DÜNYA EKONOMİSİ

1970’li yılların ikinci yarısından itibaren globalleşmenin önem kazanması ve sınırların aşılması gibi önemli değişiklikler ortaya çıkmıştır.

2. döneme denk gelmektedir.

1952 yılında dahil olmuştur.

IMF rakamlarına göre 1991 yılında yüzde 18 olan global hizmet ve mal ihracatının GSYH’ye oranı, ihracat hacminin 2012 itibariyle 18 trilyon dolara ulaşmasıyla yüzde 30’u aşmıştır

İngiltere de Monetarizm’in ilk etkisi fabrikaların hızla kapanmaya başlaması, işsizliğin 3.000.000’a yaklaşması oldu.

Viyana Borsası’nın çöküşünü izleyen on yıl içinde Alman Şansölyesi Otto Von Bismark ulusal sağlık sigortası ile zorunlu yaşlılık sigortalarını keşfetti.

Adam Smith’in 18. yüzyıldaki ticareti tamamlayıcıydı. İngiltere kendi üretemediği şarap karşılığında Portekiz’e yün satardı. Portekiz de kendi üretemediği yün karşılığında şarap satardı.

Günümüzde mütekabiliyeti en etkili olarak AB; Japonya-Uzak Doğu, Kuzey Amerika gibi bölgelerde işlemektedir.

Avrupa’ya en çok mal gönderen diğer bölgen Asya'dır. .

Grafiğe bakıldığında en fazla kendisi haricinde Orta Doğu'yla ticaret yaptığı anlaşılmaktadır.

Dünyadaki siyasi – ekonomik – sosyal değişimler ele alındığında “Soğuk Savaş Dönemi” sonrası yılları 3 döneme ayırarak ele almak mümkündür.

2. Dönem: 2001-2008 arası – ABD’nin Hegemonyasının Test Edildiği Yıllar

• İslam Dünyasından Meydan Okuma ve Bush’un Yanıtı

• Çok-Kutuplu Sistemin Gelişimi

• Rusya’nın Yeniden Doğuşu

• ABD Hegemonyasındaki Göreceli Düşüş

Büyük Avrupa haritasına bakıldığında Batı Medeniyeti’nin bir ürünü olan NATO’nun genişleme süreci izlenebilir. Asıl genişleme sürecinin, 1990’ların sonu ile 2000’lerin ortasına kadar geçen süreçte olduğu izlenmektedir.

2008 yılının sonlarında açığa çıkan global krizin dünya ekonomileri üzerindeki etkisi son derece hızlı ve yıkıcı bir şekilde ortaya çıkmıştır. Bu dönemde ekonomilerin krizden etkilenme derece ve süreleri ülkeden ülkeye farklılık göstermiştir. Bu farklılık, ülkelerin finansal ve ekonomik yapılarından ve aynı zamanda kriz öncesi ve sırasında izledikleri ekonomi politikalarından kaynaklanmaktadır. Yaşanan bu son krizin ülke ekonomilerini temelde üç kanal ile etkilediği söylenebilir. Bunlar, dış ticaret, dış finansman ve beklentilerdir (TCMB, 2010, s. 1-2).

Keynesçi görüşe göre ekonomi daralırken işsizlik artacak, ekonomi genişlerken işsizlik azalacaktı. Enflasyon ve işsizlik arasındaki ilişki birbirine ters orantılıydı (Ünlü Phillips eğrisi).

Doğu Asya Tipi kalkınmanın unsurları şöyle sıralanabilir; 

• Kaliteli bir bürokrasi oluşturmak

• Sübvansiyonu performansa bağlamak

• Bazı kredileri doğrudan tahsis etmek

• Çok ve daha çok ihracat yapmak

• Çiftçileri mutlu etmek

• Temel unsurlara yatırım yapmak.

Anglo-Amerikan Model; kültürel kökenleri itibariyle Adam Smith’e ve Sanayi Devrimi’ne uzanır. Azami bireysel girişimi, asgari devlet müdahalesini, serbest ticareti, serbest piyasa ve bireysel girişimci için yüksek kazancı olduğu kadar, yüksek riski de içerir. Ulusal ekonomik kalkınmayı, planlamayı veya sanayi stratejilerini rekabete aykırı, bireysel ve piyasa Özgürlüklerine karşı girişimler olarak değerlendirir.

Bütün gelişmiş ülkelerde tarım nüfusu İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana hızlı bir düşüş göstermiştir. Ama en hızlı düşüş, tarımın en çok desteklendiği ya da korunduğu iki ülkede, Fransa ve Japonya’da gerçekleşmiştir.

Doğu Asya Mucizesi başlıklı raporunda Dünya Bankası, Doğu Asya’nın sekiz süper yıldızını; Japonya, Güney Kore, Hong Kong, Tayvan, Singapur, Malezya, Tayland ve Endonezya’yı incelemiştir.

Günümüzdeki para akışları, dünya ekonomisinde istikrar bozucu sonuçlar getirebilmektedir. İvedilikle spekülatif kar elde etme beklentisi, günümüz ekonomisinde sıcak para dolaşımını belirleyen en önemli motiftir.

Keynes’e göre ulusal devlet, mikro çevrenin ısı ve basıncını, para, kredi ve faiz oranları aracılığıyla denetim altında tutabilirse bireyler ve firmalar -yani mikroekonomi- önceden kestirilebilir tepkiler veriyordu.