlı ekmekler hazırlanır. Bu ekmeklerin en geleneksel olanı “Khala” adı verilen, dört ayrı hamur parçasının örgü gibi sarılarak yapıldığı tuzlu ve tatlı olarak hazırlanabilen ekmektir. Doğru cevap E’dir.

Birleşik Arap Emirlikleri, deve sütü ve bu sütten yapılan ürünler üzerine kurulu bir mutfak kültürüne sahiptir. Ekmek, pirinç ve balık da bu mutfağın temel taşları arasındadır. Domuz hariç her et bu ülke mutfağında yer alır. Hindistan ve Avrupa mutfağının etkileri görülür. BAE mutfağında tavuk, kuzu, dana ve deve etleri yoğun olarak kullanılır. Etlere eşlik eden yoğurt ve labne gibi süt ürünleri yemeği tamamlar. Doğru cevap B’dir.

Ful Nabed “Bakla ve Sebze Çorbası” malzeme listesi şöyledir: Kuru bakla, Soğan, Sarımsak, Zeytinyağı, Kimyon, Toz kırmızıbiber, Defneyaprağı, Havuç, Domates, Sebze suyu, Maydanoz, Limon suyu, Nane yaprağı, Taze karabiber.

Tavuk yıkandıktan sonra derin bir tencereye konulur. Üzerine çıkacak kadar su ilave edilir. Suya tüm baharatlar ve tavuğun kokusunu almak için limonun kabuğu soyulup iri doğranıp defne yaprağı ile birlikte        atılır. Tencerenin ağzı alüminyum kâğıtla sıkıca kapatılarak kaynamaya bırakılır. İyice haşlanan tavuk tencereden çıkarılarak bir fırın tepsisine yerleştirilir. Üzerine bir parça tereyağı ile yağlayıp kimyon serpilir. Daha sonra önceden kızdırılmış fırında tavuk kahverengi bir renk alıncaya kadar iyice kızartılır. Pirinç yıkanır ve bir tencereye konulur. Üzerine tavuk, haşlama suyu,  pirincin ölçüsüne göre ilave edilerek pilav yapılır. Tereyağı bir tavada eritilir. Soğan ve sarımsaklar ince kıyılıp, üzümlerle birlikte tereyağında kavrulur. Dinlendirilen pilav geniş bir servis kabına alınır. Üzerine kavrulan soğan ve üzümler serpilir. İyice kızaran tavuk fırından çıkarılır ve pilavın ortasına yerleştirilerek servis edilir. Doğru cevap D’dir.