DÜNYA MUTFAKLARI II - Deneme Sınavı - 16

Japonya’da yetişen ürünlerin başında pirinç ve buğday gibi tahıllar; portakal, karpuz ve armut gibi meyveler; sığır, piliç, domuz gibi hayvanlar; süt ve yumurta gelmektedir.
Japonya’da pirinç en önemli tarım ürünü olmuştur. Japonya’da pirinç üretimi sulu pirinç tarımına dayanır.

Japon mutfak kültüründe görgüsüzlük olarak nitelendirilen davranışlar şu şekilde sıralanabilir:
• Haşiyi yiyecekler, özellikle de pilavın içine saplamak. Sadece cenaze törenlerinde pilavın içine haşiyi saplamak görgüsüzlük olarak nitelendirilmez.
• Tabak içindeki yiyeceklerin karıştırılması için haşiyi kullanmak,
• Yiyeceği seçmek için haşiyi tabakların üzerinde gezdirmek,
• Tabaktaki yemeğin en lezzetli yerini bulabilmek için haşiyle karıştırmak,
• Haşi elinizde olduğu halde tabağı tutmak,
• Haşi ile direkt olarak yiyeceği bir başkasının haşisine vermek. Bu da sadece cenaze törenlerinde ölen kişinin kemiklerini bir kişiden diğerine vermek için kullanılmaktadır.
• Haşi ile bir nesne veya bir kişiyi göstermek.

Miso, fermante edilmiş, tuzlanmış soya fasulyesi, pirinç, buğday ve bazı başka tahıllardan elde edilen ezmedir.

Genel olarak Japon mutfağı, diğer Doğu Asya ülkelerinin mutfaklarına benzer. Diğerleriyle arasındaki en önemli fark Japonya’da yağ ve baharat kullanımının çok daha az olmasıdır. Japonlar doğaya olan bağlılıklarından dolayı mümkün olduğunca yemeklerinde kullandıkları malzemelerin doğal özelliğini bozmamaya, gerçek tatları muhafaza etmeye gayret göstermektedirler. Bu nedenle birçok kaynak Japonların uzun yaşamalarını yemek adetlerine bağlamaktadır.

Japonca ismini oluşturan kanji karakterler “güneş” ve “orijin” manasına gelir. Bu karakterler sebebiyle Japonya “Doğan Güneşin Ülkesi” olarak da bilinmektedir. Doğru cevap C'dir.

Avrupalılar, ilk kez on altıncı yüzyılda Japonya topraklarına ayak basmışlardır. İlerleyen dönemde misyonerler, Hristiyanlığı Japonya’da yaymaya çalışmışlar, bunun üzerine Japon liderleri Hristiyanlığın ve batı düşüncelerinin Japonya’ya zararlı olacağına inandıkları için Hollandalı ve Çinli tüccarların dışındaki bütün yabancıların Japonya’ya girişini yasaklamışlardır. Doğru cevap D'dir.

Japonya’da ülke topraklarından ekime elverişli olan alan, ülkenin yüz ölçümünün 1/5’i oranındadır. Japonya’nın yalnızca %13,3’ü tarıma uygundur. Bu nedenle Japonya tarımda dışa bağımlı olan bir ülkedir ve dünyanın en çok tarımsal ürün ithal eden ülkeleri arasında yer alır. Doğru cevap B'dir.

Japonya denizlerle çevrili bir ada ülkesi olduğundan, bu ülkede deniz ürünlerine dayalı bir damak zevki gelişmiştir. Japonya’da balıkçılık önemli geçim kaynağıdır. Ülkede 257.000 dolayında kayıtlı balıkçı teknesi olduğu bilinmektedir. Ülke toplam yıllık balık avcılığında dünyada 4. sırada gelmektedir. Doğru cevap E'dir.

Japonya’da yemek Haşi adı verilen yemek çubukları ile yenilir. Yemeğe başlamadan önce yenilecek olan bitki ya da hayvana, minnet ve teşekkürleri ifade etmek için “itadakimasu” denir. Doğru cevap A'dır.

Japon mutfağı denildiğinde ilk akla gelen suşi olmasına rağmen, Japon mutfağı aslında tempura, sukiyaki, udon, okonomiyaki, soba, ramen vb. yemekleri ile çok çeşitli ve zengin bir mutfaktır. Japon mutfağından bahsederken pirincin önemini vurgulamak gerekmektedir. Türk mutfağında ekmek ne kadar önemli ise Japon mutfağında da pirinç o derece değerlidir.Doğru cevap D'dir.

Japon mutfağının  bir tipik özelliği  yemeklerde kullanılan malzemelerin doğal özelliklerinin mümkün olduğunca bozulmamasıdır. Bu yüzden, aşırı baharatlı, tuzlu
veya tatlı yemeklere Japon mutfağında rastlamak oldukça zordur.

Japonlar dünyada en uzun yaşayan insanlardır. Ayrıca Japonya’daki obezite oranı da %3 kadar düşük bir orandır. Japon yemek kültürünün bu konularda önemli katkıları olduğu düşünülmektedir. Özellikle yemek pişirme yöntemi ve inandıkları beslenme felsefesi bu konularda etkili olmaktadır. Öncelikle Japonlar, yemeklerini hafif bir buharlı tavada son derece hızlı bir şekilde pişirirler. İkinci olarak, “Hara hachi” felsefesine uygun davranırlar. “Hara hachi” Japonca Okinawa dilinde “sofradan tam doymadan kalkmak” anlamına gelmektedir. Doğru cevap B'dir.

Süt ve süt ürünleri Japon mutfağında neredeyse hiç yer almamaktadır. Japon mutfağında tereyağı kullanılmamakla birlikte tereyağı hakkında pek bir fikirleri de yoktur. En çok kullanılan yağ soya yağıdır ancak ayçiçek ve mısır yağları da kullanılmaktadır. Bu da Japonların hiç hayvansal yağ tüketmediklerini göstermektedir. Doğru cevap E'dir.

Geleneksel Japon sofrasında ekmek bulunmaz. Onun yerine her menüde gohan sunulur. Türkiye’deki pirinç pilavının yağsız ve tuzsuz bir çeşidi diyebileceğimiz gohan, menüdeki ana yemeklerle birlikte garnitür olarak yenir. Doğru cevap D'dir.

Japon mutfağında tereyağı kullanılmamakla birlikte tereyağı hakkında pek bir fikirleri de yoktur. En çok kullanılan yağ soya yağıdır ancak ayçiçek ve mısır yağları da kullanılmaktadır.

Tempura; özel hazırlanan bir hamura bulanan büyük karides, mevsim balıkları ve sebzelerin yumurta, su ve unlu bir karışıma bulandıktan sonra kızgın yağda kızartılmasıyla yapılmaktadır.16. yüzyılda Portekizliler tarafından Japonya’ya gelmiştir. Tempura’nın hamuru soğuk su, un ve yumurta ile hazırlanmaktadır.

Sake Japonların pirinç ve tahıl tozundan yapılan ulusal içkisidir. Yaklaşık % 18-20 alkol içerir. Hafif ekşimsi bir tadı vardır. Sake yıllandırılmaz. Aroması çok iyi koşullarda muhafaza edilirse altı aydan bir yıla kadar korunabilir. Sake, türüne göre soğuk ya da sıcak olarak servis edilir ve özel sake bardaklarında içilir.

Çay içme alışkanlığı, Heian döneminde aristokratlar ve rahipler arasında yaygınlaşmaya başlamıştır. Kamakura döneminin son yarısında çay törenleri, Zen tapınaklarında da görülmüştür. 14. yüzyıl itibariyle tüm ülkede çay yaygınlaşmaya başlamıştır. 15. yüzyıl sonlarında çay seremonisi ve toplantıları için özel olarak inşa edilen çaşitsu adındaki çay odaları gelişmiş ve çay seremonisi özellikle ülkedeki zengin tüccarlar arasında oldukça popüler hale gelmiştir.

Miso Çorbası: Japonya’da günde üç öğün içilen ve çok sevilen bir çorbadır. Soya fasulyesi ezmesi ile hazırlanan çorbanın içerisinde yeşil soğan, wakame deniz yosunu veya ufak tofu parçaları konulabilmektedir.

Suşi, bir parça çiğ deniz ürününün bir topak sirkeli pilavın üzerine yerleştirilmesiyle yapılır. Başlıca malzemeleri ton balığı, mürekkep balığı ve karidestir. Salatalık, tuzlanmış turp ve şekerli yumurta omleti ile de servis yapılabilir.