DOSYALAMA ARŞİVLEME - Deneme Sınavı - 7

• Gelişigüzel çalışma değil bilimsel çalışma düzeni • Başıbozukluk değil ahenk ve koordinasyon • Kişisellik değil yardımlaşma • Düşük verim değil maksimum çıktı • Herkesin mümkün olan en yüksek verimlilik düzeyine çıkarılması için eğitim • Her iş, işi oluşturan görevlere ayrılmalı • Bu görevlerin her biri bilimsel açıdan ayrıntılı olarak incelenmeli • Bu inceleme yapılırken görevlerin nasıl daha etkin yapılabileceği, araç ve gereçlerin nasıl kullanılacağı ve görevi yapanın nasıl davranması gerektiğinin araştırılması Görev ve işlerin zaman ve metot olarak standartlaştırılması • Standartları belli olan işleri yapabilecek fiziki ve zihni kabiliyeti yeterli olan kişilerin seçilmesi • Kişilerin uygun bir biçimde eğitilerek işi öngörülen şekilde yapabilecek hâle getirilmesi • Teşvik edici ücret sisteminin geliştirilmesi ve iş görenlerin çalışmalarının finansal olarak desteklenmesi • Yönetimin bu sistemin işleyişini sürekli olarak denetlemesi ve aksaklıkların bilimsel olarak incelenmesi. Doğru cevap E.

Fayol’a göre işletmedeki faaliyetler altı grupta toplanabilmektedir (Koçel, 2005): • Teknik faaliyetler (üretim faaliyetleri) • Ticari faaliyetler (alım, satım vb.) • Finansal faaliyetler (para bulma ve kullanma) • Muhasebe faaliyetleri (kayıtların ve istatistiklerin tutulması, hazırlanması) • Güvenlik faaliyetleri (işyeri ve işgörenlerin korunması) • Yönetim faaliyetleri Doğru cevap B.

Modern organizasyon teorisi, işletmelerin geçmişten günümüze kadar olan ihtiyaçlarını, günümüz koşullarında ele alan, etkinlik ve verimliliğin arttırılması için çeşitli unsurların da ele alınması gerektiğini savunan esnek bir yaklaşım sunmaktadır. Doğru cevap D.

Cumhuriyetin kuruluşundan 1983 yılına kadar olan dönemde yayınlanmış bazı meslek kitapları ile Türk kütüphaneciliğinin ilk dergisi olan Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni (1952) incelendiğinde, kütüphane işletmeciliğinin sorunlarının temelde; personel, bütçe, derme, bina ve kullanıcı olmak üzere beş başlık altında ele alındığı görülmektedir. Doğru cevap B.

Yöneltme süreci işgörenlere planlar ve örgütleme sonucunda verilen işlerin verimli bir biçimde yaptırılmak istenmesi olarak ifade edilebilir. Doğru cevap A.

Kısaca belirtmek gerekirse; plan ve stratejiler örgütte neyin ya da nelerin yapılması gerektiğini belirtirken örgütleme; hangi işin kim tarafından, nasıl yapılması gerektiğini ve sürecin işlemesi için sahip olunacak yetki ve sorumlulukları belirlemektedir (Kurulgan, 2005). Doğru cevap E.

Örgütlerde yöneltme işlevi bu aşamada başlamakta ve örgüt personeline, görevlerini en etkin ve verimli bir biçimde yaptırmayı amaçlamaktadır. Bu özelliği ile yöneltme işlevinin konusu insanlardır ve bireylerin düşünüş ve davranışlarını örgütün çıkarları doğrultusunda yönetmeyi amaç edinen yöneticilerin başarısı, yöneltme işlevinin başarısı ile doğrudan ilişkilidir. Doğru cevap D.

Organize etme, organizasyon yapısının oluşturulması ile ilgili faaliyetler topluluğunu, bir süreci ifade etmektedir. Bu süreç; faaliyetleri anlamlı ve etkili bir biçimde gruplamak, belirli örgüt kademe ve mevkileri hâline getirmek ve mevkilere iş görenleri atamak safhalarını içermektedir. Organize etmek, amacı  gerçekleştirmek üzere yapılacak işlerin dikey, yatay ve mekânsal olarak farklılaştırılmasını ifade etmektedir. Doğru cevap A'dır.

Yapı, organizasyonun temel amaçları doğrultusunda çalışanların birbiri ile ilişki kurmasını sağlayan bir çerçeve olarak ifade edilmektedir. Bu ilişkilerde sorunlar olduğu sürece tek başına iyi bir yapı yetersiz kalacaktır. Yapı içerisindeki bu ilişkiler birbirleriyle
uyumlu bir biçimde işlenmeli eğer uyumlu değillerse özellikle yöneticiler tarafından ortak bir zemine uyumlaştırılmaya çalışılmalıdır. Doğru cevap B'dir.

İşlem birimleri, teknik hizmetler ve kullanıcı hizmetleri olarak ikiye ayrılır. Teknik hizmetler; sağlama hizmetleri, kataloglama ve sınıflandırma hizmetleri, süreli yayın hizmetleri ve bilgi işlem hizmetleridir. Kullanıcı hizmetleri ise; ödünç hizmetleri, kütüphanelerarası işbirliği hizmetleri, danışam ve rehberlik hizmetleri, görsel-işitsel hizmetler veözel derme hizmetleridir. Doğru cevap C'dir.

Özel derme hizmeti, satın alma ya da bağış yolu ile edinilen nadir ve kıymetli kitap, dergi ve yazma eserlerden ilgilenen kullanıcıların yararlandırılması ve kullanım istatistiklerinin yönetime raporlanması sürecini kapsamaktadır. Doğru cevap D'dir.

Destek birimleri; insan kaynakları yönetimi, ciltleme/onarım hizmetleri ve teknik bakım hizmetlerinden oluşmaktadır.İnsan kaynakları yönetimi, işletme içerisinde yer alan ve organizasyon şeması kapsamında en üst noktadaki bireylerden en alt noktadaki bireylere kadar işletme içerisindeki tüm çalışanları kapsamaktadır. İnsan kaynakları yönetimi aynı zamanda işletme dışında yer alan potansiyel
işgücünü de kapsamaktadır. Doğru cevap E'dir.

Bölümlere Ayırma: İş bölümü ve uzmanlaşma gerçekleştirildikten sonra işlerin ve faaliyetlerin bir araya getirilmesi aşaması yer almaktadır. Böylece çalışanların çalışacakları pozisyonlar ve bölümler ortaya çıkarılmaktadır. Örnek olarak; bordrolama, çalışan eğitimi, maaş gibi konular bir araya gelerek insan kaynakları bölümünü oluşturmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Basitlik: İşletme yapıları içerisinde ele alınan sistemler ve süreçler; karmaşık bir yapıda olmamalı, emir alan-veren, sorumluluk alan-veren çalışanlar arasında ve yetki aktarımı sırasında muğlak ifadelerin yer almadığı, bütün çalışanlar tarafından anlaşılabilir, basit ve sade bir yapı biçiminde düzenlenmelidir. Doğru cevap B'dir.

Bireysel ve sosyal bir fenomen olarak kültürle ilgili
tanımlardan bazıları şu şekildedir:
• Bireyin içinde yaşadığı gruptan / toplumdan
edindiği sosyal miras
• Bireyin düşünme, hissetme ve inanma biçimi
• Bir toplumun yaşama biçimi
• Problemlerin çözüm biçimi
• Öğrenilen davranışlar bütünü
• Davranışları düzenleyen normatif bir sistem
• Doğada var olana karşılık insanların oluşturduğu her şey
• Bir egemenlik ve meşruiyet aracı

Doğru cevap C'dir.

İnançlar, dünyanın nasıl işlediğine ilişkin olarak bir kültürün insanları tarafından paylaşılan ortak görüşler olarak ifade edilmektedir. Bunlar, geçmişin yorumlanmasına, şimdinin açıklanmasına ve geleceğin kestirilmesine yaramaktadır. Bu inançlar, gözle görülen nesnelere ve gözle görülmeyenlere ilişkin olabilmektedir. Bu inançlar, gelenek, din ve bilim ya da bunların bir bileşimi üzerine inşa edilebilmektedir. İnançlar, kültürün en derin ve en soyut yönünü oluşturmakta ve diğer kültürel öğelere biçim vermektedir. Doğru cevap D'dir.

III. Aşama: Oluşturulan ekip fizibilite çalışmasına başlar. Fizibilite çalışması kapsamında; talep tahmini ve pazar araştırması, en uygun kuruluş yeri ve binanın seçimi, kapasitenin belirlenmesi, gerekli fonların
bulunması, donanımın seçilmesi, kazanımların öngörülmesi, yönetmeliklerin ve örgüt şemasının oluşturulması, fizibilite raporu ve yatırım değerleme, kesin projenin oluşturulması ve kütüphanenin kurulması gibi aşamalar yer almaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yönetim
“Yönetim nedir?” sorusu günümüzde hâlen cevap arayan ve farklı disiplinlerde kendilerine özgü yorumlar katılabilen bir olgu olarak karşımıza çıkmaktadır. İster rahat bir örgütsel alanda isterse kaos alanında yer alsın işletmelerin ortak yönetsel değerler kapsamında ele alınması gerekmektedir. Bilimsel dayanaklar kapsamında ya da bireylerin deneyimlerine dayanan düşünce ve metaforlarla ele alınan yönetim faaliyeti, nihayetinde insanlarla birlikte iş yapabilme ve insanları doğru yönlendirebilme sanatı olarak ifade edilmektedir.

Yönetim faaliyetlerinin nasıl ele alınması gerektiği konusunda teoriler geliştirilmiş ve bu teoriler tarihsel olarak yönetimin geçmişini, gerekli duyulan geliştirmeler sonucunda, günümüze ulaştırmıştır:

• Klasik Yönetim ve Organizasyon Teorisi
• Bilimsel yönetim yaklaşımı
• Yönetim süreci yaklaşımı
• Bürokrasi yaklaşımı

• Davranışsal (Neo-Klasik) Yönetim ve Organizasyon Teorisi

• Modern Organizasyon Teorisi
• Sistem yaklaşımı
• Durumsallık (koşul-bağımlılık) yaklaşımı

• Çağdaş yaklaşımlar.

Klasik Yönetim ve Organizasyon Teorisi
Klasik organizasyon teorileri başlığı altında üç yaklaşım bulunmaktadır:
• Bilimsel yönetim yaklaşımı – Frederick Taylor
• Yönetim süreci yaklaşımı – Henri Fayol
• Bürokrasi yaklaşımı – Max Weber
Klasik teori iki ana fikir etrafında yer almaktadır: 

(1) Rutin işlerin görülmesinde insan unsurunun makinelere ek olarak nasıl etkin bir şekilde kullanılabileceği ve

(2) formal organizasyon yapısının oluşturulmasıdır. Taylor birinci fikir, Fayol ve Weber ise ikinci fikir üzerinde durmuşlardır.