DÖNEMSONU İŞLEMLERİ - Deneme Sınavı - 3

Kurumlar Vergisi Kanunu ile diğer kanunlarda yer alan ve yalnızca beyanname üzerinde dikkate
alınabilecek diğer indirim unsurları şunlardır:
• Ar-Ge ve tasarım indirimi,
• Sponsorluk harcamaları indirimi,
• Belirli kişi, kurum ve kuruluşlara yapılan bağış ve yardımlar,
• Girişim sermayesi fonu olarak ayrılan tutarlar,
• Türkiye’den yurt dışı mukimi kişi ve kurumlara verilen hizmetlerden elde edilen kazançlara ilişkin indirim,
• Korumalı iş yeri indirimi,
• Nakit sermaye artırımından kaynaklanan indirim,
• Teknogirişim ve teknokent sermaye desteği indirimi,
• Özel kanunlar kapsamında kurulan idareye yapılan her türlü nakdî ve ayni bağış ve yardımlar ile sponsorluk harcamalarının tamamı.

Kurumlar Vergisine Kanunu’na Tabi İşletmelerde Gider Kabul Edilmeyen İndirimler
Kurum kazancının tespitinde aşağıda yazılı indirimlerin yapılması kabul edilmez. (KVK 15.
Md.) Bu giderler dönem içinde kayıtlarda gider olarak yazıldığı için vergiye tabi kâr bulunurken
muhasebe kârına eklenmesi gerekmektedir. Aşağıda yer alan giderlerin kurumlar vergisi matrahının
tespiti sırasında indirilmesi mümkün değildir:

• Öz sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faizler,
• Örtülü sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faiz, kur farkları ve benzeri giderler,
• Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlar,
• Her ne şekilde ve ne isimle olursa olsun ayrılan yedek akçeler,
• Hesaplanan kurumlar vergisi ile her türlü para cezaları, vergi cezaları, gecikme zamları ve gecikme faizleri,
• Menkul kıymetlerin itibari değerlerinin altında ihracından doğan zararlar ile bu menkul kıymetlere ilişkin olarak ödenen komisyonlar ve benzeri her türlü giderler,
• İşletmenin esas faaliyet konusu ile ilgili olmayan deniz ve hava taşıtlarına ilişkin giderler ve amortismanlar,
• Sözleşmelerde ceza şartı olarak konulan tazminatlar hariç olmak üzere kurumun kendisinin, ortaklarının, yöneticilerinin ve çalışanlarının suçlarından doğan maddî ve manevî zarar tazminat giderleri,
• Basın yoluyla işlenen fiillerden veya radyo ve televizyon yayınlarından doğacak maddi ve manevi zararlardan dolayı ödenen tazminat giderleri,
• Her türlü alkol ve alkollü içkiler ile tütün ve tütün mamullerine ait ilan ve reklam giderlerinin tamamı,
• Kredi kuruluşları, finansal kuruluşlar, finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketleri dışında, kullanılan yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan işletmelerde, aşan kısma münhasır olmak üzere, yatırımın maliyetine eklenenler hariç, işletmede kullanılan yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve benzeri adlar altında yapılan gider ve maliyet unsurları toplamının %10’unu aşmamak üzere Cumhurbaşkanınca kararlaştırılan kısmı.

Ticari (Muhasebe) Kârdan hareketle vergiye tabi kâra ulaşabilmek için aşağıdaki işlemler yapılır.
Ticari (Muhasebe) Kârı
(+) Kanunen Kabul Edilemeyen Giderler 
(+) İlave Edilecek Değerleme Farkları 
(-) Vergiden Muaf Gelirler 
(-) Düşülecek Değerleme Farkları 
Vergiye tabi kâr (mali zarar)

Dönemsonunda envanter işlemleri sonrası, bilanço düzenlemeden önce alınan mizana ise kesin
mizan denir

Dönemsonunda envanter işlemleri sonrası, bilanço düzenlemeden önce kesin mizan düzenlenir. Kesin mizan çıkarıldığında işletmenin kayıtları bitmiştir. Yardımcı defter hesaplarında hesapların borç ve alacak
kalanları mizanda tutar kısmında yer alan borç ve alacak tutarları sütunlarına kaydedilirken hesapların verdiği alacak ya da borç kalanı da yine mizanda alacak kalanı ya da borç kalanı sütunlarına kaydedilir. Kesin
mizanda gelir ve gider hesapları Dönem Kârı veya Zararı hesabına devredilerek kapatılmış olduğu için kalan
vermeyecektir.

İşletmede giderlerin kaydedildiği fonksiyonlar,
• Üretim fonksiyonu
• Yönetim Fonksiyonu
• Araştırma geliştirme fonksiyonu
• Pazarlama fonksiyonu
• Finansman fonksiyonudur.

Hasılat, işletmenin özkaynaklarında artışa neden olan, sermaye artışı dışında işletmenin bir muhasebe dönemi içerisindeki olağan faaliyetleri sonucunda elde edilen ekonomik yararların brüt tutarıdır.

Bu açıklamalara bağlı olarak gelir tablosunda yer alan hasılat hesapları aşağıdaki gibidir:
60. Brüt Satışlar
600. Yurt İçi Satışlar
601. Yurt Dışı Satışlar
602. Diğer Gelirler
64. Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir ve Kârlar
640. İştiraklerden Temettü Gelirleri
641. Bağlı Ortaklıklardan Temettü Gelirleri
642. Faiz Gelirleri
643. Komisyon Gelirleri
644. Konusu Kalmayan Karşılıklar
645. Menkul Kıymet Satış Kârları
646. Kambiyo Kârları
647. Reeskont Faiz Gelirleri
648. Enflasyon Düzeltme Kârları
649. Diğer Olağan Gelir ve Kârlar
67. Olağan Dışı Gelir ve Kârlar
671. Önceki Dönem Gelir ve Kârları
679. Diğer Olağan Dışı Gelir ve Kârlar

7/A seçeneğinde yer alan hesaplar aşağıda verilmiştir.
71. Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri
710. Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri
711. Direkt İlk Madde ve Malzeme Yansıtma Hesabı (-)
712. Direkt İlk Madde ve Malzeme Fiyat Farkı
713. Direkt İlk Madde ve Malzeme Miktar Farkı
72. Direkt İşçilik Giderleri
720. Direkt İşçilik Giderleri
721. Direkt İşçilik Giderleri Yansıtma Hesabı (-)
722. Direkt İşçilik Ücret Farkları
723. Direkt İşçilik Süre (Zaman) Farkları
73. Genel Üretim Giderleri
730. Genel Üretim Giderleri
731. Genel Üretim Giderleri Yansıtma Hesabı (-)
732. Genel Üretim Giderleri Bütçe Farkları
733. Genel Üretim Giderleri Verimlilik Farkları
734. Genel Üretim Giderleri Kapasite Farkları
74. Hizmet Üretim Maliyeti
740. Hizmet Üretim Maliyeti
741. Hizmet Üretim Maliyeti Yansıtma Hesabı (-)
742. Hizmet Üretim Maliyeti Fark Hesapları
75. Araştırma ve Geliştirme Giderleri
750. Araştırma ve Geliştirme Giderleri
751. Araştırma ve Geliştirme Giderleri
Yansıtma Hesabı (-)
752. Araştırma ve Geliştirme Gider Farkı
Hesabı
76. Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri
760. Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri
761. Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri Yansıtma Hesabı (-)
762. Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri Fark Hesabı
77. Genel Yönetim Giderleri

Dönemsellik kavramı gereğince aşağıdaki konular yapılır.
• İşletmelerin sınırsız faaliyet süreleri belli dönemlere bölünür.
• Her dönemin faaliyet sonuçları diğer dönemlerden bağımsız olarak tespit edilir.
• Gelir ve giderler tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilir.
• Hasılat gelir ve kârlar aynı döneme ait maliyet, gider ve zararlarla karşılaştırılır.

Bilanço ve gelir tablosu dipnotlar ve ekleri ile birlikte temel finansal tabloları, fon akım, nakit akış, özkaynak değişim ve kâr dağıtım tabloları ise ek finansal tabloları oluşturur. Doğru cevap A’dır.

Bilanço, bir işletmenin belli bir tarihte sahip olduğu varlıklar ile bu varlıkların sağladığı kaynakları gösteren finansal tablodur. Doğru cevap D’dir.

Ticari alacaklar bilançonun duran varlıklar bölümünde yer alır. Doğru cevap B’dir.

Uzun vadeli borçlanma giderleri, finansman giderleri başlığı altında yer almaktadır. Doğru cevap A’dır.

Genel Üretim Giderleri: Üretim faaliyetleri ve bu faaliyetlerle ilgili olarak yapılan hizmetlere ilişkin direkt ilk madde ve malzeme ile direkt işçilik giderleri dışında kalan giderleri içerir. Doğru cevap C’dir.

Fon akım tablosu; “belli bir zaman dilimi içerisinde” işletmede meydana gelen finansman hareketinin hangi kaynaklardan karşılandığını gösterir. Doğru cevap A’dır.

Birinci Tertip Yasal Yedek Akçe: Türk Ticaret Kanunu uyarınca ayrılması gereken % 5 birinci tertip kanuni yedek akçeyi ifade eder. Doğru cevap D’dir.

Özkaynak değişim tablosu; ilgili dönemde özkaynak(özsermaye) kalemlerinde meydana gelen artış veya azalışları bir bütün olarak gösteren tablodur. Doğru cevap E’dir.

Olağan zarar, fon akım tablosunda fon kullanımları başlığı altında yer alır. Doğru cevap A’dır.

Araştırma ve geliştirme giderleri bilançonun duran varlıklar ana kalemi altında yazılır. Doğru cevap B’dir.