DÜNYA EKONOMİSİ - Deneme Sınavı - 15

Dünya üzerinde liberal ticareti yaymanın aracı GATT (General Agreement on Tariffs and Trade) adlı organizasyon olmuştur. GATT kuruluş aşamasından bu yana küresel bir kurum olmuştur. Doğru cevap D seçeneğidir.

1992 yılında firmalar arasındaki birleşmelerle küreselleşen dört endüstri dalı OECD tarafından aşağıdaki gibi belirlenmiştir: 

Doğru cevap A seçeneğidir.

Girişimci ve finansal kapitalizm (1800-75): Üretici ve tüketici piyasalar üzerinde olgunlaşmamış düzeyde kontrolün sağlandığı ve finansal yatırımlar aracılığı ile altyapının kurulduğu dönemdir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Üçüncü küreselleşmenin sonucunda küreselleşme ortaya çıkmıştır. Doğru cevap E seçeneğidir.

2000 yılında, BM’nin New York’ ta gerçekleştirdiği Binyıl Zirvesi’nde, ana hedef olarak aşırı yoksul nüfus yüzdesinin, 2015 yılına kadar yarıya indirilmesi hedefi ilan edilmiştir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Dünyadaki siyasi – ekonomik – sosyal değişimler ele alındığında “Soğuk Savaş Dönemi” sonrası yılları 3 döneme ayırarak ele almak mümkündür.
• 1. Dönem: 1991-2000 arası – Batının Zafer Yılları
• Global Kapitalizmin Zaferi
• Rusya’nın Geçiş Dönemi Krizi
• Tek-Kutuplu Dünya – ABD hegemonyasının zirvesi
• Batı’nın komünizm sonrası Doğu Avrupa’ya yayılışı
• Global Neoliberal Rejimin Oluşumu
• 2. Dönem: 2001-2008 arası – ABD’nin Hegemonyasının Test Edildiği Yıllar
• İslam Dünyasından Meydan Okuma ve Bush’un Yanıtı
• Çok-Kutuplu Sistemin Gelişimi
• Rusya’nın Yeniden Doğuşu
• ABD Hegemonyasındaki Göreceli Düşüş
• 3. Dönem: 2008- …
• Global Ekonomik Kriz
• Yavaş Yavaş Yayılan İflaslar ve Amerikan Politikalarında Oluşan Açmazlar
5. Ünite - Dünya Ekonomisindeki Yeni Gelişmeler ve Bunlara

1. Sürekli büyüme amacı 6. Hükümetlerin müdahalesi ve sınırlamalarından kaçınmak
2. Yerli piyasalardaki doygunluk 7. Müşterilere daha yakın olmak (maliyet
avantajı)
3. Yeni bir teknolojik gelişmeye uzak kalmamak
8. İthalat vergilerinden kaçınmak
4. Arz tedarikçilerine yakın olarak kalite ve
maliyet anlamında tercih edebilir olmak
9. Kendi ülkesindeki yabancı rekabetinden kaçınmak
5. Arz, maliyet ve kalite anlamında emek
piyasasında avantajlar yakalamak
10. Diğer ülkelerde yer alarak pazar çeşitliliği ile
genel iş yapma risklerini azaltmak

1. Dönem: 1991-2000 arası – Batının Zafer Yılları
• Global Kapitalizmin Zaferi
• Rusya’nın Geçiş Dönemi Krizi
• Tek-Kutuplu Dünya – ABD hegemonyasının zirvesi
• Batı’nın komünizm sonrası Doğu Avrupa’ya yayılışı
• Global Neoliberal Rejimin Oluşumu

2. Dönem: 2001-2008 arası – ABD’nin Hegemonyasının Test Edildiği Yıllar
• İslam Dünyasından Meydan Okuma ve Bush’un Yanıtı
• Çok-Kutuplu Sistemin Gelişimi
• Rusya’nın Yeniden Doğuşu
• ABD Hegemonyasındaki Göreceli Düşüş

3. Dönem: 2008- …
• Global Ekonomik Kriz
• Yavaş Yavaş Yayılan İflaslar ve Amerikan Politikalarında Oluşan Açmazlar

Avrupa Birliği Bütünleşmesindeki Krizler
• Çin’in Global Güç Olarak Yükselişi
• Rusya’nın Batı’yla İlişkilerine Sıfırdan Başlaması

Mal ticaretinin dinamiği ulusal pazarın zayıflığı ile öyle
bir çelişki yaratmıştır ki, bu yeni olgu yeni bir terimle yani globalleşme ile belirlenmek
istenmiştir.

1930’lu yıllardan beri ileri sanayi ülkelerinde her önemli ekonomik krizde, bir dönem önce her türlü eleştiriye maruz bırakılarak terk edilen eski politikalara geri dönüldüğü tecrübe edilmiştir.

Keynesçi görüşe göre, piyasaların
dengesizliği durumunda bir
müdahale gereklidir. Piyasalarda
“Genel Denge” ancak devletin
ekonomiye müdahalesi ile söz
konusu olabilir.

Bu modanın yarattığı hava ile İngiltere’de Margaret Thatcher ve Muhafazakâr Parti,
ABD’de Ronald Reagan ve Cumhuriyetçi Parti iktidar oldular ve 1980’lerin başında
“büyük monetarist” deney başladı. Sıkı para politikaları ve yüksek faiz uygulaması ile
fiyatlar geri çekilecek, hükümetin piyasaya müdahalesi azalacak, devlet işletmeleri satılacak ve “sihirli elin” işleyişinin önündeki engeller kalkacaktı. Bu görüşü destekleyen
rasyonel beklentiler teorisine uygun olarak da hükümet politikalarım bir kere belirledikten sonra ne pahasına olursa olsun bunları değiştirmeyeceğini açıklayacak, bu
konuda piyasayı da ikna edecekti.

Para politikaları bağımsız Merkez Bankacılığı ile birlikte düşünülse bile, bu
politikaların etkinliğinin azaldığı en son yaşanan Global Kriz döneminde de
görülmüş ve görülmektedir.

XVIII. yüzyılın ikinci yarısından itibaren giderek kas gücüne dayalı üretim yöntemlerinin yerini makine kullanımına dayalı üretim teknolojisinin almaya başlamıştır.

Artan nüfusa bağlı olarak ortaya çıkan talebin giderilmesi ekonomik anlamda büyümeyi gerektirir. Ancak nüfus projeksiyonlarına göre gerçekleşmesi gereken büyümenin şimdiki tüketim kalıpları ile sürdürülmesinin mümkün olmadığı hesaplanmaktadır. Yeryüzü insanlar tarafından yağmalanmaktadır. Bu yağmanın kontrol altına alınabilmesi için gelişmekte olan ülkelerin hızlı nüfus artışına bir çözüm bulunması gereği tartışılmaktadır. Bu hızlı nüfus artışı tüm dünya için bir tehdit olarak kabul edilmektedir. Bu tespit doğru olmakla birlikte gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasındaki ekonomik büyüme ile ilgili bir çelişkiyi yansıtmaktadır. Hızlı nüfus artışına tepki gösteren gelişmiş ülkeler yıllardır sürdürdükleri tüketim alışkanlıkları nedeni ile doğal kaynaklar üzerinde çok daha büyük zararlara neden olmaktadırlar.

Almanya, Doğu ve Orta Avrupa’dan gelen göçleri karşılayan birincil ülke konumundadır. Demirperde kalkmadan öncede Alman Anayasası doğudaki Alman azınlıklarına otomatikman Alman vatandaşlığı hakkını vermekteydi. Bu nedenle 1949-1989 arası dönemde bile doğudan batıya sekiz milyon kişinin göçü gerçekleşmiştir.

19. yy boyunca insan yaşamının süresini uzatan, kalitesini arttıran pek çok yenilik birbirini takip ederek hayata geçirilmiştir. Örneğin aşı tekniklerinde gerçekleşen buluşlar, çiçek gibi ölümcül bir hastalığı yeryüzünden kaldırmıştır. Avrupa'da gıda malı üretiminde atılan adımlar yaşam umudunu yükseltmiştir. Bu gelişmeler erken yaşta evlenme alışkanlığı ile birleşerek nüfusun artmasına neden olmuştur. Doğru cevap B'dir.

Malthus (1766- 1834) ve çağdaşı David Ricardo (1772- 1823) için nüfus artışı zenginlik değil problem kaynağı olarak görülmüştür. Malthus eğitimsiz cahil halkın iktisadi gelişmeyi engelleyeceğinden yakınırken, Ricardo az çocuk fikrinin insanlara kabul ettirilmesi gerektiğinden söz etmiştir. Doğru cevap E'dir.