DÜNYA MUTFAKLARI I

Balkanlar’ın ise ilk sakinleri birçok kaynakta bugünkü Arnavutların atası olarak kabul
edilen İlliryalılar ve Trakyalılardır. Rumen ulusunun ataları, Trakyalıların bir kolu olan
Daçyalılardır. Doğru cevap D'dir.

İngiltere, Büyük Britanya Adası’nın merkezi olarak kabul edilir ve üçte ikisini kaplamaktadır. Kuzeyde İskoçya, Batıda Galler ile komşudur. Britanya Takımadaları’nda Avrupa Kıtası’na en yakın olan ülkedir. Doğru cevap B'dir.

İngiltere’nin bir imparatorluk özelliği göstermesi ve bu özelliğin sağladığı faydalar sayesinde diğer dünya ülkelerinden çok fazla miktarda ürün mutfak kültürüne taşınmıştır. Doğu Asya’dan (Çin) çayı ( bu alışkanlık Hindistan’da da yaygınlaştırılmıştır) ve Hindistan’dan köri usulü baharat kullanıp; hatta ketçabın, nane sosunun, Worcestershire sosu içeren baharatlı sosların ve acılı-baharatlı sosun (deviled sos) kullanımını geliştirerek kendi mutfak kültürlerine aktarma yapmıştır. Doğru cevap E'dir.

İngiliz kültüründe eski bir uygulama olarak ifade edilen haslet domuz ciğeri gömleğine sarılı bir çeşit sakatattan yapılmış yemektir. Manchet ya da manchant eski İngiliz kültüründe varlıklı kesimin yediği en değerli buğdaydan yapılan ekmek çeşididir. Posset eski bir İngiliz tatlısıdır. Yumurta, şeri, limon ve bazen de badem kullanılarak yapılan muhallebi kıvamında bir tatlıdır. Popeci ise balkan mutfağına ait bir üründür. Doğru cevap C'dir.

İngiliz Mutfağı’nda geleneksel pişirme yöntemlerinden en çok kullanılanlar, Braising (sos içinde ağzı kapalı kısık ateşte uzun süre pişirme), roasting (rosto usulü pişirme), boiling (haşlama), frying (derin bol yağda kızartma) pişirme yöntemleridir. Aynı zamanda geleneksel olarak griddling pişirme yöntemi yaygındır (geleneksel olarak ocaklarda yakılan ateş ve yemeğin bu ocaklarda pişirilmesi) ve bu yöntem tüm ülke genelinde neredeyse tüm evlerde bulunmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Arnavut kültüründe yemeklerden sonra tatlı yerine bir kadeh raki içmek adet haline gelmiştir. Bu içecek yöresel bir çeşit damıtılmış alkollü içecektir ve yemeklerle birlikte de bir aperatif olarak yemeğin içinde yer almaktadır. Raki çok popüler bir içecektir. Boşnak kültüründe içecek olarak “Pivo” (bira) ve “Sarajevsko“ Saraybosna’ya ait geleneksel biralardır. Ülkede ayrıca “Banjalucko”, “Tuzlanski” ve “Preminger” gibi başka kaliteli markalar da vardır. Bira, Bosna-Hersek’de çok tüketilen bir içkidir. Karadağ, oldukça kaliteli kırmızı ve beyaz şaraplara sahiptir. Kırmızı Vranac ve beyaz sek Krstac, mutlaka tadılması gereken lezzetler arasındadır. Sırbistan kültüründe milli içki olarak brendi šljivovica içilmektedir. Rakija (konyak) üzüm ve erikten yapılan ve kendi üretimleri olan bir içecektir. Aynı zamanda orahovača (ceviz), kruškovača ya da viljamovka (armut) veya jabukovača (elma) gibi diğer çeşitleri vardır. Görüldüğü gibi bir çok Balkan ülkesinde kendine ait bira, rakı, şarap ve votka çeşidi bulunmaktadır. Doğru cevap E'dir.

5. yüzyıldan itibaren Anglus ve Sakson halklarının karışımından oluşmuş Anglosakson akınları, Keltleri kuzeydeki (İskoçya) ve batıdaki (Galler) dağlık yörelere göç etmek zorunda bırakmıştır.

Arnavutluk 1913’de Romanya 1878’de Bulgaristan 1908’da Yunanistan 1830’da Osmanlı’dan ayrılarak bağımsızlığa kavuşmuştur. Makedonya ise 1991’de Yugoslavya’dan ayrılarak bağımsızlığa kavuşmuştur.

İngiltere’nin iklimi değişken bir yapıya sahiptir ve kışlar yumuşak, yazlar serin geçmektedir. “GulfStream” sıcak su akıntısı iklim üzerinde etkilidir. İngiltere’nin büyük kısmı alçak tepelerle kaplıdır. Doğuda düz bir bataklık bölge olan the Fens yer almaktadır. Balkan bölgesi ise balkanlık olarak hem ormanlık dağları hem engebeli yüzeyleri anlatmaktadır. Türkiye’nin kuzeybatısında bugün bile “taşlık yer” anlamında kullanılmaktadır.

İngiliz sofra kuralları kültür içinde üzerinde durulması gereken konulardan birisidir. Nezaket gereği, misafir olarak gidilen yerde, ev sahibi yemeğe başlamadan kimse yemeğe başlamaz. Meyve, ekmek gibi yiyecekler elle yenilebilir. Ancak ekmek önce yenilebilecek şekilde küçük parçalara bölünür. Yemek, ağız tamamen açık şekilde yenmez. Kaşığın ağza paralel olarak tutulmasına dikkat edilir. Masada kullanılan peçeteyle burun silinmez. Kucağa serilen peçete, lavaboya gitmek için kalkıldığı zaman masaya değil, sandalyeye bırakılır. Yemek esnasında çalan telefona cevap verilmez. Yemek sonunda kullanılan çatal, bıçak ve kaşık masaya geri konmaz, tabak içinde tutulur.

Hırvat mutfağı yemekleri genellikle bir tabak ile başlamaktadır. Yöresel jambon ve zeytinler başlangıç olarak kullanılır. Štrukli (haşlanmış cheesecake), bir başlangıç yemeği olarak ya da tatlı olarak servis edilir. Kuzey bölgelerde Zagorska Juha od krumpira (Zagorje tarzı patates çorbası) veya manistra od bobića (fasulye ve taze mısır çorbası) başlangıç yemeği olarak sunulmaktadır.

Kosova’da özel günler arasında Hıdırellez kutlamaları başı çekmektedir. Bugüne ait en özel şey “gurabiye”dir. Gurabiyeler, bir çeşit tatlıdır, demir para büyüklüğünde ve boyalı yapılmaktadır. İpliğe geçirilerek dizi hâlinde satılmaktadır.

İngiliz mutfak kültüründe kahvaltı günün başlangıç yemeğidir. İçeriğinde, başlıca iki malzeme vardır. Yumurta ve domuz pastırması bu iki malzemeyi oluşturur. Öğle yemeğinde bir pubda taze ekmek, peynir (sosis veya domuz eti de olabilir) salata ve turşu yer almaktadır.  İngiltere’nin akşam yemeği de zengin bir içeriğe sahiptir. Örneğin; İskoç usulü füme sombalığı, Colchester istiridyeleri, tereyağda baharatlarla kızartılıp toprak kaplarda bekletilmiş karides gibi. İngiltere’nin beş çayı ünlüdür ve 150 yıldan daha fazla bir zamandır, geleneksel olarak, akşamüstü dört civarında yapılan popüler bir etkinliktir. Kuşluk yemeği Kosava’ya özgüdür. Bu yemek kahvaltıdan farklıdır. Kuşluk, öğleye doğru yenir ve bu yemekte kişiyi tok tutacak gıdalar tercih edilir.

Karadağ, oldukça kaliteli kırmızı ve beyaz şaraplara sahiptir. Kırmızı Vranac ve beyaz sek Krstac, mutlaka tadılması gereken lezzetler arasındadır.

Cheddar inek sütünden yapılmış bir çeşit kaşar peyniridir. Black pudding domuz kanı ve domuz yağından yapılmış yiyecektir. Cotswold inek sütünden yapılmış, keskin aromalı, yarı sert dokulu, frenk soğanlı ve sarı/turuncu renklerde olan bir çeşit Gloucester peyniridir. Double Gloucester, kremsi yapısı olan ve tam yağlı inek sütü peyniridir. Cornish pasty et ve sebze ile doldurulmuş hamur işidir.

Fliya: Kosova mutfağı, Mamaliga: Rumen mutfağı,  Elbasan Tava: Arnavut mutfağı, Triliçe: Arnavut mutfağı, Banitsa: Bulgar mutfağına aittir. Verilen tarif Bulgar mutfağından “banitsa”ya aittir.