DÜNYA EKONOMİSİ - Deneme Sınavı - 19

Kaliteli hizmet sunumu teknolojide meydana gelen önemli gelişme alanlarından biri değildir.

Medya ve iletişim olanaklarının artık geçerliliğini yitirmiş temel hareket noktaları ulusal kültür ve kamu yararıdır.

Geleceğin ürünlerini, çoğunlukla teknik uzmanlara danışarak belirlemeye dayalı yaklaşıma teknoloji itmesi denir.

Artımsal yenilik uzun dönemde ortaya çıkan kümülatif etkileri üretkenlik artışları ve kalitedeki gelişmeler açısından önemli olan ancak etki alanları yalnızca mevcut ürün kuşakları ve mevcut ürün yöntemleri ile sınırlıdır.

Uzay teknolojileri geliştirme günümüzde en yaygın ve en etkin olan jenerik teknolojiler arasında yer almaz.

Teknolojide hızlı ve köklü dönüşüm dönemleri  sanayileşme yarışında geri kalan ülkeler için dünya teknolojisini yakalama fırsatı yaratmaktadır.

Geri kalmışlığı ülkelere özgü ırk, din, coğrafi konum gibi endojen nedenlere bağlayan görüşler yüzyılımızın başında reddedilmiştir.

Gelişmekte olan ülkeleri Latin Amerika, Asya, İslam Dünyası ve Kara Afrika olarak gruplamak uygundur.

Singapur, Hong Kong, Tayvan ve Güney Kore ihracata dayalı sanayileşme stratejisi ile yeni sanayileşen ülkeler grubunu oluşturmuş ve Asya'nın dört kaplanı ya da ejderhalar gibi sıfatlarla anılır hâle gelmişlerdir.

Libya, Suriye, Irak ve İran gibi ülkelerde demagojik, popülist, militarize olmuş siyasal yönetimler iş başındadır. Körfez şeyhliklerinde ise muhafazakâr, antidemokratik, gelenekçi yönetimler yer almaktadır.

Dünya Kalkınma Raporu, iyimser bir yaklaşımla fakir ülkelerin piyasa yanlısı politikalar benimsemesi ve zengin ülkelerin korumacılıktan vazgeçmesi hâlinde, olumlu gelişmeler olacağını beklemektedir. 1980’li yıllar bu görüşlerin hakimiyet kazandığı yıllar olmuştur.

1974’te başlayan petrol bunalımı yavru sanayilerin gelişmesini durdurmuştur.

Tablo 4.1 Washington Kararları ve Doğu Asya Ülkeleri

1973’te Almanya, Kanada, İsveç uluslararası sermaye hareketlerine ilişkin sınırlamaları kaldırmıştır. Bunları 1974 yılında ABD, 1979’da İngiltere, 1980’de Japonya daha sonra İtalya, Fransa ve Avrupa Birliği üyesi ülkeler izlemiştir.

1997 yılında Türkiye'nin 3130 dolarlık kişi başına geliri dünya ortalamasından düşüktür. Dünya sıralamasında 48. ve üst orta gelirli ülkeler grubunun son sırasında yer almaktadır.

1996 yılı verilerine göre dünyanın en borçlu ülkesi 180 milyar dolarlık borcu ile Brezilya’dır. Brezilyayı 157 milyar dolarlık borcuyla Meksika, 129’ar milyar dolarlık borçlarıyla Endonezya ve Çin, 125 milyar dolarlık borcu ile Rusya izlemektedir.

Globalleşme çağında üretim hiyerarşisinin yeniden yapılandığı gözlenmektedir. Bu durum globalleşmeyle dünya üretiminin homojenleşmediğini, tam tersine uzmanlaşmanın farklılaştığı anlamına geliyor. Öyle ki, Almanya kimya, havacılık, bilgisayar programları, ABD mali hizmetler, otomobil, Japonya ve Güney Doğu Asya ülkeleri elektronik, otomobil vs. gibi alanlarda tam uzmanlaşmıştır.

En yoksul ülkelerin sanayileşmiş ülkelerin elinde tuttuğu teknolojilere erişme isteği, kendini 1966’lı yılların başında göstermeye başladı. İlk sanayileşme deneyimlerini başlatmış olan azgelişmiş ülkelerin yoğun baskısı, 1964’te Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD), 1965’te Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Örgütü(UNIDO)’nün kurulmasını sağladı. UNIDO’nun asıl kuruluş amacı, teknoloji aktarımı konusunda BM’nin girişimlerinin ana organı olması iken, bu ana işlevi sürdüren UNCTAD oldu (Perrin, 1993, s. 11).

Kümeleşmenin ilk kategorisini genellikle ilkel tarımsal üretimin egemen üretim biçimi olduğu ülkelerle, sanayileşmeye başlamış ama henüz imalat becerisinin ötesine geçememiş ülkeler oluşturur. Bu kümedeki ülkelerin temel amacı altyapının geliştirilmesi ve sanayileşmenin tamamlanmasıdır. İkinci kategoriyi ise sanayileşmiş ülkeler oluşturur. Bunlar, günümüzde pek sık sözü edilen, “sanayi ötesi toplum”, “bilgi toplumu” gibi kavramların doğuşuna kaynaklık eden ülkelerdir. ABD, AB ülkeleri, Japonya bu kategoride yer alırlar. Bu ülkelerde ekonominin ağırlığı imalat sanayinden hizmetler sektörüne kaymaktadır.

En yoksul ülkelerin sanayileşmiş ülkelerin elinde tuttuğu teknolojilere erişme isteği, kendini 1966’lı yılların başında göstermeye başladı.  1974’te global farklılıklara gelişmekte olan ülkelerin bir tepkisi olarak “Yeni bir uluslararası ekonomik düzen” isteği gündeme geldi. Bilim ve Teknoloji konusunda 1995’te yeni bir uluslararası ekonomik düzen kararları şu yönelimlere yer verdi: •Az gelişmiş ülkelere, teknolojik araştırma ve geliştirme uygulamalarına daha çabuk bir biçimde erişme olanağı vermek, •Az gelişmiş ülkelerde yerel araştırma-geliştirme başlatabilmek, •Hem gelişmiş dünyanın araştırma  çalışmalarını kararlılıkla az gelişmiş ülkelerin ihtiyaç ve sıkıntılarına doğru yönlendirmek hem de onların öz yeterliliklerini geliştirmek. Bununla birlikte 1980’li yıllarda hâkim görüş; her dış kaynak gibi, teknoloji transferinin de ancak ulusal çabalara eklenecek bir yardımcı olduğudur. Öyleyse, gelişmekte olan ülkeler kendi başlarına karar verip kaynaklarının önemli bir kısmını kalkınma yolunda bilim ve teknolojiye ayırmak zorundadır.