DOĞAL KAYNAKLAR VE ÇEVRE EKONOMİSİ - Deneme Sınavı - 17

1972 yılında Stockholm’de, Birleşmiş Milletler çatısı altında toplanan ve uluslararası çevre politikalarının az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerle birlikte tartışıldığı ilk önemli toplantı olan Birleşmiş Milletler İnsan Çevresi Konferansı veya kısaca Stockholm Konferansı, AB çevre politikasının ilk döneminde, çevre konusunda yaşanan önemli bir uluslararası gelişmedir. Stockholm Konferansı, AB
çevre politikasının ikinci döneminin şekillenmesinde etkili olmuştur.

Dünyanın geleceği hakkında 1970’li yıllarda başlayan endişeler, ekonomik kalkınma stratejilerinde ve süreçlerinde “sürdürülebilirlik” olgusunu en temel unsur hâline getirmiştir

Sürdürülebilir kalkınmanın kavramsal çerçevesi çizilirken bu çerçeve içinde
üç temel unsur mutlaka yer almaktadır: (i) Çevre (çevrebilim,
tabiat ve tabii kaynaklar), (ii) ekonomi ve (iii) toplum ve kültür.

Toplum açısından sürdürülebilir bir sistem, nüfus, kültürel değerler, kurumsal süreçler, gelir dağılımında eşitliği, sağlık, eğitim, cinsiyet eşitliği,
politik sorumluluk ile katılımı içeren sosyal hizmetleri yeterince yerine getirmelidir

Ekonomik olarak sürdürülebilir bir sistem ise tarımsal ve sanayi üretimine zarar veren sektörel dengesizliklerden kaçınmalı, altyapı geliştirilmesine önem verilmeli, kamu ekonomisinin de dengelerini korumalıdır

Çevre problemleri ilk kez 1970’li yıllarda gündeme gelmiştir

1972 yılında yapılan İnsani Çevre Konferansı aynı zamanda çevre konusunda küresel ölçekte gerçekleştirilen en geniş kapsamlı ilk toplantıdır ve 113 ülke toplantıya katılmıştır

Birleşmiş Milletler tarafındanDünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu’nun (WCED) 1983 yılında kurulmasının ardından”bugünkü kuşaklar ile gelecek kuşaklar arasında eşitlik” arayışının 1987 yılında yayımlanan “Ortak Geleceğimiz” başlıklı Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu Raporu’nda (diğer adıyla Brundtland Raporu) hayata geçtiği bilinmektedir

Brundtland Raporu’nda yer alan sürdürülebilir kalkınma tanımından yola çıkılarak yapılan bir analize göre eğer sosyal ve ekonomik kalkınmanın “sürdürülebilir” olması isteniyorsa en az iki unsurun varlığı gerekmektedir: Nesiller arası
eşitlik ve nesiller içi eşitlik

RioKonferansı sonunda beş temel belge oluşmuştur: Rio Deklarasyonu, Gündem 21, Orman Varlığının Korunmasına Dair Deklarasyon, Biyolojik Çeşitliliğin Korunması Sözleşmesi ve İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi

1976 yılında Vancouver’da Habitat-I Konferansı gerçekleştirildi ve ardından 1978 yılında Birleşmiş Milletler İnsan Yerleşimleri Merkezi (UNCHS) kuruldu. Burada temel amaç insan yerleşimleri faaliyetlerinin koordinasyonunu sağlamak, kentleşme sorunları hakkında ülkelere bilgi, teknik yardım ve finansman desteği sağlamaktı.

Kirlilik hasar maliyeti: Bir ekonomik faaliyet soncu çevreye bırakılan kirletici emisyonların ekolojik sistemde neden olduğu tüm hasarın parasal değeridir.

Coasian Yaklaşım: Coasian yaklaşım, mülkiyet hakkının kirleten veya kirlilikten zarar gören taraflardan hangisine verilmiş olursa olsun karşılıklı pazarlık süreci sonunda optimum kirlilik düzeyini başarılabileceğini ileri sürmektedir.

İşlem maliyetleri: Tarafların, negatif dışsallıkların etkisini ortadan kaldırmak üzere bir araya gelme, müzakere etme, pazarlık ve sonuçlandırma sürecinde katlandıkları maliyetlerdir

Karbon vergisi: İklim
değişikliği tehdidi yaratan
fosil yakıtlardan kaynaklanan
karbondioksit emisyonlarını
azaltmayı amaçlayan bir
vergidir.

Çevre Dostu Ürün Etiketi:
Bir ürünün yaşam döngüsü
boyunca çevreye karşı duyarlı
ve çevre dostu olduğunu
gösteren bir sertifikadır.

Emir ve kontrol yaklaşımı:
Yasal olarak yasak ve
zorlamalar getirerek çevresel
dışsallıkları içselleştirmeyi
amaçlamaktadır.

Bedavacılık: Ortak
mallardan kimin ne
kadar fayda sağladığının
belirlenemeyeceğini gören
kullanıcıların, maliyetin
başkaları tarafından
karşılanması beklentisiyle
sağladıkları faydayı gizleyerek
finansmanına katılmaktan
kaçınmaları durumudur.

Çevre standartlarını etkinlik ölçütüne göre değerlendirmek amacıyla emisyon
standartları yoluyla optimum kirlilik düzeyinin nasıl belirlendiğini açıklayan Şekil 5.3’e göz atalım. Açıklamalarımızı nehri kirleten kağıt imalathanesi ve zarar
gören balık üretim çiftliği örneği üzerinden geliştirmeye devam edelim. Şekilde
kağıt imalathanesine ait marjinal kirililik kontrol maliyeti eğrisi (MCC) ile balık
üretim çiftliğine ait marjinal kirlilik hasar maliyeti eğrisi (MDC) görülmektedir.
Şekilde, herhangi bir düzenlemenin olmadığı durumda nehre bırakılacak atık
miktarının Wm olacağı görülmektedir.

Çevre standartlarını etkinlik ölçütüne göre değerlendirmek amacıyla emisyon
standartları yoluyla optimum kirlilik düzeyinin nasıl belirlendiğini açıklayan Şekil 5.3’e göz atalım. Açıklamalarımızı nehri kirleten kağıt imalathanesi ve zarar
gören balık üretim çiftliği örneği üzerinden geliştirmeye devam edelim. Şekilde
kağıt imalathanesine ait marjinal kirililik kontrol maliyeti eğrisi (MCC) ile balık
üretim çiftliğine ait marjinal kirlilik hasar maliyeti eğrisi (MDC) görülmektedir.
Şekilde, herhangi bir düzenlemenin olmadığı durumda nehre bırakılacak atık
miktarının Wm olacağı görülmektedir.