DÜNYA EKONOMİSİ

Avrupa’da 16.yy’dan 18.yy’ın ortalarına kadar uygulanan iktisat politikasına Merkantilizm adı verilir. Merkantilizm arz yönüne ağırlık vermektedir ve ihracat fazlası yaratarak ulusal parayı güçlü tutmak temeline dayanmaktadır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Klasik iktisat 1776 ve 1843 yılları arasında yaşanan iktisadi gelişmeleri etkileyen ve Batı’ya hâkim olan iktisadi düşünce akımıdır. 1776’ da Adam Smith’in eseri “Ulusların Zenginliği” ile başlamış ve 1843’te John Stuart Mill’e ait “Siyasal İktisadın İlkeleri” eseri ile son bulmuştur. Doğru cevap B şıkkıdır.

Avrupa nüfusunun hızla artmakta olduğu bir dönemde yaşayan Malthus (1766- 1834) ve çağdaşı David Ricardo (1772- 1823) için nüfus artışı zenginlik değil problem kaynağı olarak görülmüştür. Malthus eğitimsiz cahil halkın iktisadi gelişmeyi engelleye- ceğinden yakınırken, Ricardo az çocuk fikrinin insanlara kabul ettirilmesi gerektiğinden söz etmiştir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Demografi, dünyada veya bir ülkede bulunan nüfusun yapısını, durumunu, dinamik özelliklerini inceleyen bilim dalıdır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Kadının statüsü, evlenme yaşı, hayattan beklentiler, gelir ve eğitim düzeyi, gelir dağılımı dengesizliği ve kentleşme gibi kriterlerin doğum oranını etkilediği düşünülmektedir. Ancak doğum oranı ile söz konusu kriterler arasındaki ilişki açık ve basit değildir. Doğru cevap C şıkkıdır.

XIX. yüzyıldaki nüfus artışı günümüzün gelişmiş ülkelerinin yerleşmiş olduğu Avrupa kıtasında yaşanmıştır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Doğum yanlısı, doğumların artırılmasını savunan görüş. Doğum yanlılarının en önemlisi Fransız filozof Auguste Comte’dur. Comte savunduğu Pozitivist düşüncede nüfus artışını ve nüfus yoğunlaşmasını ekonomik ve sosyal kalkılmanın en önemli faktörü sayar. Doğru cevap A şıkkıdır.

Nüfusu azalan toplumların en büyük korkusu savunma gücünü kaybetme korkusudur. Doğru cevap C şıkkıdır.

1920’li yıllarda ABD göç politikasına bazı sınırlamalar getirmiştir. 1921 yılında göçler- le ilgili kota getiren ilk yasa kabul edilmiştir. Bu dönemde Japonların ve Çinlilerin ABD’ye göç etmeleri yasaklanmıştır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Dünya nüfusu,  XIX. yüzyıldan bu yana katlanarak artma sürecindedir.  Bu süreci XIX. yüzyıldaki nüfus patlaması ve XX. yüzyıldaki nüfus patlaması olmak üzere iki aşamada inceleyebiliriz. XX. yüzyıldaki nüfus artışı  günümüzün gelişmekte olan ülkelerinin dağılmış bulunduğu, Latin Amerika, Asya ve Afrika kıtalarında yaşanmaktadır. Doğru cevap A'dır.

İnsanlık tarihine XVII. yüzyıl “Us Çağı”, XVIII. yüzyıl ise “Aydınlanma Çağı” olarak
geçmiştir. XVII. ve XVIII. yüzyıllarda ortaya çıkan yeni tutumlar ve yeni dünya görüşü
uygarlık tarihinde “Düşünce Devrimi” olarak adlandırılmaktadır. Doğru cevap B'dir.

XIX. yüzyılda özellikle İngiliz adalarında nüfus patlamasının olumsuz etkileri kolayca
izlenebilmektedir. Yoksul kırsal kesim kalabalıklaşan nüfusun barınma, beslenme, giyinme gibi temel gereksinimlerini karşılayamaz hâle geldiği için kırdan kente büyük bir göç yaşanmıştır. Artan gecekondu mahallelerinin çevrelediği şehirler, yeni gelenlerin taleplerine cevap vermekte yetersiz kalmıştır. İşsiz tarım işçileri, işsizliklerinin sebebi olarak gördükleri makinelere çeteler hâlinde saldırmıştır. XX. yüzyıldaki nüfus patlamasında ise Afrika, Orta Amerika, Ortadoğu, Hindistan, Çin gibi dünyanın en yoksul ülkelerinin yaşadığı bölgelerde meydana gelmiştir.  Doğru cevap E'dir.

Gelişmiş Avrupa kıtasındaki nüfus artış hızı %0.22’dir. Hatta bazı Avrupa ülkelerinde
nüfus artış hızı negatif değerler alabilmektedir. Dünyanın en yoksul halklarını
barındıran Afrika kıtasında nüfus artış hızı ise %3’tür, 1950 yılında Avrupa’nın yarısı kadar bir nüfusa sahipken 2025 yılında Avrupa nüfusunun üç katına çıkması beklenmektedir. Doğru cevap C'dir.

ABD, 200 yıldan beri göç alan bir ülkedir. Kuznets’e göre ABD’nin ekonomik büyümesinde almış olduğu göçlerin olumlu katkısı bulunmaktadır. 1920’li yıllara kadar göçlerle birlikte ABD’ye gelen sermaye refah düzeyini yükseltmiştir. 1920’li yıllarda ABD göç politikasına bazı sınırlamalar getirmiştir. 1921 yılında göçlerle ilgili kota getiren ilk yasa kabul edilmiştir. Bu dönemde Japonların ve Çinlilerin ABD’ye göç etmeleri yasaklanmıştır. Doğru cevap C'dir.

Doğu Avrupa’daki çözülmeler beklendiği kadar olmasa da Avrupa içinde büyük bir
göç akımına neden olmuştur. 40 yıldır Doğu ve Batı Bloku arasındaki nüfus akımlarına
engelleyici set oluşturan Berlin Duvarı’nın 1989’da yıkılması ile birlikte daha cazip Batı
bölgelerine göçenlerin sayısı artmıştır. Almanya, Doğu ve Orta Avrupa’dan gelen göçleri karşılayan birincil ülke konumundadır. Doğru cevap D'dir.

XVIII. yüzyıl sonunda kırdan kente göç hızlanırken, işsiz yığınlarının kent sokaklarını doldurması, nüfusun kontrol altına alınması gereken bir değişken olması gerektiği
düşüncesini doğurmuştur. Klasik iktisatçılardan Malthus ve Ricardo’nun görüşleri bu yöndedir. Katlanarak artan nüfusun kaynaklar üzerinde yaratacağı baskıdan korkulmaktadır. Ancak dönemin düşünürlerinin tamamı refah ve nüfus arasındaki
ilişki konusunda, Malthus ve Ricardo kadar kötümser değildir. Condorcet ve Godwin gibi iyimserler insan aklının kıtlıklarla baş edeceğine ve teknolojik gelişmelerin imdada
yetişeceğine inanmaktadırlar. Doğru cevap A'dır.

XIX. yüzyılın nüfus artışı günümüzün gelişmiş ülkeleri olarak ifade edilen ülkelerden
kaynaklanmıştır. Bu ülkeler Avrupa kıtasındadır. Ham madde ve pazar arayışları içinde sistemlerini dünyaya yaymışlardır. Hem sayıca çoğalmışlar hem de çok daha hızlı bir üretim ve tüketim faaliyetini getiren teknolojiyi yaratmışlardır. Doğru cevap D'dir.

XVIII. yüzyılın ikinci yarısından başlayarak yayılmış olan sanayi devriminin yol açtığı üretim ortamı, klasik düşünürlerin nüfusla ilgili düşüncelerinin merkantilistlerden farklı olmasında rol oynamıştır. Üretim sürecinde emeği desteklemek üzere artan enerji ve makine kullanımı, gereksinim duyulan emeğin niteliğini de değiştirmiştir. Bir yandan makinelerle ikâme edilen emeğin kırsal alanlarda işe yaramaz hâle gelmesi bir yandan da üretim sürecinin nitelikli ve eğitimli emek gerektirmesi, zenginliğin kaynağının sayıca bol emek değil, beceri sahibi emek olduğu görüşünün yükselmesinde rolü
olmuştur. Doğru cevap C'dir.

XX. yüzyılda da nüfus patlaması yaşanmıştır. Ancak,  Dünya nüfusu artış hızı azalmakla birlikte 2050 yılına kadar artmaya devam edecektir. Doğru cevap D'dir.

Avrupa’da 16. yüzyıldan 18. yüzyılın ortalarına kadar uygulanan iktisat politikasına Merkantilizm adı verilir. Merkantilistler nüfusun sayıca çokluğunu ülke için zenginlik olarak kabul ederlerdi.