DÜNYA EKONOMİSİ

Klasik iktisatçıları, merkantilistlerden ayıran temel özellik nicelikten ziyade niteliğe önem vermeleri olmuştur. Klasikler, bireylerin sayıca çokluğunu değil eğitimli olmalarını vurgulamışlardır.

Rene Dubas (1901-1982), insanlığın nüfus artışına çözüm bulacağından, çevreye zarar vermeyen teknolojiler geliştireceğinden söz etmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Nüfus Projeksiyonu: Nüfus projeksiyonu, doğum, ölüm ve göç hareketlerinin ilerdeki eğilimleri ile ilgili belli varsayımlara dayanarak nüfusun gelecek zamandaki gelişmesi hakkında tahminlerin yapılmasıdır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Almanya Dünya Nüfus Vakfı Raporu’na göre ise 1 Ocak 2014 itibari ile dünya nüfusu 7,2 milyardır.

nsanlık tarihine XVII. yüzyıl “Us Çağı”, XVIII. yüzyıl ise “Aydınlanma Çağı” olarak geçmiştir

Pronatalist; doğum yanlısı, doğumların artırılmasını savunan görüş. Doğum yanlılarının en önemlisi Fransız filozof Auguste Comte’dur. Comte savunduğu Pozitivist düşüncede nüfus artışını ve nüfus yoğunlaşmasını ekonomik ve sosyal kalkılmanın en önemli faktörü sayar. Doğru cevap E seçeneğidir.

Nüfusun 15 ile 65 yaş arasındaki grubu ülke kaynakları üzerinde en az baskı yaratan, üretken gruptur. Bu gruba dâhil olmayan 15 yaşın altındakiler gelişme yolundaki ülkelerin problemidir. Yine söz konusu grubun dışındaki 65 yaşın üstündekiler ise gelişmiş ülkelerin problemidir. Her iki ülke grubu da toplam nüfusun üretken olmayan büyük bir oranını beslemek zorundadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

1920’li yıllarda ABD göç politikasına bazı sınırlamalar getirmiştir. 1921 yılında göçlerle ilgili kota getiren ilk yasa kabul edilmiştir. Bu dönemde Japonların ve Çinlilerin ABD’ye göç etmeleri yasaklanmıştır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Eski kolonilerden anakaraya geri dönüş. Güney Asya ve Batı Hind Adaları’ndan İngiltere’ye; Kuzey Afrika’dan Fransa’ya, Endonezya’dan Hollanda’ya; Afrika’dan Portekiz’e geri dönüş. Doğru cevap C seçeneğidir.

Eskiden göç veren bir kıta olan Avrupa’da bugün işler tersine dönmüştür. 1931’e kadar göç veren bir kıta iken bugün AB sınırları içinde yaşayan yabancı sayısı 8 milyonu aşmaktadır. Doğru cevap D'dir.

1992 yılında Avrupa Parlamentosu tarafından Birlik içindeki yasak göçmenlere karşı caydırıcı politikaların arttırılması yönünde kararlar alınmıştır. Doğru cevap C'dir.

1500 ve 1850 yılları arasında beyaz tüccarlar 9.5 milyon kölenin Afrika’dan Amerika’ya, 3,5 milyonun Brezilya’ya ve 400.000 kölenin Güney Amerika’ya sürülmesine neden olmuştur. Doğru cevap D' dir.

Ulaşım ve iletişime ilişkin imkanların artması göçü sınırlayıcı bir etken değildir. Tam tersine ulaşım ve iletişim teknolojilerinin hızla gelişmesi göç eğilimini arttırmaktadır.

Güney ve batı bölgeleri göçmenlerin akınına uğrayan ABD, dünyadaki yasa dışı göçlerin yarısının hedefi olmaktadır. Bu durumun en önemli nedeni göç veren ülkelerle yüzlerce kilometrelik kara sınırına sahip olmasıdır. 1986 yılında kaçak göçün kontrolüne yönelik politikalar uygulanmış ve yurt içindeki kaçak göçmenlere çok yüksek cezalar verilmiştir.

Pronatalist: Doğum yanlısı, doğumların artırılmasını savunan görüş. Doğum yanlılarının en önemlisi Fransız filozof Auguste Comte’dur. Comte savunduğu Pozitivist düşüncede nüfus artışını ve nüfus yoğunlaşmasını ekonomik ve sosyal kalkılmanın en önemli faktörü sayar. Gelişmiş ülkeler üretimde otomasyona ve robot teknolojisine yönelerek bu problemi çözme çabası içine girseler de endişe içindedirler. Azalan nüfustan kaynaklanan biyolojik soysuzlaşma korkuları pronatalist politikaları ön plana çıkarırken, çığ gibi çoğalan ülkelere kızgınlık duymaktadırlar.

Avrupa’da 16.yy’dan 18.yy’ın ortalarına kadar uygulanan iktisat politikasına Merkantilizm
adı verilir. Merkantilizm ekonominin arz yönüne ağırlık vermektedir ve ihracat fazlası yaratarak ulusal parayı güçlü tutmak temeline dayanmaktadır. Merkantilistler nüfusun sayıca çokluğunu ülke için zenginlik olarak kabul ederlerdi.4

Klasik iktisat 1776 ve 1843 yılları arasında yaşanan iktisadi gelişmeleri etkileyen ve Batı’ya hâkim olan iktisadi düşünce akımıdır. 1776’ da Adam Smith’in eseri “Ulusların Zenginliği” ile başlamış̧ ve 1843’te John Stuart Mill’e ait “Siyasal İktisadın İlkeleri” eseri ile son bulmuştur. Avrupa nüfusunun hızla artmakta olduğu bir dönemde yaşayan Malthus (1766- 1834) ve çağdaşı David Ricardo (1772- 1823) için nüfus artışı zenginlik değil problem kaynağı olarak görülmüştür. Malthus eğitimsiz cahil halkın iktisadi gelişmeyi engelleyeceğinden yakınırken, Ricardo az çocuk fikrinin insanlara kabul ettirilmesi gerektiğinden söz etmiştir. Klasik iktisatçıları, merkantilistlerden ayıran temel özellik nicelikten ziyade niteliğe önem vermeleri olmuştur.

Bir ülkenin sahip olduğu nüfus iki farklı yaklaşımla değerlendirilebilir: Merkantilist bakış̧ açısı ile nüfusu zenginlik kaynağı olarak görebiliriz. Gerçekten de emek en önemli üretim faktörlerinden birisidir. Hem kol gücü hem de akıl gücü üretim faaliyetinin gerçekleştirilmesinde en vazgeçilmez kaynaklardandır. Öte yandan klasik bir bakış̧ açısı ile niteliksiz emeği ülke kaynakları üzerinde baskı yaratan bir unsur olarak görmek de mümkündür. Üstelik bir ülkenin sahip olduğu nüfus, eğitim olanaklarından eşit ölçüde yararlanmadığında gelir dağılımı dengesiz olduğunda ülke içindeki huzurun bozulmasına yol açan nedenler çoğalmaktadır. Ülkeler için geçerli olan bu değerlendirme dünya ekonomisi açısından da geçerlidir. Dünya üzerinde yaşayan toplumların sahip oldukları demografik özellikler birbirinden çok farklıdır.

Malthus’un beklentisini çökerten bir gelişme sosyal dönüşümden kaynaklanmıştır. Tarımsal ekonomik örgütlenmeden, sınai ekonomik örgütlenmeye geçen İngiliz toplumu, geleneksel toplumdan piyasa toplumuna dönüşmüştür. Kitlesel eğitim yaygınlaşmış, okullarda öğretim süresi uzamıştır. Kadınlar iş hayatına atılmış ve toplum içindeki statüleri yükselmiştir. Tüketim artarken, toplam nüfus içinde şehirlerde yaşayanların oranı yükselmiştir. Tüm bu gelişmeler aile başına düşen ortalama çocuk sayısının azalması yönünde etkiler yaratmıştır. Sonuç olarak İngiltere’de nüfus demografik bir geçiş sürecinden sonra istikrara kavuşmuştur. Nüfus artış hızı önemli ölçüde azalmıştır.

XX. yüzyılda dünya nüfusundaki artış̧ gelişmekte olan ülkelerden kaynaklanmıştır. Gelişmiş Avrupa kıtasındaki nüfus artış̧ hızı %0.22’dir. Hatta bazı Avrupa ülkelerinde nüfus artış̧ hızı negatif değerler alabilmektedir. Oysa dünyanın en yoksul halklarını barındıran Afrika kıtasında nüfus artış̧ hızı %3’tür, 1950 yılında Avrupa’nın yarısı kadar bir nüfusa sahipken 2025 yılında Avrupa nüfusunun üç̧ katına çıkması beklenmektedir. Henüz sınai üretime dayalı piyasa toplumuna dönüş̧ sürecini tamamlamamış̧ tarımsal ülkelerdeki nüfus artışının en önemli nedeni ölüm oranlarındaki düşüştür. İnsan sağlığı ile ilgili olumlu gelişmeler ülkeler arasında hızla yaygınlaşırken sınai verim artışına yol açan teknolojik gelişmelerin yayılma hızı çok daha yavaş olmuştur.