DÖNEMSONU İŞLEMLERİ - Deneme Sınavı - 6

Banka Kredileri Hesabı, banka ve diğer finans kuruluşlarından sağlanan her türlü kredinin izlendiği hesaptır.

Kredilerin değerlemesi sonucunda oluşan kur farkları giderlerinin muhasebeleştirilmesinde 300 Banka Kredileri Hesabı alacaklandırılırken, 780 Finansman Giderleri Hesabı’nın borçlandırılması gerekir.

Tahvil: Anonim şirketlerin borç para bulmak için itibari kıymetleri eşit ve ibareleri aynı olmak üzere çıkardıkları borç senetleridir.

Tahviller ilk ihraç edildiğinde, üzerinde yazan değerle satılmışsa (nominal değer) bunlara başa baş tahvil denir. Başa baş tahvilleri, genellikle piyasa faiz oranı ile tahvilin kupon faiz oranının eşit olduğu durumlarda görülmektedir.

Tahvilin faiz oranı, piyasa faiz oranından düşükse, tahviller üzerinde yazan değerin altında bir değerle iskontolu olarak ihraç edilirler.

Satıcılar Hesabı, işletmenin faaliyet konusunu oluşturan mal ve hizmet alışlarından kaynaklanan senetsiz borçlarının doğması ile alacaklanmakta, ödenmesi halinde borçlanmaktadır.

Borç Senetleri Hesabı, işletmenin faaliyet konusunu oluşturan mal ve hizmet alışından kaynaklanan senede bağlanmış borçları doğduğunda alacaklanmakta, işletme senetleri ödendiğinde ise borçlanmaktadır.

Mukayyet değerle değerlenecek Türk lirası cinsinden borç senetleri için dönem sonunda ayrıca bir değerleme işlemi yapmaya gerek yoktur.

Bir borç senedinin bilanço gününde ödenmesi durumunda elden çıkarılması gereken değeri gösteren tasarruf değerinin hesaplanmasında, alacak senetlerinde olduğu gibi reeskont işleminden faydalanılır.

Döviz kurunun düşmesi sebebiyle borçta meydana gelen azalışlara ilişkin kayıt yapılırken; 320 Satıcılar hesabı borçlandırılır, 649 Diğer Olağan Gelir ve Kârlar hesabı alacaklandırılır.

Döviz kuru 6,5 TL’den 7,0 TL’ye yükselmiş, 0,5 TL artmıştır. Bu ise işletmenin borcunu (1.000.000 USD x 0,5 TL/USD=) 500.000 TL artırmıştır. Dolayısıyla 300 Banka Kredileri hesabına 500.000 TL alacak kaydı yapılacaktır. İşletmenin yükümlülüklerinin artması bir gider kalemi olduğundan da 780 Finansman Giderleri hesabına 500.000 TL Borç Kaydı yapılacaktır.

Altı ay sonunda ödenecek faiz 90.000 TL’dir. 31.12.20XX itibariyle kredi kullanımının üzerinden 1 ay geçmiştir. Dolayısıyla faizin 1/6’sı tahakkuk etmiştir. Bu durumda tahakkuk eden faiz 90.000 x 1/6 = 15.000 TL’dir.

Tahakkuk eden faiz geliri Tek Düzen Hesap Planı uyarınca 381 Gider Tahakkukları Hesabına kaydedilir. Tahakkuk eden faiz işletme için bir yükümlülük olduğu için 381 Gider Tahakkukları hesabına 15.000 TL alacak kaydı yapılır. Buna karşın işletmenin yükümlülüklerinin artması bir gider kalemi olduğundan da 780 Finansman Giderleri hesabına 15.000 TL Borç Kaydı yapılacaktır.

Soruda 2019 yılında kullanılan kredinin 850.000 TL’si 2020 yılında ödeneceği bilgisi verilmiştir. Bu durumda uzun vadeli kredinin takip eden yılda ödenecek kısmı 303 Uzun Vadeli Kredilerin Anapara Taksitleri ve Fa­izleri Hesabına kaydedilir. Bu durumda doğru cevap d’dir.

Reeskont faizi şu şekilde hesaplanır.

Reeskont faizi= (Senedin nominal değeri x Reeskont faiz Oranı x Vadeye kalan süre) / (36500 +  Reeskont faiz Oranı x Vadeye kalan süre)

Bu durumda cevap c olmaktadır.

31.12.2019 tarihinde yapılacak kayıt şu şekildedir.

322 Borç Senetleri Reeskontu hesabına 20.000 TL Borç kaydı, 647 Reeskont Faiz Gelirleri Hesabına 20.000 TL Alacak kaydı 

01.12.2020 tarihinde ise kayıt şu şekilde tersine alınır.

322 Borç Senetleri Reeskontu hesabına 20.000 TL Alacak kaydı, 657 Reeskont Faiz Giderleri Hesabına 20.000 TL Borç kaydı

300 Banka kredileri hesabına yapılan bir borç kaydı yükümlüğümüzün azaldığını gösterir. 646 Kambiyo Karları hesabına yapılan bir kayıt ise döviz kurlarında meydana gelen bir değişim sebebiyle varlıkların azaldığına veya yükümlüklerin azaldığına dalalettir. Yükümlüğün azalması için kurların düşmesi gerektiğine göre bu kayıt Döviz kurlarında meydan gelen azalıştan dolayı oluşan değerlemenin kaydıdır.

Dönem zarar ile kapanmış ise 692 Dönem Net Kârı Veya Zararı hesabı borç bakiyesi verir. Bu hesabı kapatmak için alacak kaydı, karşı hesaba da borç kaydı yapılması gerekir. Dönem zarar ile kapanmış ise zarar 591 Dönem Net Zararı hesabında gösterilir.