DÖNEMSONU İŞLEMLERİ

Nakit benzeri varlıklar; kısa vadeli nakit yükümlülükler için elde bulundurulan ve yatırım amacıyla veya diğer amaçlarla kullanılmayan varlıklardır.

Türkiye muhasebe uygulamalarına göre KASA hesabında yalnızca Türk lirası ve yabancı para cinsinden nakit giriş ve çıkışları izlenmektedir.

Kasadaki paranın noksan olmasının nedenleri şöyle sıralanabilir:
• Yapılan bir ödemenin olduğundan daha düşük tutarda kaydedilmesi,
• Nakit para çıkışına neden olan işlemlerin (ödemelerin) kaydedilmemesi,
• Yapılan bir tahsilatın olduğundan daha yüksek tutarda kaydedilmesi,
• Kasadan sorumlu kişinin zimmetine parageçirmiş olması.

Muhasebede her varlığın bir kaynağı olmak zorundadır. Bu nedenle, kasa fazlaları, kaynağı tespit edilinceye kadar "Sayım ve Tesellüm Fazlaları" adındaki geçici bir kaynak hesabına kaydedilir.

Kasa sayımı esnasında belirlenen kasa fazlasının nedeni sayımın yapıldığı gün tespit edilemediğinde, söz konusu fazlalık "Sayım ve Tesellüm Fazlaları Hesabı'nda izlemeye alınır.

Kasa fazlalığının nedeninin bütün araştırmalara rağmen veya dönem sonuna kadar tespit edilememesi durumunda, söz konusu fazlalık gelir olarak kaydedilir.

Yabancı para cinsinden nakitler (banknot ve demir para) ise efektif olarak adlandırılır.

Bankalar hesabı Tek Düzen Muhasebe Sistemine göre işletmenin bankalardaki Türk lirası ve yabancı para cinsinden vadeli ve vadesiz mevduatlarını izlendiği hesaptır.

İşletmelerin nakit fazlasını değerlendirmek amacıyla sıkça yararlandıkları finansal araçlar arasında yer alan menkul kıymetler şunlardır:
• Hisse Senedi
• Tahvil
• Finansman Bonosu
• Hazine Bonosu
• Kâr-Zarar Ortaklığı Belgesi
• Gelir Ortaklığı Senedi
• Yatırım Fonu Katılım Belgesi

Hisse senetleri, anonim şirketler veya sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler tarafından çıkartılan, şirkete sermaye koyan kişilere verilen, şirket sermayesine katılma payını temsil eden kıymetli belgelerdir.

Devlet tarafından ihraç edilen bonolar için muhasebede hazine bonosu kavramı kullanılır.

Dönem sonu işlemleri kapsamında, işletmenin elinde bulunan hisse senetlerinin bilanço tarihiitibarıyla değerinin tespit edilmesi gerekmektedir.
Menkul kıymetlerin değerlenmesine ilişkin hükümler Vergi Usul Kanununda (VUK) düzenlenmiştir. Buna göre, hisse senetleri "alış değeri" ile değerlenir.

Muhasebenin ihtiyatlılık kavramı gereği, borsa veya piyasa değeri alış değerinin altına düşen hisse senetleri için değer düşüklüğü tutarınca karşılık ayrılması zorunludur.

İşletme kasasındaki mevcut para tutarının Kasa hesabının kalanına eşit olması, kasa hesabıyla ilgili işlemlerde bir hata olmadığının, işlemlerim tam ve doğru yapıldığının göstergesidir.

Yapılan bir ödemenin olduğundan daha
düşük tutarda kaydedilmesi,
• Nakit para çıkışına neden olan işlemlerin ödemelerin) kaydedilmemesi,
• Yapılan bir tahsilatın olduğundan daha yüksek tutarda kaydedilmesi,
• Kasadan sorumlu kişinin zimmetine para geçirmiş olması.

Buna göre; fiili para mevcudunun alınan depozitolardan kaynaklanıyor olması, kasadaki paranın noksan olmasının nedenlerinden değildir.

Tesellüm verilen bir şeyi alıp kaydetme, resmen teslim alma anlamına gelmektedir. Doğru cevap E şıkkıdır

Satıcılar hesabı işletmenin kredili (veresiye) ticari mal alımlarından doğan borçlarını izlediği bir kaynak hesabıdır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Sayım ve tesellüm fazlaları hesabı fiziki sayımlar sonucunda tespit edilen ve tesellüm sırasında ortaya çıkan her türlü fazlalığın (kasa,menkul kıymet, stok ve maddi duran varlık fazlası) geçici olarak kaydedilip izlendiği hesaptır.Doğru cevap B şıkkıdır.

Kasadan sorunlu kişinin zimmetine para geçirmiş olması kasadaki paranın noksan olmasının nedenlerinden birisidir. Kasadaki paranın fazla olmasının nedenlerinden biri değildir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yabancı paralar günlük dilde döviz olarak adlandırılmaktadır. Ancak ticari hayatta döviz denildiğinde yabancı para (dolar, avro vd.) cinsinden düzenlenmiş değerli kağıtlar (çek, senet vb.) anlaşılır. Yabancı para cinsinden nakitler (banknot ve demir para) ise efektif olarak adlandırılır. Doğru cevap D şıkkıdır.