DIŞ TİCARETTE RİSK YÖNETİMİ VE SİGORTACILIK

Obsiyon sözleşmeleri ile ilgili yanlış olan ifade (B) seçeneğindeki ifadedir. Çünkü Opsiyon sözleşmeleri;  sahibine varlığı alma ya da satma konusunda hak sağlamaktadır. Diğer bir ifadeyle, sözleşme alıcıyı bu hakkı kullanma yükümlülüğü altına sokmamaktadır. Zaten opsiyon sözleşmelerini, alıcıya dayanak varlığı alma ve satıcıya dayanak varlığı satma yükümlülüğü getiren forward ve futures sözleşmelerinden ayıran en önemli fark da budur. Ancak, opsiyon sözleşmeleri söz konusu hakkı opsiyon primi ya da fiyatı adı verilen bir bedel karşılığında alıcıya sağlamaktadır, forward ve futures sözleşmelerde ise böyle bir bedel söz konusu değildir.

Vadesinden Önce Kullanılıp Kullanılmamasına Göre Opsiyonlar: alıcının opsiyonun sağladığı hakkı vadesinden önce kullanıp kullanamamasına göre Avrupa tipi ve Amerika tipi opsiyonlar olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Avrupa tipi opsiyonlar opsiyonun sağladığı hakkın yalnızca vade tarihinde kullanımına imkân veren sözleşmelerdir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Doğru cevap (D) seçeneğidir. Amerika tipi opsiyonlar; alıcıya opsiyonu vade boyunca herhangi bir zamanda devreye sokma hakkı tanımaktadır. Amerika tipi opsiyonların bu özelliği, alıcıya dayanak varlığın piyasa fiyatına göre hareket etme şansı tanımaktadır. Amerika tipi bir alım opsiyonunda alıcı, vadesinin gelmesini beklemeden, dayanak varlığın piyasa fiyatının çok yükselmesi durumunda opsiyonu devreye sokabilecektir. Benzer şekilde, Amerika tipi bir satım opsiyonunda alıcı, vadesinin gelmesini beklemeden, dayanak varlığın piyasa fiyatının çok düşmesi durumunda opsiyonu devreye sokabilecektir.

Doğru cevap C seçeneğidir. Hedge oranı olarak isimlendirilen delta, opsiyon fiyatlama modeli olan Black–Scholes modelinden elde edilmektedir. Delta, opsiyon fiyatının dayanak varlığın spot fiyatında yaşanan değişimlere duyarlılığını gösteren bir ölçüttür. Diğer bir ifadeyle, delta dayanak varlığın cari spot fiyatında meydana gelen bir birim değişim sonucunda opsiyon fiyatında yaşanacak değişim miktarını ortaya koymaktadır.

Rho, opsiyon fiyatının faiz oranlarına duyarlılığına ilişkin bir ölçüttür ve faiz oranlarındaki değişimlerin opsiyon fiyatında meydana getireceği değişimi göstermektedir. Örneğin Rho değeri 0,4 ise faiz oranlarında meydana gelecek %1 (yüzde bir)’lik değişim alım opsiyonunun fiyatını 0,4 birim arttıracaktır. Faiz oranlarındaki değişimin opsiyon fiyatı üzerindeki etkisi vade ile yakından ilişkilidir. Rho değeri alım opsiyonları için pozitif değerler alırken satım opsiyonları için negatif değerler almaktadır.

Doğru cevap E seçeneğidir. (O_ARCLKE0322C9.00) koduyla gösterilen bir opsiyon sözleşmesinde; O_ sözleşme türünü (opsiyon), ARCLK: dayanak varlığı (Arçelik pay senedi), E: opsiyon tipini (Avrupa), 0322: vade tarihini (Mart 2022), C: opsiyon sınıfını (call - alım), 9.00 kullanım fiyatını belirtmektedir.

Doğru cevap C seçeneğidir. Swap sözleşmelerinin özellikleri; temel olarak “Taraflar, Aracılar, Nakit Akımları, Dökümantasyon, İşlem, Geçerlilik, Ödeme, Sıfırlama ve Bitiş tarihleri” olarak tanımlanan unsurlardan oluşmaktadır. “Swap Bacakları” kavramı; “Nakit Akımları” kapsamı içinde tanımlanmaktadır. Swap sözleşmesinde nakit akımları cinsinden iki farklı ödeme akışı hesaplanmaktadır. Bu iki ödeme akışına swap bacakları adı verilmektedir.

Doğru cevap B seçeneğidir. “Valör tarihi” de denilen “Geçerlilik tarihi”, swap süresinin ilk günü olarak belirtilen tarihtir. Faiz swaplarında geçerlilik tarihi, swap faizinin hesaplandığı tarihtir ve bu tarih genellikle işlem tarihinden iki iş günü sonradır. Örneğin; 30 Mart 2021 tarihinde yapılan bir swap sözleşmesinin geçerlilik tarihi 1 Nisan 2021 olabilir.

Doğru cevap B seçeneğidir. 2005 yılında faaliyete başlayan “Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası”, ilerleyen süreçte Borsa İstanbul bünyesine katılmış ve 5 Ağustos 2013 tarihinde “Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası” (VİOP) adını almıştır. Söz konusu piyasada ilk olarak Aralık 2012 tarihinde pay opsiyon sözleşmeleri, Nisan 2013 tarihinde de endeks opsiyon sözleşmeleri de işleme açılmıştır. İlerleyen süreçte ise Mayıs 2014 tarihi itibarıyla Dolar / TL opsiyon sözleşmeleri işlem görmeye başlamıştır.

Doğru cevap D seçeneğidir. Kredi spreadi; riskli ve risksiz borçlanma araçlarının getiri oranları arasındaki fark olarak tanımlanabilir. Örneğin; finansal yapısı zayıf bir ihracatçı işletmenin kaynak sağlamak amacıyla 5 yıl vadeli olarak ihraç etmiş olduğu tahvilin faiz oranın %15, risksiz olarak kabul edilen başka bir tahvilin faiz oranının ise %2 olduğunu düşünelim. Bu durumda ihracatçının tahvilinde kredi spread değeri %13’tür (%15-%2). Yatırımcılar açısından bu %13 getiri, finansal yapısı zayıf ihracatçının kredi riskine karşılık elde ettikleri faizi göstermektedir.