DOĞUM BİLGİSİ VE SUNİ TOHUMLAMA

Embriyonik ölümlerin çoğu, beslenme bozuklukları, aşırı çevre ısısı, stres ve enfeksiyonlara özellikle trichominiasis, vibriosis ve viral enfeksiyonlara bağlı olarak oluşmaktadır.

Anastomoz: Uç uca birleşme.

Manda'nın gebelik süresi 308-320 gün arasıdır.

Yavruyu uterus içinde saran üç zar vardır. Bunlar dıştan içe doğru koriyon, allantois ve amniondur.

Spermatozoonların dişi genital kanadaki yaşam süreleri, hayvan türlerine göre değişir. Bu süre ineklerde 30, koyunda 22-42, domuzda 24, köpekte 48-72 saat, kısraklarda ise 2-3 gündür

Huyun yumuşaması; gebe hayvanlar daha yavaş sakin bir durum alırlar. Yavruya zarar verecek davranışlardan sakınırlar.
Kilo almaya eğilim; gebelikte hormonların da etkisi ile kilo almaya eğilim artar.
Karnın büyümesi; gebeliğin ikinci yarısından sonra, yavrunun büyümesine bağlı olarak, gebe ineklerde karnın büyüdüğü dikkat çeker.
Memelerin büyümesi; özellikle doğumu yaklaşan hayvanlarda memelerde ödem ve büyüme kolayca gözlenir.
Yavrunun hareketleri; gebeliğin ilerlemiş dönemlerinde, özellikle soğuk su içtikten sonra, dikkatle bakılırsa yavrunun hareket ettiği görülebilir.

PMSG (pregnant mare serum gonadotropini): Gebe kısraklarda gebeliğin 45. gününden sonra plasenta tarafından salgılanan, gebeliğe özgü bir hormondur.

Uterus Dışı Gebelik:  Yavru uterus dışında gelişmesini sürdürür. Döllenmiş ovumun ovaryum üzerinde kalması veya herhangi bir sebeple  karın boşluğuna düşmesi ve gebeliğin burada sürmesidir.

Zona pellusida: Ovumun
(yumurta hücresinin) etrafını
saran zar

Embriyo taslağının uterusa ulaşma süreleri kısrak ve köpekte 8-10 gün, inekte 96 saat, domuzda ise 2-4 gündür.

Uterusa ulaşan embriyo taslağı ektoderm, endoderm ve gastrosel ile embriyosisti içermektedir.

Gebeliğin ikinci üçte birlik döneminden doğuma kadar olan bölümüdür. Fetal dönem
koyunlarda gebeliğin 32-34. gününden, ineklerde 45. gününden ve atlarda 60. gününden
doğuma kadar geçen süreyi kapsar.

Gebelik süresince yavruyu saran koriyon ile uterus mukozasının yüz yüze gelerek oluşturdukları doku kompleksine plasenta denilir.

Koyun 144-157 (150)gün

Evcil hayvanlarda gebelik sırasında plasenta tarafından salgılanan ve gebelik tanısında
kullanılan hormonlar progesteron, östrojen, PMSG ve relaksindir.

serviks uterinin açılmasının ineklerde 4-8 saat, kısraklarda 2
saat, köpeklerde ise 4 saat kadar sürdüğü kabul edilmektedir.

Çiftleşme veya suni tohumlama ile dişi genital organa bırakılan spermatozoonlar hızla uterus ve ovidukta doğru ilerler ve çok kısa bir süre sonra fimbriya ovarikaya ulaşırlar.
Bu süre inekte 2-4, kısrakta 10-15, koyunda 6-20 ve köpekte 10-20 dakikadır. Spermatozoonların dişi genital kanadaki yaşam süreleri, hayvan türlerine göre değişir. Bu süre
ineklerde 30, koyunda 22-42, domuzda 24, köpekte 48-72 saat, kısraklarda ise 2-3 gündür. Spermatozoonlar son olgunlaşma dönemini (kapasitasyon) dişi genital organlarında
tamamlar. Bu nedenle, tohumlamanın ovulasyondan bir kaç saat önce yapılmış olması, gebelik şansını artırır. Dişi genital kanalda 6 saat kadar kalmış spermatozoonların dölleme
yeteneği daha fazladır. Ovumun yaşam süresi spermatozoonlarınkinden çok daha kısadır. Ovumun döllenme yeteneğinin olduğu süre de farklı olup tavşan ve inekte 6 saat, kısrakta bir kaç saat ve köpekte 3-4 gün kadardır. Bu nedenle, ovulasyon çiftleşme veya suni tohumlamadan 24-48 saat sonra oluşursa, fekandasyon daha kolay olur. Yani "a" seçeneği doğru cevaptır.

Embriyo taslağının uterusa ulaşma süreleri kısrak ve köpekte 8-10 gün, inekte 96 saat, domuzda ise 2-4 gündür. Plasenta oluşuncaya kadar embriyo taslağı uterusta serbest olarak dolaşır. Bu süre insan, kobay ve tavşanda bir hafta, kedide 2 hafta, kısrakta 8-15 hafta, inekte 40 gün, koyunda ise 18 gündür. "c" seçeneği doğru cevaptır.

Fetal dönemde yavru zarları ve plasenta oluşumunu tamamlar. Yavruyu uterus içinde saran üç zar vardır. Bunlar dıştan içe doğru koriyon, allantois ve amniondur. Bu zarlar,
aynı zamanda, göbek kordonu ve plasentayı da oluştururlar. "e" seçeneği doğrudur.

Bakteriler sağlam plasentayı geçemezler, ancak plasentada bir hasar oluşturduktan sonra yavruya geçebilirler. Virüsler ise plasentayı geçebilirler. Antikorlar için ise
plasentanın geçirgenligi sınırlıdır. "d" seçeneği doğru cevaptır.