DOĞAL KAYNAKLAR VE ÇEVRE EKONOMİSİ - Deneme Sınavı - 8

Tek Avrupa Senedi

AB çevre politikası Roma Antlaşması’nda yer alan doğrudan hükümlerle düzenlenmiştir.

Kirlenen-öder ilkesi

AB çevre politikasını ortak tarım politikasıyla uyumlaştırmaya çalışmıştır.

Rio+20

Amsterdam Antlaşması ve Nice Antlaşması

AB çevre politikasının temel ilkeleri de aşağıdaki şekilde belirlenmiştir:

AB çevre politikasının temel ilkeleri de aşağıdaki şekilde belirlenmiştir:

AB çevre politikasının temel ilkeleri de aşağıdaki şekilde belirlenmiştir:

AB çevre politikasının temel ilkeleri de aşağıdaki şekilde belirlenmiştir:

Maastricht Antlaşması, AB çevre politikasının ilkelerinde de değişiklikler yapmıştır. İlgili Antlaşma’nın 130r Maddesi’nin 2. Paragrafı’na göre AB çevre politikasının ilkeleri;

İhtiyat ilkesi,

Koruyucu eylem ilkesi,

Kaynağında düzeltme ilkesi,

Kirleten-öder ilkesi,

Diğer politikalarla bütünleşme ilkesidir.

Maastricht Antlaşması, AB çevre politikasının ilkelerinde de değişiklikler yapmıştır. İlgili Antlaşma’nın 130r Maddesi’nin 2. Paragrafı’na göre AB çevre politikasının ilkeleri;

İhtiyat ilkesi,

Koruyucu eylem ilkesi,

Kaynağında düzeltme ilkesi,

Kirleten-öder ilkesi,

Diğer politikalarla bütünleşme ilkesidir.

Çevre politikaları uluslararası ticareti üç kanaldan etkilemektedir. İlk olarak sıkı çevre politikasının üretim maliyetlerini arttırması durumunda bu tür politikalara sahip ülkelerde üretilen mallar çevre konusunda daha esnek düzenlemelere sahip ülkelere göre nispeten daha yüksek fiyatlı olacaktır. Bu durum firmaların üretimlerini daha az çevresel düzenlemelerin geçerli olduğu ve dolayısıyla üretim maliyetlerinin daha düşük olduğu ülkelere kaydırmalarına neden olur. Aksine, sıkı çevre politikalarının Porter’ın da ileri sürdüğü gibi üretim maliyetleri üzerinde azaltıcı etkide bulunması durumunda ise çevre konusunda sıkı düzenlemeleri olan ülkeler olmayanlara göre daha ucuza mal üreteceklerdir. Ancak bu etkiler, üretimde emek ve diğer faktörlerin maliyetleriyle karşılaştırıldığında oldukça küçük düzeyde kalmaktadır. Üçüncüsü, çevre politikaları yeşil teknolojilerin gelişimini ve bunların diğer ülkelerden ihraç edilmesini teşvik ederek uluslararası ticareti etkileyebilmektedir.

Genel olarak ekonomik büyümenin sınıra ulaşacağı konusunda kötümser değildirler.

Büyüme ve teknolojik gelişmelerin; nüfus, kaynak, kirlilik ve diğer çevre sorunlarının çözümüdür.

Hotelling bir fizyokrat değildir.

Orman, mineral ve diğer tükenebilir varlık arzı sınırlıdır.

Kıtlık rantı kuralı bir tükenebilir kaynağın net fiyatının,faiz oranlarına eşit bir oranda artmasıdır.

Makroekonomi: Az sayıda, ekonominin bütünüyle ilgili ve büyük ölçüde toplulaştırılmış
değişkenlerin analizini konu alan ekonomi dalıdır. Üretim, istihdam düzeyi, fiyat istikrarı, büyüme makroekonominin inceleme alanına giren konular arasında yer alır.

Çevre politikası, firmaları ekonomik karar aşamasında sosyal çıkarları dikkate almaları konusunda zorlar.

Üretim düzeyini azaltır.

Ülkelerin ekonomik büyümelerini olumsuz etkiler.

Kirliliği azaltmaya dönük mal ve hizmetlere yönelik talebi arttırır.

Ar-Ge’ye ayrılacak fonların azalarak teknolojik gelişmenin yavaşlamasına neden olur.

Çevre Politikasının Diğer Potansiyel Etkileri: Sıkı çevre politikası nedeniyle firmaların üretim maliyetlerinde meydana gelen azalmanın yurt içi üretimi doğrudan canlandırmasının yanında yabancı ekonomilere kıyasla yerel ekonominin rekabetçiliğini arttıracağını ileri sürmektedir.

Çifte yarar hipotezi ile çevreye zarar veren ekonomik faaliyetlerin piyasa fiyatlarını, marjinal sosyal maliyetlerine eşitlemeyi amaç edinen bir çevre vergisi reformundan elde edilecek ek gelirin, gelir vergisi gibi piyasalar üzerinde saptırıcı etkileri olan bir vergi veya bir grup verginin oranlarını düşürerek veya bu vergileri ödeyenlere doğrudan gelir transfer ederek kullanılmasının, bütçenin dengelerini değiştirmeksizin çevresel ve ekonomik refah artışları sağlanacağı ileri sürülmektedir (Dağdemir, 2003: 252-253). Kısaca çevresel vergiler gelir vergileriyle ikame edilecek olursa çevresel vergilerle ilişkili iki yarar ortaya çıkacaktır. İlki, kirlilik dışsallıklarıyla ilişkili piyasa hatalarının düzelmesiyle sosyal refah düzeyi artmaktadır. İkinci fayda emek piyasasındaki piyasa aksaklıklarının azalmasının sosyal refah düzeyini arttırmasıyla meydana gelmektedir. Bu çevresel vergi ile ilişkili iki fayda çifte yarar olarak adlandırılmaktadır (Kahn, 1998:148).

Teknoloji etkisi ise Çevresel Kuznets Eğrisi’nin azalan kısmını tanımlamakta kullanılmaktadır. Teknoloji etkisine göre, ülkeler refah düzeylerinin artmasıyla birlikte araştırma ve geliştirme faaliyetlerine daha fazla kaynak ayırabilmektedirler. Bu sayede gelişmiş ülkeler yeni ve çevre dostu teknolojiler geliştirilebilmektedirler. Böylece yeni ve çevre dostu başka bir ifadeyle temiz teknolojilerin demode, eski ve kirlilik üreten kirli teknolojilerin yerini alması çevre kalitesinin artmasına yol açmaktadır (Borghesi, 1999: 6-7).