DOĞAL KAYNAKLAR VE ÇEVRE EKONOMİSİ - Deneme Sınavı - 11

Gelir artışı ise çevreyi kompozisyon etkisi (yapısal etki) aracılığıyla olumlu yönde etkilemektedir. Bu nedenle doğru cevap C şıkkıdır.

Çevre yönetimi, genel olarak ekolojik dengenin gerçekleştirilmesi amacıyla kaynakların rasyonel kullanımına yönelik yönetim sürecinin aşamaları olan planlama, örgütlenme, personel alma, eş güdüm-iletişim, fayda-maliyet hesaplamaları yürütme ve denetim işlevlerinin bütünü biçiminde tanımlanabilir. Bu nedenle doğru cevap E şıkkıdır.

Gümrük Birliği: Bir ekonomik bütünleşme türüdür. Gümrük birliğine üye olan ülkeler dış ticarette birbirlerine uyguladıkları tarife ve benzeri tüm ticaret engellerini kaldırırlar; gümrük birliği dışındaki ülkelere de ortak gümrük tarifesi uygularlar ve tek bir dış ticaret politikası yürütürler

Ortak Pazar, üye ülkeler arasında malların, hizmetlerin, işgücünün ve sermayenin serbest dolaşımının sağlandığı bir ekonomik bütünleşme şeklidir.

AB, ekonomik bütünleşme sürecinde hızla ilerlemiştir. AB öncelikle 1968 yılında ortak pazar hedefi için bir gereklilik olan gümrük birliğini oluşturmuş; 1993 yılında ortak pazar hedefini gerçekleştirmiş ve 2002 yılı itibarıyla da on iki üye ülke arasında euronun ortak para birimi olarak kullanıldığı para birliğini yaratmıştır.

Kıt olmayan, bir başka ifadeyle ihtiyaç duyulan miktardan fazla olan mallara denir. Mübadeleye konu olmayan serbest malların fiyatları da yoktur. Hava ve güneş ışığı serbest mallara örnek olarak verilebilir.

Sürdürülebilir Kalkınma: İnsan ile doğa arasında denge kurarak doğal kaynakları tüketmeden gelecek nesillerin ihtiyaçlarının karşılanmasına ve kalkınmasına imkân verecek şekilde, bugünün ve geleceğin yaşamını ve kalkınmasını programlamaktır.

AB çevre politikasının gelişimi üç döneme ayrılarak incelenebilir. Bu dönemlerden ilki, Roma Antlaşması’nın yürürlüğe girdiği 1957 yılından 1972 yılında gerçekleştirilen Stockholm Konferansı’na kadar olan dönemdir. İkinci dönem, 1973 yılında AB Birinci Çevre Eylem Programı’nın kabul edilmesiyle başlayan ve 1987 yılında Tek Avrupa Senedi’nin yürürlüğe girmesiyle sona eren dönemdir. Üçüncü dönem ise Tek Avrupa Senedi’nden günümüze kadar olan dönemdir.

Brundtland Raporu olarak adlandırılan raporda, çevre ve ekonomik kalkınmayı uyumlaştıracak yeni bir kalkınma modelinin uygulanmasının mümkün olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yeni kalkınma modelinin işaret ettiği kalkınma, sürdürülebilir kalkınmadır.

Birinci Çevre Eylem Programı üç bölümden oluşmuştur. Bu bölümler; • Gürültü ve kirliliği önlemeye ve azaltmaya yönelik eylemler, • Yaşam seviyesini iyileştirmeye yönelik eylemler, • Uluslararası kuruluşlara katılımdır

Tek Avrupa Senedi’nin 130r Maddesi’nin 2. Paragrafı’na göre AB çevre politikasının ilkeleri; • Önceden önleme ilkesi • Kaynağında düzeltme ilkesi • Kirleten-öder ilkesi • Diğer politikalarla bütünleşme ilkesidir

Maastricht Antlaşması: AB kurucu antlaşmalarına yeni hükümler ekleyen bir tadil antlaşmasıdır. Maastricht Antlaşması, AB Anlaşması olarak da adlandırılmaktadır.

2012 yılı itibariyle çevre konusundaki en son uluslararası gelişme, 2012 yılının Haziran ayında Rio de Janeiro’da gerçekleştirilen ve Rio+20 olarak adlandırılan Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Konferansı gerçekleştirilmiştir. AB, ilgili Konferans sonunda gelecek için beş öncelikli alan belirlediğini açıklamıştır. Bu alanlar; • Herkes için sürdürülebilir enerji, • Su etkinliği ve herkes için temiz su, • Toprağın ve ekosistemlerdeki bozulmanın önüne geçilmesi, • Okyanus kaynaklarının korunması ve sürdürülebilir kullanılması, • Daha kaynak-etkin ve sıfır israflı ekonomiye geçilmesidir

Mikroekonomik bakış
açısıyla kaynakların optimal düzeyini belirlemenin yanında çevreyi kuşatan daha
toplulaştırılmış büyüklüklere bakmak da önemlidir. Bu konular temelde iki açıdan incelenebilir. İlki çevre politikalarının ekonominin bütününü nasıl etkilediği konusudur.  İkinci olarak ekonomik sistem ile  çevresel sistemin etkileşimi üzerinde durmak gerekir.
Doğru cevap A seçeneğidir.

Çevrenin ekonomik faaliyetteki rolü, 18. yy’da Fizyokratlar tarafından ilk kez sistematik biçimde ele alınmıştır. Doğayı üretim için gerekli bir faktör olarak gören
Fizyokratlar bütün ekonomik fazlanın, toprağın (doğal kaynakların) üretkenliği
sonucunda ortaya çıktığını ileri sürmüştür. Çevre makroekonomi ilişkisini ortaya
koyan iktisatçılar arasında Malthus (1798), Ricardo (1817), Hotelling (1931) sayılabilir. Klasik ekonomi literatüründe de toprağın ekonomik faaliyetlerin temel kaynağı olduğuna dair görüş hakim olmuştur. Malthus tarafından toprak kıtlığının büyümeyi sınırlayıcı rolü fark edilmiştir. Nüfus Kanunu’nu ortaya koyan
Thomas Malthus (1766-1834)’a göre, gıda üretimine elverişli tarım alanlarının
mutlak kıtlığı nedeniyle toplumun bir kısmı sürekli olarak geçimlik düzeyin altında yaşamını sürdürecektir. Ricardo (1817) toprakta azalan verimler kanununun geçerli olmasının ekonomik büyüme ve dolayısıyla refah artışı ve nüfus üzerinde baskı yarattığını ileri sürmüştür. Buna göre cevap B seçeneğidir.

Üretim Faktörleri: Bir mal veya hizmetin üretimi için gerekli olan temel faktörlerdir. Geleneksel olarak üretim faktörleri, doğal kaynaklar, sermaye ve emek olarak üçe ayrılır. Doğal kaynaklar,
toprağın kendisi ile birlikte yeraltı ve yerüstü zenginliklerini belirtir.
Doğru cevap B seçeneğidir.

Hotelling , yenilenemez kaynaklar teori- sinin geliştirilmesine katkıda bulunmuştur. Hotelling özellikle orman, mineral ve diğer tükenebilir varlık arzında meydana gelen azalma dolayısıyla bu varlıkların kullanımlarının düzenlenmesine yönelik talebin ortaya çıktığını ifade etmektedir.

Kirlilik emisyonundaki azalmanın çevre kalitesini arttırarak ekonomiyi olumlu yönde etkilemesi beklenebilir.Örneğin bir çok malın üretilmesinde temiz suya ihtiyaç vardır. İkincisi çevre kalitesi diğer üretim faktörlerinin verimliliklerini etkilemektedir. Örneğin çevrenin daha temiz olması emeğin daha sağlıklı ve daha verimli olmasına yol açacaktır. Hava kirliliğindeki azalmanın tarımsal verimlilik üzerindeki olumlu etkisi verilebilecek başka bir örnektir. Hava kirliliğindeki azalma toprağın verimliliğini arttırarak bir çok ürünün dönüm başına elde edilen miktarını yükseltecektir.

Sıkı çevre politikaları firmaların kaynak israfını azaltmasını ve enerji kullanımında etkinlik artışını sağlamasını gerektirir. Aynı zamanda bu durum firmaları maliyetlerini azaltıcı daha yeni ve daha etkin üretim yöntemlerini seçmeye yöneltir. Porter, sıkı çevre politikası nedeniyle firmaların üretim maliyetlerinde meydana gelen azalmanın yurtiçi üretimi doğrudan canlandırmasının yanında yabancı ekonomilere kıyasla yerel ekonominin rekabetçiliğini arttıracağını ileri sürmektedir. Doğru cevap C'dir.

Geleneksel yaklaşıma göre çevresel düzenlemeler ülkelerin rekabet edebilirliğini olumsuz yönde etkilemektedir. Bunun nedeni çevre politikası uygulamalarının bir yandan maliyetleri arttırması diğer yandan da ticari engeller dolayısıyla ülkelerin rekabet gücünü olumsuz yönde etkilemesidir. Rekabet gücünü kaybeden firmaların piyasadan silinmesi durumunda ulusal ekonomilerin üretim düzeyleri azalacak, işsizlik artacak ve ihracat düzeyi gerileyecek ve döviz açığı ortaya çıkacaktır. Doğru cevap D'dir.

Çifte yarar hipotezi mevcut vergi sisteminin dengesiz olduğu ve piyasa davranışlarını yanlış yönlendirdiği varsayımı üzerine kuruludur. Doğru cevap E'dir.