DÜNYA EKONOMİSİ

İngiliz Sanayi Devrimi’nin İngiltere’ye sağladığı bu üstünlüğü bütün açıklığıyla ilk kavrayan, Alman İktisatçı Friedrich List’tir. List’e göre Almanya’nın uluslararası alanda, önerilen bu koşullar altında yarışı kabul edebilmesi için İngiltere’nin ve Fransa’nın sanayi gücüne erişmesi, onlarla eşit koşullara gelmesi gerekmekteydi. Sanayileşmiş ülkeler varken serbest ticaret koşulları altında genç ülkelerde sanayinin gelişmesine olanak yoktur. Bu nedenle List, genç sanayilerin korunmasını ister. Ancak List’in koruyuculuğu geçici ve seçici bir koruyuculuktur. List, Almanya’nın sanayileşmesinin ve İngiliz teknolojisine yetişebilmesinin kuramını ortaya attı.

1950’lerden bu yana uygulanagelen Japon stratejisinin, günümüz koşullarında ve elbette bu ülkenin geldiği aşamada yeniden biçimlenişinin ipuçlarını verecek olan bu programların ana hatlarına yakından bakmakta yarar vardır. Teknoloji ile ekonomik gelişme arasındaki bağı oluşturacak kent devletler yani teknopolisler kurmaya yönelik teknopolisler programları oluşturulmuştur.

1950’lerden bu yana uygulanagelen Japon stratejisinin, günümüz koşullarında ve elbette bu ülkenin geldiği aşamada yeniden biçimlenişinin ipuçlarını verecek olan bu programların ana hatlarına yakından bakmakta yarar vardır. Teknoloji ile ekonomik gelişme arasındaki bağı oluşturacak kent devletler yani teknopolisler kurmaya yönelik teknopolisler programları oluşturulmuştur.

18. yüzyılın ortasından beri dünyamızı etkisi altında bulunduran Sanayi Devriminin oluşturduğu sanayi toplumunun, özellikle II. Dünya Savaşı’ndan sonra, hızlı bir dönüşüm içine girerek nitelik değişikliğine uğradığını görmekteyiz.

İkinci Dünya Savaşı sonrası bilim ve teknoloji arasındaki sınırın giderek belirsizleşmeye başlaması ile birlikte her ülke;

• Enformasyon teknolojileri,

• Malzeme teknolojisi,
• Biyoteknoloji,
• Nükleer teknoloji,

• Havacılık-Uzay teknolojisi olarak belirlenen jenerik teknolojilerde üstünlük sağlamak istemiştir.

Artımsal yenilikler ekonomik etkinlik alanlarında sürekliliği olan küçük yeniliklerdir. Bu yenilikler yeni mal ya da hizmet kuşakları ya da yeni üretim yöntemleri geliştirmez.

En yoksul ülkelerin sanayileşmiş ülkelerin elinde tuttuğu teknolojilere erişme isteği, kendini 1966’lı yılların başında göstermeye başladı. İlk sanayileşme deneyimlerini başlatmış olan azgelişmiş ülkelerin yoğun baskısı, 1964’te Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD), 1965’te Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Örgütü(UNIDO)’nün kurulmasını sağladı. Doğru cevap D şıkkıdır.

1974’te global farklılıklara gelişmekte olan ülkelerin bir tepkisi olarak “Yeni bir uluslararası ekonomik düzen” isteği gündeme geldi. Bilim ve Teknoloji konusunda 1995’te yeni bir uluslararası ekonomik düzen kararları I, II ve III de ki  yönelimlere yer verdi.  Doğru cevap E şıkkıdır.

Sanayi Devrimi benzersiz kapsayıcı ekonomik kurumları nedeniyle İngiltere’de başladı ve en önemli adımlarını orada attı. Doğru cevap A şıkkıdır.

List’e göre teknoloji ve sanayide gelişmişlerin seviyesine ulaşabilmek için, ARGE, üniveriteler ve araştırma kurumları çok önemli etkenlerdir. Doğru cevap D şıkkıdır.

1950’lerden bu yana uygulanagelen Japon stratejisinin, günümüz koşullarında ve elbette bu ülkenin geldiği aşamada yeniden biçimlenişinin ipuçlarını verecek olan bu programların ana hatlarına yakından bakmakta yarar vardır. Teknoloji ile ekonomik gelişme arasındaki bağı oluşturacak kent devletler yani teknopolisler kurmaya yönelik teknopolisler programları oluşturulmuştur. Bu programın kapsadığı bölgelerde A, B, C, D şıklarının hepsi amaçlanmaktadır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Japonya' da yüksek teknoloji araştırmalarını bölgeselleştirmeye ve yerel ARGE kolaylıklarını güçlendirmeye yönelik olarak, bölgesel araştırma çekirdeği kavramı çerçevesinde geliştirilen programa göre , yine bölgeler bazında gerçekleştirilmek üzere  ana hedefler  seçilmiştir.  I, II, III, IV bu hedeflerden biridir. DOğru cevap E şıkkıdır.

Çin imalat sektöründe 2000 yılında yaklaşık %7’lik bir paya sahipken bu oran 2011 yılında %21’e yükselmiştir.  1990 – 2011 dönemi ele alındığında  Çin’in payı önemli bir sıçrama kaydetmiştir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Hızlı teknolojik yenilikler yoğun üretime, kitle iletişimine ve kitle taşımacılığına olanak sağlamakta; ülkeler arasındaki fiziksel uzaklıklar, kültür ve bilgiye erişim olanaklarındaki farklılıklar giderek ortadan kalkmaktadır. Bu yakınlaşma ülkeler arasındaki mal, hizmet, bilgi ve kaynak akışını hızlandırırken, tüketici tercihlerinde benzeşmeyi de beraberinde getirmekte ve globalleşme güçlenmektedir . Bir başka ifade ile teknolojinin sağladığı imkânlar globalleşmeyi hızlandırmaktadır. Doğru cevap E şıkkıdır.

A, B, C, D şıklarının hepsi  Günümüzde en yayılgan en etkin teknolojiler olan  jenerik teknolojilerindendir.  Doğru cevap E şıkkıdır.

1780’lerden günümüze kadar ki dönem önemli teknoloji değişimleri anlamında 5 bölüme ayrılarak ele alınmıştır. Bu dönemlerden ilki yaklaşık 60 yıl devam eden ve 1840’lara kadar süren “Sanayi Devrimi (Zincir Üretim)” dönemidir. Bu dönemde yap-boz diye tabir edilebilecek ve yaparak, görerek öğrenme biçimi yaygın olan eğitim sistemi idi. Su gücünün temel enerji kaynağı olarak kullanıldığı bu dönemde tabi ki su kanalları ulaşım ve iletişim teknolojilerinin altyapısı olarak kabul edilmekteydi. Global anlamda endüstriyel sektörler için en önemli ürün pamuktu. DOğru cevap A şıkkıdır.

En yoksul ülkelerin sanayileşmiş ülkelerin elinde tuttuğu teknolojilere erişme isteği, kendini 1966’lı yılların başında göstermeye başladı. İlk sanayileşme deneyimlerini başlatmış olan azgelişmiş ülkelerin yoğun baskısı, 1964’te Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD), 1965’te Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Örgütü (UNIDO)’nün kurulmasını sağladı. UNIDO’nun asıl kuruluş amacı, teknoloji aktarımı konusunda BM’nin girişimlerinin ana organı olması iken, bu ana işlevi sürdüren UNCTAD oldu.

1974’te global farklılıklara gelişmekte olan ülkelerin bir tepkisi olarak “Yeni bir uluslararası ekonomik düzen” isteği gündeme geldi. Bilim ve Teknoloji konusunda 1995’te yeni bir uluslararası ekonomik düzen kararları şu yönelimlere yer verdi:
• Az gelişmiş ülkelere, teknolojik araştırma ve geliştirme uygulamalarına daha çabuk bir biçimde erişme olanağı vermek,
• Az gelişmiş ülkelerde yerel araştırma-geliştirme başlatabilmek,
• Hem gelişmiş dünyanın araştırma çalışmalarını kararlılıkla az gelişmiş ülkelerin ihtiyaç ve sıkıntılarına doğru yönlendirmek hem de onların öz yeterliliklerini geliştirmek.
Bununla birlikte 1980’li yıllarda hâkim görüş; her dış kaynak gibi, teknoloji transferinin de ancak ulusal çabalara eklenecek bir yardımcı olduğudur. Öyleyse, gelişmekte olan ülkeler kendi başlarına karar verip kaynaklarının önemli bir kısmını kalkınma yolunda bilim ve
teknolojiye ayırmak zorundadır. Kalkınmanın başlıca üç bileşeni şunlardır: Araştırma ve Geliştirme (ARGE), bilimsel ve teknolojik altyapı ve insan kaynaklarının eğitimi ve gelişimi. 21. yüzyılda bu hedefe ayrılacak GSMH’nin en az yüzde biri gerçekçi bir rakamdı.

İngiliz Sanayi Devrimi, modern sanayi ile birlikte modern teknolojinin de doğuşuna kaynaklık etmiştir. Bu devrimin kökeninde son derece güçlü bir ekonomik motivasyon, kârı gerçekleştirme ve büyütme motivasyonu vardır. Kârın, genişleyen ihraç pazarlarına yönelik imalât faaliyetleriyle gerçekleştirilip büyütülebileceğinin görülmesi ise Sanayi
Devrimi’nin temel dinamiğini oluşturmuştur.

Japonya’nın sanayileşme ve teknolojiye yetişme deneyiminde Listgil strateji ön plana çıkmaktadır. Bu sayede Japonya, teknolojiye yetişmeyi hatta belli teknolojilerde öne geçmeyi başarmıştır. Programın uygulanmasında ortaya çıkan sonuçların ışığında yüksek teknoloji araştırmalarını bölgeselleştirmeye ve yerel ARGE kolaylıklarını güçlendirmeye yönelik olarak, bölgesel araştırma çekirdeği kavramı çerçevesinde geliştirilen diğer programa göre ise,
yine bölgeler bazında gerçekleştirilmek üzere 4 ana hedef seçilmiştir:
• Sanayi, üniversite ve devlet tarafından ortak yürütülen araştırmalar için deneysel araştırma enstitülerinin kurulması,
• Araştırma eğitimi ve öğretimi için yeni olanaklar yaratılması,
• Teknik enformasyonda daha ileri düzeyin yakalanabilmesi için veri tabanı sistemleri geliştirilmesi; konferans ve sergi salonları kurulması,
• Risk taşıyan işler için “inkübatörler” (kuluçkalıklar) oluşturulması.
Bakanlık bu hedefler bağlamında, ayrıca hizmet sanayileri için iş merkezleri kurulması, yasal mevzuat ve muhasebe konularında iş görecek profesyonel kadroların desteklenmesi ve “think tank”lar oluşturulması gibi konularda sağlayacağı teşvikleri kapsamına almıştır.