DOĞUM BİLGİSİ VE SUNİ TOHUMLAMA

Fürstenberg Rozeti: Duktus papillarisin meme başı sinüsüne açıldığı yerde bulunan güçlü kas kıvrımlarından oluşan ve meme başı kanalını tıkayarak mikroorganizmaların meme bezine girişini engelleyen önemli bir yapıdır. Sağım işlemi de mekanik olarak kanalların süt ile yıkanmasını sağlar ve bu şekilde mikroorganizmaların memede barınmasına engel olur. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Transferrin, mastitisli memelerde, kandan süte geçerek bakterilerin hücre duvarında demirin bağlanmasını sağlayarak bakterilerin üremesini engelleyen bir maddedir. Transferrin böylece memenin savunmasına katkıda bulunur. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Laktosebum, meme başı kanalını oluşturan hücreler tarafından üretilir. Buna meme başı keratini adı da verilir. Laktosebum sabun benzeri bir maddedir. Bu özelliği ile meme başı kanalını tıkar. Aynı zamanda bakterisit ve bakteriyostatik etkisi de vardır. Bu özelliği ile de laktosebum, mikroorganizmaların yıkımlanmasını sağlar ve dolayısı ile memenin kimyasal olarak savunma sistemine de katkıda bulunmuş olur. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Sağımhane Sağım Sistemleri: Daha çok büyük işletmelerde kullanılan bu sistem, işletme içerisinde sağımhane olarak adlandırılan ayrı bir yere kurulur. Sağım zamanı inekler bu alana getirilir ve sağılır. Sağım sırasında ineklere yem verme olanağı da sağlayan bu sistemde, aynı anda çok sayıda (8-12-16 gibi) inek sağılabilir ve elde edilen süt, süt toplama hattı aracılığı ile süt tankına alınır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Rotari sağım sisteminde sağımcı ortada durur ve inekler onun etrafında daire şeklinde dönen bir platform üstünde sıralanmışlardır. Bu sistemle 200-300 ineği bir sağımcı sağabilir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Sağıma başlamadan önce, olası meme hastalığının sürüye yayılmasını önlemek için, sağılacak inekler hasta olma olasılığı en azdan en çok olana göre sıralanmalı ve bu sıra ile sağıma alınmalıdırlar. Sıralama aşağıdaki gibidir.
1. sırada, ilk doğumunu yapmış inekler,
2. sırada, yeni doğum yapmış sağlıklı inekler,
3. sırada, sağlıklı inekler,
4. sırada, mastitis geçirip iyileşen inekler,
5. sırada, mastitis sağaltımı gören inekler.
Eğer olanak var ise, sağaltımları süren ineklerin iyileşene kadar farklı bir sağım makinesiyle sağılmaları iyi olur. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Makineli sağımda süt, meme başından, memelik lastiği içinde oluşturulan basınç yardımı ile emilir. Sağım sırasında makinenin basınç tulumbası tarafından meme başlarına uygulanan emme değerine “vakum değeri” denir ve mm Hg veya cm Hg olarak değerlendirilir. Genel olarak makineli sağımda 380 mm Hg (= 38 cm Hg) basınç (vakum) değeri uygulaması önerilir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Sağım sonrası ayakta tutma: sağımhaneden çıktıktan sonra ineklerin yaklaşık bir saat kadar ayakta kalmaları gerekir. Bunu sağlamak için en sık uygulanan yöntem, sağım sonrası ineklerin yemlenmesidir. Bu süre içinde meme başındaki daldırma sıvısı kurur. Böylece meme başı deliği kapanır ve mikropların memeye girişi engellenir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Son sütün boşaltılması: Sağım sonrası memede kalan sütler, mastitis oluşumuna neden olmaktadır. Sağım işlemi bittikten sonra memedeki son sütün boşaltılması için hafif masaj uygulanması gerekir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Bakterisit: Canlılarda ya
da laboratuar deneylerinde
bakterileri fiziksel, kimyasal
etkiyle öldüren etken.

Bakteriyostatik: Bakterileri öldürmeden onların üremesini durduran herhangi bir fiziksel, kimyasal ya da biyolojik etken

Mekanik Savunma Sistemi

Duktus Papillaris Sfinkteri

Fürstenberg Rozeti

Laktosebum (Keratin)

Fürstenberg Rozeti
Duktus papillarisin meme başı sinüsüne açıldığı yerde bulunan güçlü kas kıvrımlarından
oluşan ve meme başı kanalını tıkayarak mikroorganizmaların meme bezine girişini engelleyen önemli bir yapıdır.
Sağım işlemi de mekanik olarak kanalların süt ile yıkanmasını sağlar ve bu şekilde
mikroorganizmaların memede barınmasına engel olur.

Elle sağım 3 farklı yöntem ile yapılabilir.
1. İki Parmak Arasında Sağım
Baş ve işaret parmağı arasında tutulan meme başı, yukarıdan aşağıya doğru sıvazlanır; bu hareket, memeden süt gelmeyene kadar sürdürülür (Resim 8.1). İki
parmak arası sağım yorucudur. Aynı zamanda, meme iki parmak arasında fazla
sıkıştırıldığından, meme dokusuna zarar verilebilir. Bu nedenle, iki parmak arası
sağım önerilmez.
2. Başparmağı Bükerek Sağım
Başparmak bükülerek meme başının meme ile birleştiği yere yerleştirilir ve işaret
parmağından başlamak üzere, diğer parmaklar kapatılarak meme avuç içine alınır.
Başparmağın sıkıştırması ile geri kaçamayan süt, meme başı deliğinden dışarı alınır. Ancak, bükülen başparmak meme başı dokusunu sıkıştırır, bu nedenle doğru
bir uygulama değildir.
3. Avuç İçinde Sağım
Elle sağım teknikleri içinde en uygun tekniktir. Meme başı avuç içine alınır. İşaret
parmaktan başlayarak parmaklar yukarıdan aşağıya doğru sırayla kapatılır. Böylece meme başında biriken süt meme başı deliğinden dışarı alınır (Resim 8.2). Avuç
içi açılıp kapanarak memede süt bitinceye kadar sağım sürdürülür.

Balık kılçığı: Bu sistemde hayvanlar birbirleri ile 30 veya 50 derecelik açı oluşturacak şekilde
sıralanırlar

Paralel: Sağılacak inekler sağımcı çukuruna 90 derece açı oluşturacak şekilde sıralanırlar. Sağım, ineklerin arka bacakları arasından, memeye güvenli ve kolay ulaşım sağlamak
için, arkadan yapılır

Rotari: Sağımcı ortada durur ve inekler onun etrafında daire şeklinde dönen bir platform üstünde sıralanmışlardır. Bu sistemle 200-300 ineği bir sağımcı sağabilir

Sağım Sırası
Sağıma başlamadan önce, olası meme hastalığının sürüye yayılmasını önlemek için, sağılacak inekler hasta olma olasılığı en azdan en çok olana göre sıralanmalı ve bu sıra ile
sağıma alınmalıdırlar. Sıralama aşağıdaki gibidir.
1. sırada, ilk doğumunu yapmış inekler,
2. sırada, yeni doğum yapmış sağlıklı inekler,
3. sırada, sağlıklı inekler,
4. sırada, mastitis geçirip iyileşen inekler,
5. sırada, mastitis sağaltımı gören inekler.

Genel olarak makineli sağımda 380 mm Hg (= 38 cm Hg) basınç (vakum)
değeri uygulaması önerilir.

Meme bezleri salgı yapma özelliğinde olan bezlerdir. Memenin salgısı olan süt, alveol
adı verilen ve çevresi hücrelerle çevrili, küçük boşluklarda üretilir. Bu boşluklar, küçük süt
kanalcıkları (duktus laktiferus) ile daha büyük kanallara açılırlar. Bu kanallar da meme
başının üst kısmında yer alan daha büyük boşluğa (sinüs laktiferus) açılırlar. Kısrak ve
domuzlarda meme başında 2 veya 3, inek, koyun ve keçide bir meme başı kanalı bulunur.
Meme başı kanalının çevresinde, sütün kendiliğinden akmasını önleyen kaslar (sfinkter)
bulunur. Meme başı kanalının iç deliğinin çevresinde Fürstenberg Rozeti denilen mukoza
dürümleri vardır. Bu oluşumlar, sinüs laktiferusta biriken sütün meme başı kanalını zorlamasını engeller. Böylece meme başı kanalında yer alan sfinkterin yükü de azaltılmış olur.