DOĞAL KAYNAKLAR VE ÇEVRE EKONOMİSİ - Deneme Sınavı - 12

Sürdürülebilir kalkınma ile ilgili stratejilerin ve doğal olarak politikaların gerçekleştirmeye çalıştığı temel amaçlar şunlardır:

Sürdürülebilir bir nüfus artışının sağlanması, Büyümenin yeniden canlandırılması, Büyümenin niteliğinin değiştirilmesi, Teknolojinin yeniden yönlendirilmesi ve yönetimi, Gıda, enerji, su ve sağlık alanlarında toplumun temel ihtiyaçlarının sağlanması, Kaynak rezervinin korunması ve değerinin artırılması, Karar verme süreçlerinde çevre ve ekonominin birleştirilmesi.

Diğer seçenekler ise sürdürülebilir kalkınma amaçlarına ulaşmada izlenecek temel ilkelerdir.

Teknik değişmelerin sürdürülebilir kalkınmayı destekleyici sonuçlar meydana getireceğini savunan düşünürlerin sayısı az değildir. Bu görüşü savunanlar teknolojik değişmenin insan sermayesini, insan-yapımı sermayeyi, sosyal sermayeyi ve hatta doğal sermayeyi zenginleştirerek kalkınmada kritik rol oynayabileceğini ifade etmektedirler. 2001 yılında yayınlanan Birleşmiş Milletler İnsani Kalkınma Raporu’nda, teknolojinin kuraklığa dayanıklı bitkiler, bulaşıcı hastalıklara karşı etkili endüstriyel aşılar, evler ve sınai kullanım için temiz enerji kaynakları üreterek gelişmekte olan ülkelere getirdiği faydalardan bahsedilmektedir.

AKÇT’yi kuran ülkeler, kısa süre içinde kömür ve çelik endüstrilerinde oluştur­dukları ortak pazarı diğer endüstrileri de kapsayacak şekilde genişletmeye karar vermişlerdir. Bu hedef doğrultusunda, 1957 yılında Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET)nu kuran Roma Antlaşması imzalanmıştır.

Özellikle sürdürülebilir kalkınma paradigması ve onunla bağlantılı olarak tüm sektörel politikaların çev­reye saygılı olması söylemi, 1999 yılında yürürlüğe giren Amsterdam Antlaşması sonrasında AB çevre politikasının geliştirilmesinin ana itici gücünü oluşturmuş­tur.

Çevre sorunları ile ekonomik büyüme hedeflerinin uyumlaştırılması konusu, Stockholm Konferansı’nın önemli gündem maddelerinden birini oluşturmuştur. Stockholm Konferansı’nda, insanların yaşam kalitesini yükseltmek için ekonomik ve sosyal kalkınmanın gerekliliği kabul edilirken çevreyi dışlamayan bir kalkınma stratejisinin geliştirilmesi gereği vurgulanmıştır. Çevre sorunlarını dikkate alarak büyümenin ancak çevre sorunlarına karşı az gelişmiş ve gelişmiş ülkelerin birlikte hareket etmeleri ile mümkün olabileceği açıkça ilan edilmiştir.

AB çevre poli­tikası gelişiminin ilk döneminin son yılında, yani 1972 yılında kabul edilen üç yö­nergeden ikisi tarımla, üçüncüsü ise dizel motorların neden olduğu emisyonlarla ilgilidir.

AB çevre politikasının ikinci döneminde çevre konusunda yaşanan en önemli uluslararası gelişme, 1987 yılında Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu tara­fından Ortak Geleceğimiz isimli raporun yayımlanması olmuştur.

Birinci Çevre Eylem Programı üç bölümden oluşmuştur. Bu bölümler;

AB çevre politikasının üçüncü döneminde çevre konusunda AB çevre politika­sının gelişimini etkileyen çok sayıda önemli uluslararası gelişme yaşanmıştır. Bunlardan ilki, 1992’de Rio de Janeiro’da gerçekleştirilen Birleşmiş Milletler Çev­re ve Kalkınma Konferansı’dır. Kısaca Rio Konferansı olarak adlandırılan kon­ferans sonrasında Rio Deklarasyonu, Gündem 21, Orman İlkeleri, İklim Deği­şikliği Sözleşmesi ve Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi’nden oluşan beş temel belge üzerinde anlaşılmıştır.

Maastricht Antlaşması, AB çevre politikasının amaçlarını yeniden tanımla­mıştır. Antlaşma’nın XVI. Başlığı’nda yer alan 130r Maddesi’nin 1. Paragrafı’na göre AB çevre politikasının amaçları;

2014-2020 yıllarını kapsayan Yedinci Çevre Eylem Programı 2012 yılında sona eren Altıncı Çevre Eylem Programı’nın yerini almaktadır. Bu program Gezegenin Sınırları İçinde Daha İyi Yaşamak sloganıyla 17 Ocak 2014 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Tek Avrupa Senedi’ne göre AB çevre politi­kasının ilkeleri;

Biyosfer: Bir gezegenin dış kabuğunun; hava, toprak, kaya ve su içeren, içinde yaşam bulunan yeryüzü bölümüdür. Bu nedenle doğru cevap B şıkkıdır.

Doğal Sermaye: Toprak, hava, su, yaşayan organizmalar ile yaşam ve refahın devamı için gerekli ekosistem mal ve hizmetlerini sağlayan dünya biyosferinin tüm oluşumlarıdır. Bu nedenle doğru cevap C şıkkıdır.

Üretim, istihdam düzeyi, fiyat istikrarı, büyüme makroekonominin
inceleme alanına giren konular arasında yer alır. Bu nedenle doğru cevap E şıkkıdır.

Ekonomi ve çevre arasındaki ilişki göz önünde bulundurulduğunda; çevre politikaları ekonomik verimliliği temelde üç mekanizma kanalıyla etkilemektedir: İlki, çevre politikalarının verimlilik üzerindeki negatif etkisidir. Diğer ikisi ise çevre kalitesinin ekonomik verimlilik üzerindeki pozitif etkilerini ortaya koymaktadır. Bu nedenle doğru cevap B şıkkıdır.

Çevre politikasının ekonomik verimlilik ve büyüme üzerindeki olumsuz etkilerine bakıldığında hepsine yol açabileceği görülmektedir. Bu nedenle doğru cevap E şıkkıdır.

Geleneksel olarak üretim faktörleri, doğal kaynaklar, sermaye ve emek olarak üçe ayrılır. Bu nedenle doğru cevap A şıkkıdır.

Rekreasyon: Bireylerin boş zamanlarını alternatif faaliyetlerle
değerlendirmesidir. Bu nedenle doğru cevap D şıkkıdır.

Daha az toksik maddeye maruz kalmak, daha fazla orman ve temiz havaya sahip olmak ultraviyole ışınlardan daha fazla korunmak, biyolojik çeşitlilik gibi unsurlar ekonomiyi daha verimli kılmaktadır. Bu nedenle doğru cevap E şıkkıdır.