DÜNYA EKONOMİSİ - Deneme Sınavı - 22

SSBC kapitalist üretime alternatif bir ideoloji olarak kurulmuştur. Ancak SSCB’nin dağılması ile kapitalizme karşı güç dengesi 1990’larda ortadan kalmış ve kapitalizm rakipsiz kalmıştır. Doğru cevap D seçeneğidir.

2. ve 3. küreselleşme süreçleri sonucunda Batı’nın alt ve üst yapı kurumları dünyanın bir çok noktasına ulaşıp Batı tipi ekonomi ve yönetim biçimlerinin kurulmasına neden olmuştur. Buradaki temel unsur kapitalizmin kendini yeniden yapılandırmasıdır. Bu süreç ise küreselleşme ile gerçekleştirilmiştir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Soruda verilen bilgiler kullanıldığında dünya ticaretinin artış hızından çok daha hızlı biçimde zenginle yoksul kesim arasındaki farkın attığı anlaşılmaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

İşçi sınıfını tanımlamak için kullanılan sosyolojik bir terim, proletaryadır.

1 Ocak 1995’te, uluslararası ticaretin en etkin kurumu olan Dünya Ticaret Örgütü’ne (WTO) dönüşmüştür.

Uluslararası Para Fonu

Küreselleşmenin önemli bir aracı olan çok uluslu şirketlerin de zaman içinde evrim geçirdiği ve Dunning tarafından yaşanan gelişmelerin seyrinin ifade edildiği   aşamalardan biri olmayan milli kapitalizmdir.

Kalifiye düzeyi düşük işçilerin büyük ölçekli işletmelerde yoğunlaşması, fordizmin özelliklerinden biridir.

Üretimin yarıdan fazlası, AB’nin kontrolü altındadır.

New York uluslararası finansal merkez hâline gelmiştir.

Yeni kalkınma gündeminin özellikleri aşağıdaki gibi sıralanmaktadır:

• Kapsayıcı olmak, hiç kimseyi sistem dışı bırakmamak

• Sürdürülebilirliği kalkınmanın merkezine koymak
• İstihdama öncelik veren ekonomik dönüşüm
• Katılımcı ve iyi yönetişim

• Evrensellik, eşitlik, sürdürülebilirlik, dayanışma, insan hakları, kalkınma hakkı ve yeteneğine göre sorumluluk alma gibi değerlere ve prensiplere dayanan küresel iş birliği

1890’larda sanayileşme, işsizlik ve yoksullukta çok büyük artış yaratmıştır. Daha ucuz oldukları için kadın ve çocuk işçiler sömürülmüştür. İşsizleşen ve fakirleşen insanların birbirinin kurdu hâline gelmesi romanlara konu olmuştur. Emile Zola, Charles Dickens bu dönemi anlatırlar.

İkinci ve Üçüncü Küreselleşmenin Dünya Üzerindeki Etkisi (1847-2000) 1890’larda dünyada üç önemli özellik bulunmaktadır:

• Sermayenin tekelleşmesi ve yayılması, • İşsizlik ve yoksullaşma,
• Alternatif ideoloji yokluğu.

 Ulus Devlet, mesruiyetini bir ulusun belli bir coğrafi sınır içindeki egemenliğinden alan devlet seklidir.

Devlet politik ve jeopolitik bir varlık, ulus ise kültürel ve/veya etnik bir varlıktır.

Modern ulus devletler 1500’lerden itbaren modernleşme ve sanayileşme sürecine giren Avrupa kıtasında ortaya çıkmıstır.

Ulusal kimliği yücelten biilinci yaratabilmek için bayrak, ulusal marş, tarihi sahsiyetler
ve olaylar, ulusal günler gibi sembollere basvurulmuştur.

II. Dünya Savası’ndan sonra Amerika Birlesik Devletler’nin
kumandasına geçen Batı Sistemi, 1945 yılından sonra yine Batı’dan kaynaklanan alternatif

bir dünya sisteminin rekabetiyle karsılaşmıstır, Böylece uluslararası iliskiler soğuk savas denilen sürece girmiş ve dünya devletleri Dogu ve Batı olmak üzere iki kampa ayrılmıstır.

Günümüzde dünyanın içinde bulunduğu bu değişim süreci küreselleşme terimi ile ifade edilmektedir. Küreselleşme henüz tam anlamı le gerçekleşmemiş bir olgudur. Eşit hak ve sorumluluklara sahip bir dünya toplumunu ima etmektedr.

Kapitalizmi benimseyen Amerika Birleşik Devletleri liderliğindeki ülkeler grubu I. Dünya ülkeleri, Zenginler Kulübü, Sanayileşmiş Ülkeler, Batı Bloku gibi isimler almıştır. Sosyalizmi benimseyen SSCB liderliğindeki ülkeler grubuna ise II. Dünya ülkeleri, Demir Perde, Doğu Bloku gibi isimler takılmıştır. Her iki blok da kontrolleri altındaki toplumlara en yüksek refahı sağlama iddiasındadır. Bu süreç merkez ve çevre ülkeler ilişkisini doğurmuştur. II. Dünya savaşından sonra iki blok arasında şiddetli bir teknoloji yarışı yaşanmıştır. İletişim bilişim teknolojisine adaptasyonda geciken Doğu Bloku 1991 yılında çözülmüştür. Günümüzde yeniden yapılanma ya da kapitalizme adapte olma yönünde transformasyon geçirmektedirler.