DÜNYA EKONOMİSİ - Deneme Sınavı - 12

Doğu Avrupa’daki çözülmeler beklendiği kadar olmasa da Avrupa içinde büyük bir
göç akımına neden olmuştur. 40 yıldır Doğu ve Batı Bloku arasındaki nüfus akımlarına
engelleyici set oluşturan Berlin Duvarı’nın 1989’da yıkılması ile birlikte daha cazip Batı
bölgelerine göçenlerin sayısı artmıştır. Almanya, Doğu ve Orta Avrupa’dan gelen göçleri karşılayan birincil ülke konumundadır. Doğru cevap D'dir.

XVIII. yüzyıl sonunda kırdan kente göç hızlanırken, işsiz yığınlarının kent sokaklarını doldurması, nüfusun kontrol altına alınması gereken bir değişken olması gerektiği
düşüncesini doğurmuştur. Klasik iktisatçılardan Malthus ve Ricardo’nun görüşleri bu yöndedir. Katlanarak artan nüfusun kaynaklar üzerinde yaratacağı baskıdan korkulmaktadır. Ancak dönemin düşünürlerinin tamamı refah ve nüfus arasındaki
ilişki konusunda, Malthus ve Ricardo kadar kötümser değildir. Condorcet ve Godwin gibi iyimserler insan aklının kıtlıklarla baş edeceğine ve teknolojik gelişmelerin imdada
yetişeceğine inanmaktadırlar. Doğru cevap A'dır.

XIX. yüzyılın nüfus artışı günümüzün gelişmiş ülkeleri olarak ifade edilen ülkelerden
kaynaklanmıştır. Bu ülkeler Avrupa kıtasındadır. Ham madde ve pazar arayışları içinde sistemlerini dünyaya yaymışlardır. Hem sayıca çoğalmışlar hem de çok daha hızlı bir üretim ve tüketim faaliyetini getiren teknolojiyi yaratmışlardır. Doğru cevap D'dir.

XVIII. yüzyılın ikinci yarısından başlayarak yayılmış olan sanayi devriminin yol açtığı üretim ortamı, klasik düşünürlerin nüfusla ilgili düşüncelerinin merkantilistlerden farklı olmasında rol oynamıştır. Üretim sürecinde emeği desteklemek üzere artan enerji ve makine kullanımı, gereksinim duyulan emeğin niteliğini de değiştirmiştir. Bir yandan makinelerle ikâme edilen emeğin kırsal alanlarda işe yaramaz hâle gelmesi bir yandan da üretim sürecinin nitelikli ve eğitimli emek gerektirmesi, zenginliğin kaynağının sayıca bol emek değil, beceri sahibi emek olduğu görüşünün yükselmesinde rolü
olmuştur. Doğru cevap C'dir.

XX. yüzyılda da nüfus patlaması yaşanmıştır. Ancak,  Dünya nüfusu artış hızı azalmakla birlikte 2050 yılına kadar artmaya devam edecektir. Doğru cevap D'dir.

Avrupa’da 16. yüzyıldan 18. yüzyılın ortalarına kadar uygulanan iktisat politikasına Merkantilizm adı verilir. Merkantilistler nüfusun sayıca çokluğunu ülke için zenginlik olarak kabul ederlerdi.

Klasik iktisat; 1776 ve 1843 yılları arasında yaşayan iktisadı gelişmeleri etkileyen ve Batı’ya hâkim olan iktisadi düşünce akımıdır. 1776’da Adam Smith’in eseri “Ulusların Zenginliği” ile başlamış ve 1843’de John Stuart Mill’le ait “Siyasal iktisadın ilkeleri” eseri ile son bulmuştur.

Doğum oranı; bir yılda doğan canlı bebek sayısının yıl ortası nüfusa bölünmesi ve 1000 ile çarpılmasıyla bulunan oranıdır.

Doğum, ölüm ve göç hareketlerinin ilerdeki eğilimleri ile ilgili belli varsayımlara dayanarak nüfusun gelecek zamandaki gelişmesi hakkında tahminlerin yapılmasına nüfus projeksiyonu denir.

İnsanlık tarihine XVII. yüzyıl “Us Çağı”, XVIII. yüzyıl ise “Aydınlanma Çağı” olarak geçmiştir. XVII. ve XVIII. yüzyıllarda ortaya çıkan yeni tutumlar ve yenidünya görüşü uygarlık tarihinde “Düşünce Devrimi” olarak adlandırılmaktadır. Tüm bu kazanımlar sonucunda insan yaşamının süresini uzatan, kalitesini artıran pek çok yenilik birbirini takip ederek hayata geçirilmiştir.

Pronatalist; doğum yanlısı, doğumların artırılmasını savunan görüştür. Pozitivist düşüncede nüfus artışını ve nüfus yoğunlaşmasını ekonomik ve sosyal kalkınmanın en önemli faktörü sayar.

Göç olgusunun en önemli etkisi maddi paylaşımdır. Göç, kaynakların yeniden dağılımına neden olmaktadır.

ABD, 200 yıldan beri göç alan bir ülkedir. ABD’nin ekonomik büyümesinde almış olduğu göçlerin olumlu etkisi vardır.

Eğitilmiş, beceri kazanmış insanlara cazip koşullar, yüksek yaşam standartları sunularak uluslararası göç etmesine beyin göçü denir. Nitelikli insanlar gelişmiş ülkelere göç etmektedir.

Merkantilizm: Avrupa’da 16.yy’dan 18.yy’ın ortalarına kadar uygulanan iktisat politikasına Merkantilizm adı verilir. Merkantilizm arz yönüne ağırlık vermektedir ve ihracat fazlası yaratarak ulusal parayı güçlü tutmak temeline dayanmaktadır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Klasik iktisat: Klasik iktisat 1776 ve 1843 yılları arasında yaşanan iktisadi gelişmeleri etkileyen ve Batı’ya hâkim olan iktisadi düşünce akımıdır. 1776’ da Adam Smith’in eseri “Ulusların Zenginliği” ile başlamış ve 1843’te John Stuart Mill’e ait “Siyasal İktisadın İlkeleri” eseri ile son bulmuştur. Doğru cevap B şıkkıdır.

200 yıl önce olduğu gibi günümüzde de bir grup düşünür geleceğe umutla bakmaktadır. Bunların en iyimseri olan Herman Kahn (1922-1983), “Gelecek İki Yüzyıl” ve “Yaklaşan Patlama” adlı kitaplarında yeni teknolojilerin yol açtığı verimlilik artışla- rından, maliyetlerdeki düşüşlerden rasyonel ekonomik politikalardan ve enerji krizinin çözümünden söz etmekte ve Amerika’nın liderliğinde refah içinde bir dünya toplumu tablosu çizmektedir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Malthus’un “Nüfus Üzerine Denemeler” adlı ünlü kitabının tamamlanmak üzere oldu- ğu 1825 yılında dünya nüfusu 1 milyara ancak ulaşmıştır (Kennedy,1995, s. 26). Nüfusun bu rakama ulaşması binlerce yılı bulmuştur. XIX. yüzyıl boyunca sanayileşme ve modern tıptaki gelişmeler sonucunda nüfus artış hızı yükselmiş, buna bağlı olarak dünya nüfusu katlanarak artmaya başlamıştır. 1825’i takip eden yüzyıl içinde dünya nüfusu 2 milyara çıkmıştır. 1925-1975 yılları arasındaki elli yıl içinde tekrar katlanıp 4 milyarı bulmuştur. 1990’lara gelindiğinde dünya nüfusu 5. 3 milyara ulaşmıştır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Dünya nüfusu, artış hızı ve büyüklüğü çeşitli ulusal ya da uluslararası örgütlerce takip edilen önemli bir değişkendir. Yaklaşık 227 ülkeden toplanan doğurganlık, ölümlülük ve göç gibi bilgilere dayanarak nüfus tahminleri yapılmaktadır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Doğum oranı: Bir yılda doğan canlı bebek sayısının yıl ortası nüfusa bölünmesi ve 1000 ile çarpılmasıyla bulunan oran. Doğru cevap D şıkkıdır.